De ‘voetbalwoestijn’ van Graubünden is groen – Livia Pengs voorgangers waren meer bezig met het jagen op herten dan met het scoren van doelpunten

Livia Peng droomde altijd groot. Op haar dertiende verliet ze haar ouderlijk huis om keeper te worden bij het trainingscentrum van de Zwitserse voetbalbond. Op haar zeventiende werd ze nummer één van FC Zürich. Nu, op haar 23e, is ze ook nummer één van de nationale ploeg op het EK in eigen land. Zondag hield ze de nul in de gewonnen wedstrijd tegen IJsland, haar twaalfde interland.

Peng had al profcontracten in Zweden, Spanje en Duitsland. Na het EK verhuisde ze naar Londen om zich aan te sluiten bij Chelsea FC, haar droomclub. In haar appartement in Bremen, haar laatste werkplek, hingen posters van Muhammad Ali, Michael Jordan en Roger Federer. En als ze door de stad slenterde, voelde ze zich "alsof ze in een dorp was", zoals ze in een tv-documentaire zei, omdat ze Bremen zo overzichtelijk vond.

Het bijzondere aan haar verhaal: Livia Peng komt uit Domat/Ems, Graubünden. Het grootste kanton van Zwitserland staat bekend om veel dingen: skiërs, hockeyers , mountainbikers, Bündnerfleisch (een lokale vleesspecialiteit) en notenkoeken, maar zeker niet om het verfijnde voetbal. De hoogst geklasseerde club? Chur 97, in de 2e Interregionale Liga, ver verwijderd van de professionele sport en vaak financieel in de problemen.

Wie inwoners van Graubünden vraagt ​​naar mannen die het tot de Zwitserse nationale ploeg hebben geschopt, krijgt een schouderophalend antwoord. Paul Friberg speelde ooit voor de Olympische ploeg in Turkije, die zich wilde kwalificeren voor de Olympische Zomerspelen van 1988 in Seoul, maar onder het nationale elftal stond. Maar de gebeurtenis is Friberg vooral bijgebleven omdat hij en zijn teamgenoten door luidruchtige fans van het thuisfront met tomaten en abrikozen werden bekogeld.

Na zijn carrière werd hij schade-expert bij het Zwitserse Ongevallenverzekeringsfonds. Friberg grapt graag dat het hem goed uitkwam, omdat hij zoveel operaties aan diverse verwondingen had ondergaan dat hij het menselijk lichaam kende als een dokter.

Friberg had ook wat geluk nodig om überhaupt ontdekt te worden door een official van een grotere club. Hij groeide op op een boerderij in een dorp met 500 inwoners in de regio Surselva, ver van de stedelijke centra. Zoals Friberg uitlegt, bestudeerden veel clubpresidenten destijds de telegrammen in de kranten, zelfs die uit de lagere divisies. En blijkbaar merkten ze op dat er een jongeman in de Amerikaanse ploeg Danis-Tavanasa was die regelmatig scoorde. Friberg was zo snel dat hij de bijnaam "Bliksem van Tavanasa" kreeg. Zijn atletische vermogen had hij ook te danken aan het hooien. Maar hij speelde voor een kleine, landelijke boerderij in de derde divisie.

Desondanks kon hij, amper meerderjarig, direct overstappen naar FC St. Gallen, waar hij een cultstatus verwierf. Hij verdiende via het voetbal wat tegenwoordig als een beter leerloon zou worden beschouwd. Hij werkte ook fulltime voor een zorgverzekeraar. In 1989 won hij het Zwitsers kampioenschap met FC Luzern. Na meer dan 200 wedstrijden in de National League A beëindigde hij zijn carrière bij FC Chur, onder Vladimir Petkovic, de latere bondscoach van Zwitserland.

De schrijver Arno Camenisch, eveneens uit Tavanasa, beschreef ooit in de "Tages-Anzeiger" hoe ze als jongens Friberg hadden nagebootst. Maar Camenisch, zoals zoveel Graubündense voetballers, kwam nooit verder dan de amateurstatus. Hij haalde wel Madrid – zij het als leraar aan een Zwitserse school.

Een gelukkige samenloop van omstandigheden hielp Livio Zanetti, geboren in Graubünden, zich te verdiepen in de grote voetbalwereld. Als student aan een klooster in Disentis had hij soms een gek idee. Vervolgens verhuisde hij naar Zürich om wat geld te verdienen voor zijn rechtenstudie, voordat hij een militaire opleiding volgde. Onderweg toonde hij een scherp oog voor doelpunten bij de eerstedivisieclub Young Fellows – en in 1980 kreeg hij onverwacht een contract bij Grasshopper Club. Met hen won de spits met krullend haar twee landstitels en bereikte hij de kwartfinale van de UEFA Cup. Tegenwoordig is hij mede-eigenaar van een advocatenkantoor in de stad.

Zanetti groeide op in de Poschiavo-vallei, en de omstandigheden daar konden nauwelijks vijandiger zijn voor een voetbalcarrière, gezien de afgelegen ligging van de regio. Zanetti zegt dat ze niet eens een echte coach hadden; de spelers verdeelden de taken onder elkaar.

Het is bijna een wonder dat Valposchiavo Calcio (VPC) nog steeds in de regionale tweede divisie speelt. Het team heeft doordeweeks nauwelijks tijd om samen te trainen. Veel uitwedstrijden, die tot aan het Bodenmeer reiken, duren minstens zes uur heen en terug – ervan uitgaande dat de Alpenpassen open zijn. De clubvoorzitter heeft ooit berekend dat zijn teams in totaal zo'n 20.000 kilometer per seizoen met de auto aflegden.

In 2020 beschadigden losgebroken rotsblokken van de ruige hellingen van de vallei het clubhuis en het hoofdgrasveld . Vroeger waren de spelers van Poschiavo aan het begin van elk seizoen meer gefocust op het jagen op herten dan op het scoren van doelpunten. Nu zijn er minder jagers in het team, maar er zijn een paar amateurhuurlingen uit buurland Italië bijgekomen.

VPC overwoog ook om zich aan te sluiten bij de Italiaanse competitie, zodat de teams niet ver hoefden te reizen. De onderhandelingen met het hoofdkantoor van de bond in Rome verliepen echter moeizaam vanwege verzekeringskwesties. Het feit dat VPC met FC Ems, de thuisclub van Livia Peng, streed om de tweede plaats in het kanton, zegt veel over de dichtheid van voetbalkwaliteit in Graubünden.

Maar de voetbalbond van Graubünden is optimistisch. Ze maakt deel uit van het ontwikkelingsprogramma Future Champs Oost-Zwitserland, dat talent naar FC St. Gallen haalt. En zoals voorzitter Matthias Hüppi zei: "Hij wil de groen-witte euforie helemaal naar het Poschiavo-dal brengen." Bovendien is de voetbalinfrastructuur in Chur onlangs gemoderniseerd voor tientallen miljoenen Zwitserse franken.

Als je ambities hebt zoals Livia Peng, staan ​​er veel deuren voor je open. Het hoeft niet per se Chelsea FC te zijn.