Oekraïne, Trump, de NAVO: welke standpunten vertegenwoordigt links in het buitenlands beleid?

Buitenlands beleid is een gevoelig onderwerp aan de linkerkant . De afgelopen jaren zijn er herhaaldelijk verhitte debatten geweest over onderwerpen als wapenleveringen, Oekraïne en de NAVO. Het vertrek van Sahra Wagenknecht uit de partij werd ook voornamelijk gerechtvaardigd door meningsverschillen over het buitenlands beleid. In de campagne voor de federale verkiezingen van dit jaar werd het buitenlands beleid daarom bewust naar de achtergrond geschoven en lag de nadruk op kwesties van sociale rechtvaardigheid en de strijd tegen extreemrechts. Maar waar staat de partij vandaag de dag ten aanzien van de belangrijkste kwesties op het gebied van buitenlands beleid?

De richtlijnen voor het buitenlands beleid van de partij worden samengevat in het verkiezingsmanifest onder punt 6 en de kop “Détente in plaats van herbewapening en militarisering: een vreedzame wereld is mogelijk.” In de inleiding wordt gesteld dat oorlog geen legitiem politiek middel is voor links. In plaats daarvan vertegenwoordigen ze ‘een buitenlands beleid dat altijd streeft naar vreedzame, burgerlijke oplossingen en niet met de vinger aan de trekker denkt.’ Links is een “vredespartij en een betrouwbare stem van de vredesbewegingen”.

Links spreekt over talloze conflicten in de wereld, “die samen een systeem van oorlogen vormen om de wereld opnieuw te ordenen.” De oude grootmachten, de VS, de EU en Japan, bemoeiden zich op politiek en militair gebied op grote schaal met deze conflicten. Maar de “nieuwe wereldspelers” China , Rusland en India handelen ook met hun eigen “imperiale belangen”, zo wordt gezegd. Tegen de achtergrond van haar geschiedenis en in deze context is Duitsland “gecommitteerd aan antimilitarisme”. Wat betekent dit voor de concrete positionering?

Oorlog in Oekraïne: geen wapenleveringen, maar meer druk op Russische schaduwvloot

Links benadrukt dat het de Russische ‘aanval op Oekraïne , die het internationaal recht schendt’ veroordeelt. Hieraan moet onmiddellijk een einde komen en de Russische troepen moeten uit Oekraïne worden teruggetrokken. Ook het recht op zelfverdediging van het Oekraïense volk wordt gerespecteerd. Tegelijkertijd zijn ze echter toegewijd aan ‘diplomatieke initiatieven voor een staakt-het-vuren’. Er staat: “We roepen op tot een verandering van strategie: in plaats van steeds meer wapenleveringen hebben we eindelijk een gezamenlijk initiatief nodig van de Duitse regering en de EU met China, Brazilië en andere landen in het mondiale zuiden om Rusland en Oekraïne aan de onderhandelingstafel te krijgen.”

De partij wijst met name wapenleveringen aan Kiev af en eist dat een internationale contactgroep vredesonderhandelingen voorbereidt door concrete onderwerpen en compromisvoorstellen te ontwikkelen. Een van de resultaten van het vredesproces moet bestaan ​​uit ‘betrouwbare veiligheidsgaranties’, zo staat er, zonder daar verder op in te gaan.

Links roept ook op tot een herziening van de sanctiepraktijken. De sancties tegen Rusland moeten “gerichter” zijn en niet gericht tegen de bevolking, maar tegen “Poetins machtsapparaat en het militair-industriële complex en daarmee tegen het vermogen om oorlog te voeren”.

Drie weken voor de verkiezingen riep de lijsttrekker van links, Jan van Aken, in een interview met de kranten van mediagroep Funke op tot meer druk op de Russische schaduwvloot om Moskou te dwingen vredesonderhandelingen te beginnen. “We kunnen speldenprikjes maken. “De kustwachten van de Oostzeestaten kunnen inspecties uitvoeren en schepen dagen en wekenlang aanhouden”, legt van Aken uit.

Wel of niet uit de NAVO stappen?

Links eist niet rechtstreeks dat Duitsland zich terugtrekt uit de NAVO . De militaire alliantie wordt echter omschreven als een ‘overblijfsel van de Koude Oorlog’ dat niet geschikt is voor ‘een coöperatief veiligheidsbeleid in Europa’. Tijdens de verkiezingscampagne wees Van Aken er herhaaldelijk op dat de Europese NAVO-landen al aanzienlijk meer geld aan defensie uitgeven (gecorrigeerd voor koopkracht) dan Rusland.

Het doel van links is een veiligheidsarchitectuur in Europa “gebaseerd op de principes van vreedzame coëxistentie en de overeenkomsten van de CVSE en waarbij alle landen op het continent betrokken zijn”, aldus het verkiezingsmanifest. Een dergelijke veiligheidsarchitectuur zou de NAVO ‘overbodig’ maken en een ‘buitenlands beleid van internationale samenwerking in plaats van economische en militaire concurrentie’ mogelijk maken. Op de lange termijn moet een dergelijke samenwerking ook Rusland en Turkije omvatten – de voorwaarde hiervoor is “het einde van alle agressieoorlogen en een proces van verzoening en wederopbouw”.

Kritiek op Trump en Amerikaanse raketten in Duitsland

De Amerikaanse president Donald Trump wordt slechts één keer genoemd in het hele programma van links. Er wordt gezegd dat “Poetins dreigementen en de verkiezing van Donald Trump” aantonen dat “democratie en veiligheid ook in de EU voor grote uitdagingen staan”. Overigens worden de VS vooral genoemd in verband met de geplande stationering van middellangeafstandsraketten in Duitsland, die links afwijst.

Tegen bewapening en militarisering

In deze context wijst links ook verdere herbewapening in Duitsland en Europa af. Het programma stelt dat het doel is om de militaire uitgaven ‘drastisch te verminderen’ en in plaats daarvan te investeren in onderwijs, sociale zaken, gezondheidszorg en een rechtvaardige transformatie. De partij verwerpt de NAVO-doelstelling van een wapenuitbreiding van twee procent van het bruto binnenlands product of meer. De speciale fondsen van het keerpunt moeten naar de civiele infrastructuur vloeien.

Bovendien wil links ‘een einde maken aan de oorlogsindustrie en de wapenexport volledig verbieden’. Wapenbedrijven moeten overstappen op civiele producten.

Bundeswehr wordt geherstructureerd

Volgens de wens van de Linkspartij zou de Bundeswehr zich moeten terugtrekken uit alle buitenlandse missies. De partij eist dat het wordt omgevormd tot een ‘structureel niet-agressief verdedigingsleger’. Bovendien moet de nucleaire deelname van de Bondsrepubliek worden beëindigd en moet het VN-Verdrag inzake het verbod op kernwapens worden toegetreden.

Links is tegen ‘een militarisering van de samenleving: geen herinvoering van de dienstplicht, geen reclame voor de dood op scholen, op onderwijsbeurzen, op universiteiten of per post.’ De partij wil ook de burgerclausules op universiteiten zonder militair personeel verdedigen en uitbreiden.