Kan de ontwikkeling van vrouwenvoetbal versneld worden? Ja. Engeland heeft laten zien hoe het kan.

Grote sportevenementen fungeren vaak als een turbo: ze kunnen ontwikkelingen versnellen die anders traag zouden verlopen. Dit geldt mogelijk ook voor het Zwitserse vrouwenvoetbal in het kader van het EK dat momenteel in het land plaatsvindt.

Engeland zou in dit opzicht een voorbeeld kunnen zijn: de gastheer van het laatste EK gebruikte het thuistoernooi van 2022 en de eerste titelwinst van het nationale team om de promotie van vrouwenvoetbal op alle niveaus – van amateurs tot topniveau – systematisch en duurzaam uit te breiden. De ontwikkeling lijkt zo robuust dat zelfs een verrassende uitschakeling door de regerend kampioen in de groepsfase deze keer waarschijnlijk stand zou houden.

De Engelse "Lionesses" (ter onderscheiding van het nationale mannenelftal, de "Three Lions") begonnen het toernooi met een ongelukkige 1-2 nederlaag tegen Frankrijk en staan ​​onder druk om woensdag (18.00 uur) in hun duel met de eveneens sterke Nederlandse vrouwen een resultaat neer te zetten.

De eerste impuls voor de opleving in Engeland kwam door de toekenning van het Europees Kampioenschap van 2022. De Engelse voetbalbond (FA) werkte vervolgens nauw samen met de Britse overheid en de non-profitorganisatie Sport England om het vrouwenvoetbal op amateurniveau te hervormen.

Samen met de gaststeden voerden de functionarissen een uniforme, maar lokaal afgestemde strategie uit: het doel was om de toegang tot voetbal voor meisjes en vrouwen te vergemakkelijken, hun ondersteuning te verbeteren en een veerkrachtige infrastructuur te creëren. Dit initiatief resulteerde in het strategiedocument "Inspire Positive Change". De instellingen mobiliseerden aanzienlijke bedragen voor de uitvoering ervan.

De EK-titel betekende een publieke doorbraak: het succes van de Leeuwinnen veroorzaakte landelijke euforie en veranderde het imago van het vrouwenvoetbal in een toch al voetbalgek Engeland. Vrouwenvoetbal, voorheen vaak gemarginaliseerd, genoot nu meer maatschappelijke erkenning en waardering. De belangstelling voor de speelsters en hun populariteit groeide snel – wat de waarheid van het gezegde bewees: geluk is wanneer voorbereiding kansen ontmoet. Deze combinatie leverde indrukwekkende resultaten op, die de Engelse voetbalbond eind 2024 presenteerde.

Tussen 2020 en 2024 werden in Engeland meer dan een half miljoen nieuwe voetbalmogelijkheden voor meisjes en vrouwen gecreëerd , variërend van recreatieve formats tot talentontwikkeling en verbeterde clubstructuren. In deze periode steeg het aantal vrouwelijke voetbalsters met 56 procent en begonnen 129.000 meisjes met voetbal op school. Tegenwoordig biedt 77 procent van de Engelse scholen meisjes dezelfde toegang tot voetbal als jongens. Een positief effect werd ook waargenomen bij vrouwelijke coaches en scheidsrechters. De Engelse voetbalbond trok een tevreden conclusie: de nalatenschap van het EK is een "echt succesverhaal" en de gestelde doelen zijn overtroffen.

Tegelijkertijd professionaliseerde het elitevrouwenvoetbal in Engeland. Een jaar na het EK van 2022 kondigden de Women's Super League en het Women's Championship – de twee grootste vrouwencompetities van Engeland – hun onafhankelijkheid van de Engelse voetbalbond aan. Sinds het seizoen 2024/25 opereren ze samen als een onafhankelijke commerciële entiteit. Deze stap maakte het mogelijk om gericht te profiteren van het bestaande marktpotentieel , met name in de onderhandelingen met tv-zenders en sponsors.

Tegelijkertijd breidde het Engelse vrouwenvoetbal zijn bereik op sociale media uit met behulp van de speelsters. De non-lineaire competitiewedstrijden worden bijvoorbeeld gratis uitgezonden op een speciaal YouTube-kanaal – met in totaal 39,6 miljoen weergaven in het eerste jaar. Daarmee is de Women's Super League, na tennis, wereldwijd de op één na meest bekeken vrouwensportcompetitie op YouTube.

De toenemende media-aandacht en het stijgende aantal stadionbezoekers hebben de druk op topclubs vergroot om aanzienlijk meer middelen te besteden aan hun lang verwaarloosde vrouwenvoetbalafdelingen. De speelsters profiteren eindelijk meer van de infrastructuur, het netwerk en de expertise van de mannenteams. Alle vrouwenteams van grote clubs spelen nu in de hoogste competitie.

Deze inzet had impact – zowel financieel als sportief: de totale inkomsten van de twaalf hoogste teams stegen in het seizoen 2023/24 tot 70 miljoen Zwitserse frank. Voor het eerst genereerde elk team meer dan een miljoen Zwitserse frank, met Arsenal FC aan kop met 16 miljoen Zwitserse frank. Bovendien werd de Londense club de eerste Engelse club die dit seizoen de Women's Champions League won. Daarmee stond de Engelse vrouwencompetitie bovenaan de vijfjaarlijkse ranglijst van de Europese voetbalbond (UEFA). Voorheen domineerden rivaliserende competities uit Frankrijk, Spanje en Duitsland jarenlang.

De bundeling van alle krachten heeft het Engelse vrouwenvoetbal in bijna recordtijd naar de top gekatapulteerd – met als gevolg dat de competitie dreigt achterop te raken. Vooral omdat de competitie vanaf 2026 het aantal clubs van 12 naar 14 zal verhogen en de Engelse voetbalbond (FA) de bestaande ontwikkelingsprogramma's al heeft uitgebreid. FA-topman Mark Bullingham verklaarde dat de verantwoordelijken niet zullen opgeven totdat er evenveel meisjes als jongens voetballen.

Engeland heeft op indrukwekkende wijze aangetoond hoe vrouwenvoetbal, met een realistisch concept en consistentie, in de schijnwerpers kan worden gezet en, naar alle waarschijnlijkheid, zelfs kan worden gevestigd. De randvoorwaarden verschillen per land wat betreft voetbaltraditie, financiële middelen en structurele omstandigheden.

Toch kan het Zwitserse vrouwenvoetbal ook profiteren van de ideeën en inzichten van de Engelse vrouwen door te proberen deze over te brengen en toe te passen op hun eigen omstandigheden. Zwitserland heeft de eerste horde in dit opzicht al genomen: het organiseren van het EK .