Andere internationale handel was mogelijk

De handelsoorlog die Trump heeft ontketend en de ernstige schade die deze aanricht (verslechtering van de mensenrechten, marktinstabiliteit en toenemende armoede in de meest kwetsbare landen) zijn niet het resultaat van relaties die per se gedoemd zijn te mislukken . De handelsbetrekkingen tussen landen hebben ook andere momenten gekend die welvaart brachten aan heel verschillende landen. Samenwerking was het sleutelwoord.

De agressieve retoriek van de Republikeinen staat haaks op het beleid van overeenkomsten met andere landen dat een andere Amerikaanse president, Franklin D. Roosevelt, voerde. Het is nuttig om de doelstellingen van de Conferentie van Bretton Woods (Verenigde Staten) uit 1944 in herinnering te roepen: het reguleren van de internationale handel en het bewerkstelligen van financiële stabiliteit. Aan de bijeenkomsten namen 730 afgevaardigden uit 44 landen deel, waaronder de Sovjet-Unie, China en Brazilië . Hoewel de Amerikaanse en Britse delegaties het grootst en invloedrijkst waren, met respectievelijk 45 en 15 afgevaardigden en 48,4% van de stemmen, bestond er een bereidheid om tot overeenstemming te komen over de besluiten.

De geest van Bretton Woods was duidelijk zichtbaar in de toespraak van Henry Morgenthau, de Amerikaanse minister van Financiën: “We zijn tot het besef gekomen dat de meest voorzichtige en effectieve manier om onze nationale belangen te beschermen via internationale samenwerking is: dat wil zeggen, via een gezamenlijke inspanning om gemeenschappelijke doelstellingen te bereiken.”

Tijdens de conferentie werden het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank (WB) opgericht en werd de dollar als referentievaluta vastgesteld met een pariteit van $ 35 per ounce goud, wat voor stabiliteit en vertrouwen zorgde. Het systeem, dat door progressieve sectoren werd gepromoot, functioneerde tot in de jaren zeventig, toen de dollar zijn goudwaarde niet langer kon handhaven. Tegenwoordig worden het IMF en de Wereldbank echter terecht en breed gezien als symbolen van het neoliberalisme. De verandering werd in de jaren 80 nog sterker door de opkomst van neoliberale ideeën en kreeg formeel vorm in de zogenaamde Washington Consensus. Daarin werd gepleit voor het terugdringen van overheidsuitgaven en belastingen, het dereguleren van arbeid om ontslagen gemakkelijker te maken en het privatiseren van staatsbedrijven.

De grote paradox is dat het vandaag de dag China is die de vlag van de internationale samenwerking hijst. Haar invloed groeit in talloze landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. De invloedrijkste organisatie is de organisatie die de BRICS-landen verenigt. In januari 2025 vertegenwoordigden deze landen al 51% van de wereldbevolking en 40% van het mondiale BBP. De nieuwe correlatie tussen bevolkingsgroepen en economische krachten zorgt ervoor dat de huidige verdeling van de stemmen in het IMF onhoudbaar is, waarbij de EU en het Verenigd Koninkrijk 29,6% van de stemmen bezitten; De Verenigde Staten 16,5% en landen als China en India respectievelijk 6,1% en 2,6%. De VS kunnen de stemming blokkeren omdat bepaalde stemmingen een meerderheid van 85% vereisen.

In de echte wereld is het de assertiviteit van China die Trump ertoe heeft aangezet zijn excessen te matigen . De enige oplossing is een terugkeer naar samenwerking, zoals dat ook in 1944 het geval was. China en de Europese Unie hebben hier veel over te zeggen.