'Als ik iemand zie die tegen vaccinaties is, denk ik na over hoe ik hem of haar kan opvoeden', aldus Nobelprijswinnaar voor Geneeskunde

Katalin Karikó koestert geen enkele wrok tegen degenen die haar wetenschappelijke carrière hebben belemmerd, haar financiering hebben geweigerd en haar zelfs hebben gedwongen naar een ander land te verhuizen. Ze zette door, ervan overtuigd dat er iets belangrijks in haar reageerbuisjes zat.

En ze had gelijk: nog vóór de Nobelprijs voor de Geneeskunde van 2023 ontving ze tientallen belangrijke wetenschappelijke onderscheidingen. Wat deed deze Hongaarse vrouw, nu 70 jaar oud? Karikó was degene die de messenger RNA-techniek ontwikkelde die een nieuw vaccinplatform mogelijk maakte, waarvan het succes sinds eind 2021 heeft bijgedragen aan het verlichten van de COVID-19-pandemie. Het is het vaccin dat in Duitsland wordt geproduceerd door BioNTech, dat later samenwerkte met Pfizer om het wereldwijd te distribueren. Het is ook een platform dat wordt getest voor vele andere ziekten, waaronder bepaalde soorten kanker.

Het feit dat honderden miljoenen mensen iets in hun lichaam hebben dat zich in haar laboratorium begon te ontwikkelen, maakt haar absoluut niet trots, en ze gelooft ook niet dat ze miljoenen mensen heeft gered, zoals ze deed. "De ware helden van de pandemie waren de zorgmedewerkers", zegt ze, en het lijkt geen pose. Hoewel de antivaccinatiebeweging in de VS haar wel verdrietig maakt. "Vanwege mijn filosofie denk ik, als ik iemand zie die tegen vaccinatie is, na over hoe ik ze kan voorlichten, hoe ik ze de voordelen van vaccinatie kan laten inzien", voegde ze eraan toe in een Zoom-gesprek met La Nación van Argentinië.

Wat hebben we geleerd van de pandemie in de afgelopen vijf jaar, en wat valt er nog te leren?

We hebben veel geleerd, hoewel ze dat in de Verenigde Staten blijkbaar nog niet beseffen. Mensen zijn niet voldoende geïnformeerd over wetenschap en wat wij wetenschappers doen. We moeten het vertalen naar eenvoudige taal die iedereen begrijpt, anders worden ze boos op ons. Of ze zeggen: "Wij geven jullie het geld (zolang we maar belasting betalen) en in ruil daarvoor geven jullie ons een medicijn dat we ons niet kunnen veroorloven."

Toen ik studenten vroeg om hockeysterren te noemen – ik heb dat in Canada meegemaakt – staken ze allemaal hun hand op, maar ze konden geen enkele lokale wetenschapper noemen.

Is het dus een communicatieprobleem?

Ja. Dat is wat er in de Verenigde Staten gebeurt. Ze denken dat wetenschappers een elite zijn, degenen met de kennis, en dat wij ons niets aantrekken van de rest. Toen ik studenten vroeg om hockeysterren te noemen, zoals mij in Canada overkwam, staken ze allemaal hun hand op, maar ze konden geen lokale wetenschapper noemen. Ik zei tegen journalisten dat ze meer over ons moesten praten, maar ze zeiden dat dat onderwerpen waren die het publiek niet interesseerden.

Hoe heeft u de ontwikkeling van uw mRNA-technologie gezien na het succes van het vaccin? Had u deze groei verwacht en verwacht dat het zou worden toegepast voor een breed scala aan ziekten?

Soms schrijven mensen me met de vraag of er studies zijn die deze techniek gebruiken voor deze of gene ziekte, dus ik ga op onderzoek uit, en de meeste daarvan vinden plaats in China. Als ze deze vuile oorlog in de Verenigde Staten voortzetten en het onderzoek stopt, moeten ze weten dat er aan de andere kant van de wereld nog steeds onderzoek wordt gedaan. De vooruitgang in wetenschap en technologie is daar zo enorm dat ze in vivo bewerking toepassen met Cas9 (de Crispr-techniek), iets wat in de westerse wereld nog niet wordt gedaan. Dus boeken ze ook vooruitgang met mRNA. Er zijn veel vaccins in ontwikkeling tegen virussen, bacteriën (zoals tuberculose) en de ziekte van Lyme. Er is ook een klinische studie met mRNA voor malaria, die wordt veroorzaakt door een parasiet. In de oncologie wordt onderzoek gedaan naar verschillende soorten kanker, waardoor antilichamen antigenen op het oppervlak van de kanker kunnen herkennen met mRNA; cytokinen kunnen coderen die het immuunsysteem in de tumor stimuleren voor injectie. Dit geldt ook voor genetische ziekten, zoals cystische fibrose. En een Amerikaans bedrijf gebruikt het voor myasthenia gravis in fase III en lupus in fase I. Er is nu een tijdelijke hype in de Verenigde Staten, en misschien verhuizen wetenschappers uit dat land wel naar China om er onderzoek te doen.

Nog niet, maar zo is het nu eenmaal. Mensen gaan naar de plekken waar de echt interessante dingen gebeuren. Je hebt maar één leven; je kunt niet zomaar blijven zitten. Als je weg kunt om te leren, doe je dat, en dan ga je terug naar je land.

Ik weet dat u deze vraag al heeft beantwoord, maar weet u hoeveel levens u heeft gered van COVID-19?

Ik was niet de enige. Er waren er velen. Ik benadruk altijd dat de echte helden van de pandemie de artsen en verpleegkundigen waren, de zorgmedewerkers die voor de zieken zorgden, zelfs de schoonmakers in het ziekenhuis. Zij riskeerden echt hun leven. Ik niet... Die mensen zijn helden, net als de vrijwilligers die hun armen uitstaken voor de vaccinatietest.

Maar het is ook waar dat zonder het vaccin dat u heeft ontwikkeld, niets mogelijk zou zijn geweest.

Zo vat ik het niet op; ik neem daar op geen enkele manier de eer voor op. Ik heb nooit erkenning gezocht of dat mensen over me zouden praten. We hebben een product gemaakt, zonder publicaties, zonder namen, met als doel iets nuttigs te doen.

En nu we het toch over vaccins hebben, hoe sta je tegenover de antivaccinatiebeweging? Denk je dat daar een reden voor is?

Het is heel triest. Minstens twee meisjes zijn al overleden aan de mazelen in Texas, Verenigde Staten. Nu lijkt het erop dat Kennedy (de minister van Volksgezondheid) heeft gezegd dat vaccinatie noodzakelijk is te midden van de uitbraak. Hij had eerder alternatieve therapieën aanbevolen, zoals levertraan. Maar mazelen is dodelijk, en het is zelfs mogelijk dat getroffenen nawerkingen ondervinden, hoewel niet fataal, omdat het virus hersenschade en andere vormen van schade kan veroorzaken. Mijn filosofie is stoïcijns; ik concentreer me op wat ik kan doen. Dus als ik een antivaxxer zie, denk ik na over hoe ik ze kan voorlichten, hoe ik ze de voordelen van vaccinatie kan laten begrijpen. Mensen leren zichzelf over immunologie via YouTube of Facebook en zeggen domme dingen. De traditionele mazelen- en rodehondvaccins bevatten RNA in een of andere vorm. En nu lijkt het bestaan ​​van RNA-vaccins een probleem te zijn.

Hebt u als Stoïcijn vertrouwen in de mensheid en haar toekomst?

Ik ben een optimist en een vrolijk persoon. Ik vind wat ik kan doen. Tien jaar voordat ik de Nobelprijs kreeg, beëindigde de Universiteit van Pennsylvania mijn contract en ontsloeg me na 24 jaar werken. Ik klaagde niet, ik dacht niet: 'Waarom ik, ik werkte toch op zaterdag, zondag en feestdagen?' Nee, ik probeerde me te concentreren op wat komen ging. Geen spijt of wraak. Het was voorbij. Net als nu, op mijn zeventigste, kon ik gewoon blijven zitten, maar nee, ik dacht na over wat ik anders kon doen.

Het gevoel dat ze tijdens haar hele carrière niet goed behandeld is, heeft dan geen invloed op haar.

Ik geef niemand de schuld. De persoon die me eruit gooide, onderging een hersenoperatie toen hij tegen me zei: 'Nou, als je geen geld hebt om rond te komen, moet je vertrekken.' Zo simpel was het. Vandaag zie ik hem en praat ik met hem. Sterker nog, de laatste keer dat ik hem zag, vertelde hij me dat hij een lezing over mij zou geven met de titel 'Hoe we haar verloren'. Ik moest lachen. Ik heb geen negatieve gevoelens voor hem.

Waren de tien jaar werk in Duitsland beter?

Ik begon in 1989 met mRNA te werken, met voortdurende verbeteringen en steeds meer gegenereerde eiwitten die we in (proef)dieren konden injecteren. En we realiseerden ons dat het een soort medicijn zou kunnen zijn. Toen ik naar BioNTech ging, een immuno-oncologiebedrijf dat RNA gebruikt, dacht ik dat we bepaalde programma's konden ontwikkelen. Toen ik in 2013 kwam, hadden ze al een klinische studie naar een vaccin als kankerbehandeling. Daarom ging ik, omdat ze al een studie hadden en kwalitatief hoogstaand RNA konden produceren dat geschikt was voor een klinische studie. Ik wilde gemodificeerd RNA gebruiken voor therapie. Ik vertelde Ugur (Ugur Sahin, oprichter van BioNTech) dat ik zou gaan als ik kon gebruiken wat ze al hadden.

En waarom was je er zo van overtuigd dat de techniek kon werken?

Omdat ik het effect kon zien. RNA, dat uit DNA wordt geproduceerd, wordt verkregen na isolatie uit een bacterie. In eerste instantie, wanneer het wordt geëxtraheerd, bevat het veel enzymen die het RNA afbreken. En dat verontreinigt het hele lab. Daarom had iedereen medelijden met me toen ik zei dat ik met RNA zou werken, omdat alles besmet zou raken. Maar het lukte me om het te extraheren met een techniek die het niet verontreinigde. Ik zag de voortgang en ik liet het RNA de cel vertellen hoe het functionele eiwitten kon verkrijgen, zelfs toen het 'versierd' was met dingen zoals suikers. Omdat cellen erg slim zijn, begrepen ze de boodschap en werden de eiwitten functioneel.

Met de vooruitgang van kennis en veranderingen op cellulair niveau durven sommige wetenschappers te beweren dat mensen honderden jaren kunnen leven, en ze komen zelfs in de verleiding om te praten over onsterfelijkheid. Wat denk jij?

Honderden jaren? Nee. Bovendien, wie wil er nou eeuwig leven? Het is prima om 70 of 80 te zijn en je jong te voelen, maar niet veel langer, want de uiteinden van de chromosomen worden korter naarmate de tijd verstrijkt. De klok is onvergankelijk.

(Ook: Obsessief nadenken over de toenemende menselijke levensduur heeft weinig zin )

Hoe is uw leven veranderd na de Nobelprijs?

Ik moet zeggen dat ik vlak voor de Nobelprijs, tussen 2021 en 2023, overladen werd met onderscheidingen – meer dan honderd. Ik was zo overweldigd. De Nobelprijs is natuurlijk de beroemdste, en sindsdien herkennen mensen me op straat in Hongarije. Maar ik ben niet zo iemand; het stijgt me niet naar het hoofd; ik ben er nu te oud voor. Ik heb niet het gevoel dat ik iets bijzonders verdien voor wat ik heb gedaan. Dus het is niet veel veranderd... Kijk, in één week ontving ik eredoctoraten van Rutgers University, daarna van Harvard, en vier dagen later van Princeton. Het was ongelooflijk om zoveel onderscheidingen te ontvangen.

Wellicht van dezelfde mensen die hem geen financiering gaven.

Iedereen herinnert zich me daar. Maar ik ga er niet tegenin. Dankzij mijn stoïcijnse filosofie hoef je je geen zorgen te maken; je moet de homeostase van je lichaam in stand houden, vooruitgaan en niet over het verleden praten. Het kan me niet schelen. Ik ga erheen en ben blij en dankbaar.

Voor de Natie (Argentinië) - GDA

(*) Dit artikel is een bewerkte versie van het origineel.