Akropolis in Athene: Tempel staat volledig zonder steigers
Het is een aanblik die maar weinig oudere Atheners zich kunnen herinneren. Al tientallen jaren kennen ze de Akropolis, hét symbool van hun stad, als een belangrijke bouwplaats. Kranen en stalen steigers domineerden de scène bij het Parthenon, de beroemdste tempel van het oude Griekenland. Nu zijn de zuilen bevrijd van hun stalen korset.
"Voor het eerst sinds de start van het restauratieprogramma in 1975 staat de tempel nu volledig vrij van steigers", zegt architect en civiel ingenieur Rozalia Christodoulopoulou, die werkt aan het project om de oude gebouwen van het Griekse Ministerie van Cultuur te behouden.
Al vijf decennia lang is een van 's werelds meest ambitieuze restauratieprogramma's op de Akropolis gaande. Grote delen van het Parthenon, het Erechtheion, de Tempel van Nike en de Propylaea, de monumentale poortgebouwen, werden ontmanteld, geconserveerd en vervolgens herbouwd. Duizenden marmerfragmenten, groot en klein, die eeuwenlang verspreid over de rotsen hadden gelegen, werden nauwkeurig opgemeten en gecatalogiseerd. Zodra hun oorsprong kon worden vastgesteld, werden ze teruggeplaatst in de gebouwen.
Ontbrekende of beschadigde elementen werden vervangen als dit de mogelijkheid bood om bestaande originele fragmenten zinvol in de ruïnes te integreren. De nieuwe elementen zijn duidelijk herkenbaar aan hun lichtere kleur. De restaurateurs groeven het marmer voor de "vervangingsonderdelen" waar de oude Grieken hun bouwmateriaal voor de Akropolis vandaan haalden: de oude marmergroeven op de berg Penteli, ten noordoosten van Athene.
Op ons WhatsApp-kanaal vind je exclusieve reistips, bijzondere bestemmingen en voordelige reisaanbiedingen. Wil je direct op de hoogte blijven van belangrijk nieuws? Activeer de bel in het kanaal en ontvang meldingen bij nieuwe berichten.
Het zijn niet alleen de tand des tijds die aan deze eeuwenoude gebouwen knaagt. De werkzaamheden omvatten ook het corrigeren van mislukte restauratiepogingen van eerdere generaties. In de jaren 30 bijvoorbeeld plaatsten restaurateurs ijzeren klemmen in veel van de constructies om hun kwetsbare structurele integriteit te waarborgen. In de loop der decennia zorgde binnendringend vocht ervoor dat het ijzer ging roesten, uitzetten en het marmer dreigde te verbrijzelen. De laatste jaren zijn deze ijzeren elementen vervangen door titanium, een edelmetaal dat corrosiebestendig en duurzaam is.
Tijdens de restauratie werken Griekse archeologen, architecten en civiel ingenieurs nauw samen met experts en wetenschappelijke instituten in het buitenland. De restauratie van de Akropolis wordt door experts beschouwd als een toonbeeld van hoge professionele expertise en internationale samenwerking.
Zelfs in het tijdperk van de wolkenkrabbers is het Parthenon indrukwekkend. De zuilen en buitenmuren staan licht gekanteld op hun fundamenten. Als ze hun lijnen naar boven zouden doortrekken, zouden ze samenkomen op één punt op een hoogte van ongeveer 2000 meter. De drielaagse basis van de tempel is ook licht gebogen. De hoekzuilen hebben een iets grotere omtrek dan de andere 42 zuilen in de buitenste rij, en de afstand ertussen is niet overal gelijk. Deze schijnbare "onregelmatigheden" werden zorgvuldig berekend door de architecten van het Parthenon, Iktinos, Mnesicles en Callicrates. Ze geven de tempel niet alleen structurele stabiliteit, maar zorgen er samen ook voor dat het gebouw er licht en elegant uitziet, ondanks zijn enorme afmetingen.
In de 6e eeuw na Christus werd de tempel omgebouwd tot een kerk gewijd aan de Maagd Maria. De Turkse bezetters die Athene in 1458 veroverden, bouwden het Parthenon om tot een moskee. Tijdens de oorlog tegen de Venetianen gebruikten de Turken de tempel als munitiedepot. Zo werd 26 september 1687 een van de zwartste dagen in de geschiedenis van het gebouw: tijdens het Beleg van Athene gaf de Venetiaanse generaal Francesco Morosini het bevel de Akropolis te bombarderen. Een kanonskogel sloeg in op het kruitdepot in het Parthenon. De explosie beschadigde de voorheen grotendeels intacte tempel zwaar.
De bezienswaardigheid van Athene, sinds 1987 UNESCO-werelderfgoed, trok vorig jaar 4,5 miljoen bezoekers. Op piekmomenten verzamelen zich dagelijks tot wel 20.000 mensen op de Akropolis. Dit is het maximaal toegestane aantal bezoekers. Om de toeristenstroom te beheersen en overbevolking te voorkomen, hebben de autoriteiten een reserveringssysteem ingevoerd. Groepen en individuele bezoekers krijgen tijdslots toegewezen.
Over ongeveer een maand worden de stalen constructies bij het Parthenon weer opgetrokken om de werkzaamheden voort te zetten. De nieuwe steigers zullen echter dunner zijn en minder storend voor de visuele uitstraling van het gebouw. En ze zullen er maar kort staan. Vanaf de vroege zomer van 2026 zal het Parthenon weer zonder steigers open zijn voor het publiek, aldus de Griekse minister van Cultuur Lina Mendoni.
Wat moeten reizigers nu weten? Al het belangrijke nieuws voor je vakantie vind je op reisereporter .
reisverslaggever
reisereporter
