Hoe de Lothringer 13 Halle de toekomst tegemoet gaat: artistiek verzet tegen de apocalyps

Het einde is nabij. Afhankelijk van de studie zijn Trump , AI en klimaatverandering de schuldigen. En wat als er geen opleving is? Dan gaat het bergafwaarts met de cultuur. Er is geen gebrek aan doemfantasieën. Integendeel, het is tijd om iets te doen aan de voortdurende apocalyptische lussen. Zoiets als een anti-apocalyps-mantra dat vertrouwt op weerstand en veerkracht in plaats van op fatalisme. Dit is precies wat wordt geprobeerd in de stedelijke kunstruimte Lothringer 13 Halle in München . De “Anti Doom Loop Kult” heeft haar intrek genomen in het voormalige fabriekspand met haar nieuwe leider Kalas Liebfried. Het doel? Om de ‘verval van de cultuur’ tegen te gaan met een ‘progressieve lus’.

Meer hierover leest u op de nieuwe website van Lothringer 13 Halle . Wat dat betekent werd een paar dagen geleden onthuld bij de opening van de eerste tentoonstelling samengesteld door Liebfried, “Anarchistisch animisme.” Nou, meteen bij de ingang word je geconfronteerd met een videowerk van Georgi Gospodinov. Een vluchtinformatiescherm waarvan de roterende letters uiteindelijk de woorden ‘Future Cancelled’ vormen. Maar dat maakt ook duidelijk: het gaat hier niet alleen om hedonisme, maar niet om ‘doem’. Ook gaat het niet om een ​​verschuiving van de druk richting de VW Golf en Russisch gas. Het gaat veeleer om het verleggen van de grenzen van genres, niet alleen de zoölogische, maar ook de artistieke.

Dit wordt nogmaals aangetoond door het feit dat Georgi Gospodinov daadwerkelijk een auteur is die de Booker Prize heeft gewonnen . Hier bij Lothringer 13 zal de Bulgaar optreden als videokunstenaar voordat hij op 25 juni zijn nieuwe roman “The Gardener and Death” presenteert. Liebfried zelf komt ook uit Bulgarije . Dit bleek uit zijn openingstoespraak. En dat zijn naam een ​​artiestennaam is. De echte is “moeilijk uit te spreken”. Tegelijkertijd is dit ook typisch voor migranten: een ‘poging om geen aandacht te trekken’. Liebfried, geboren in 1989, kwam op 14-jarige leeftijd naar München. Hij studeerde hier filosofie en kunstgeschiedenis en vervolgens beeldhouwkunst aan de academie.

Hij werkte ook bij het Goethe-Institut. Hij heeft bijgedragen aan de onafhankelijke kunstruimte Rosa Stern Space en heeft albums en tijdschriften gepubliceerd. En met Fragments of Sonic Extinction runt hij sinds 2022 een website gewijd aan het verdwijnen van geluiden. Dit alles vloeit nu door in zijn werk bij Lothringer 13. Daarom ziet hij zichzelf daar niet alleen als regisseur, maar "zeker ook actief als kunstenaar", zoals hij uitlegt in een telefoongesprek. Maar dat zit ook in het ‘DNA’ van de plek, die in 1980 werd opgericht als ‘kunstenaarswerkplaats’ en volgens Liebfried werd gevormd door persoonlijkheden als Uli Aigner en Jörg Koopmann. Zijn directe voorganger was Lisa Britzger, die nu het Kunsthaus Kaufbeuren leidt.

Hij beschouwt zichzelf daarom als een aanhanger van deze traditie. Maar: “De focus ligt absoluut op het heden.” Het gaat hierbij om ‘brandende kwesties’ als ecocide, interacties tussen organische en machinale processen of ‘hedendaagse antifascistische culturen’, die in het eerste jaar van de komende vijf jaar aan bod zullen komen. Maar niet in de vorm van individuele standpunten, maar op zo'n manier dat er nieuwe allianties ontstaan ​​over genres en generaties heen. Deze aanpak was al duidelijk zichtbaar tijdens het symposium ‘Ecocide’ op 17 mei, waar kunstenaars, muzikanten en wetenschappers elkaar ontmoetten. Ecocide? Het gaat hierbij om aanzienlijke schade aan ecosystemen, wat vanaf 2026 in de EU als een strafbaar feit wordt beschouwd.

Deze benadering is ook voelbaar in de tentoonstelling ‘Anarchistisch Animisme’. En net als bij ‘Ecocide’ is het centrale idee om de relatie tussen mens en natuur te heroverwegen. Dit gebeurt niet op een opvallende manier, maar eerder symbolisch, metaforisch. Bijvoorbeeld wanneer Petya Ivanova zich bezighoudt met heilige waterbronnen en grotten in Bulgarije. Wanneer een druppel water instrumenten geluid laat maken in een installatie van Antoni Rayzhekov. Of wanneer Joshua Bonnetta in een videowerk de innerlijke seismische wereld van de Alpen onthult.

De keuze van de genoemde kunstenaars weerspiegelt ook Liebfrieds wens om zich te concentreren op de Oost-Europese kunstscene. En in het geval van Bonnetta , op opwindende lokale artiesten die internationaal beroemd zijn, maar hier nauwelijks bekend. Kalas Liebfried vindt dat zulke allianties en zulke ongehoorde stemmen nodig zijn. Zodat de “Anti Doom Loop Cult”, de verandering, slaagt.