Financiën. Begroting 2026: pensioenbevriezing, overheidsuitgaven... Wat we weten over het plan

De contouren van de door Sébastien Lecornu voorgestelde begroting voor 2026 beginnen vorm te krijgen. De ontwerpbegroting voor de sociale zekerheid (PLFSS) en het ontwerp van de begrotingswet (PLF) zijn dinsdag aan de Raad van Ministers gepresenteerd. We bespreken de eerste maatregelen die in de tekst worden genoemd, die AFP kon raadplegen.

De Wet op de financiering van de sociale zekerheid (PLFSS) beoogt het tekort op de sociale zekerheid terug te dringen tot € 17,5 miljard in 2026 (vergeleken met € 23 miljard in 2025), met name door aanzienlijke besparingen op de gezondheidszorg en een bevriezing van de pensioenen. Om deze doelstelling te halen, zijn aanzienlijke besparingen nodig: de stijging van de uitgaven voor de zorgverzekering zou bijvoorbeeld slechts +1,6% bedragen ten opzichte van 2025 en uitkomen op € 270,4 miljard, wat veel minder is dan de natuurlijke stijging van de uitgaven.

Besparingen in de gezondheidszorg

De ontwerpbegroting voorziet aldus in een besparing van 7,1 miljard euro in de gezondheidszorg, met name op ziekteverlof, medicijnen en medische hulpmiddelen, of door het "overhevelen" van kosten naar aanvullende zorgverzekeringen. De tekst noemt ook maatregelen om "fraude te bestrijden" en "de efficiëntie van de zorg te verbeteren", maar "integreert" niet de tariefsverhogingen die artsen via een contractuele overeenkomst van vorig jaar krijgen.

Hoewel het strikt genomen geen wetgevende maatregel is, geeft de regering in de tekst aan dat zij voornemens is het bedrag – en de jaarlijkse plafonds – van het eigen risico en de forfaitaire bijdragen te verdubbelen, d.w.z. de resterende kosten voor verzekerden voor medicijndozen, paramedische diensten, medisch vervoer, medische consulten, radiologische onderzoeken en biologische analyses. De maatregel zou € 2,3 miljard opleveren, aldus het rapport van de Hoge Raad voor de Overheidsfinanciën.

Bevriezing van ouderdomspensioenen en sociale uitkeringen

De ontwerpbegroting omvat een bevriezing van alle basispensioenen in 2026, evenals een bevriezing van de sociale uitkeringen, zoals kinderbijslagen. Vanaf 2027 voorziet de ontwerpbegroting ook in een onderindexering van de pensioenen (ten opzichte van de inflatie) met 0,4 procentpunt.

Het voorziet ook in de vervanging van de pensioenbelastingverlaging van 10% door een forfaitaire belastingverlaging van € 2.000. Dit nieuwe mechanisme zal "de situatie van de meest bescheiden gepensioneerden verbeteren", maar zal hogere eisen stellen aan andere gepensioneerden.

Invoering van een nieuw zwangerschapsverlof

De invoering van een nieuw zwangerschapsverlof, waardoor ouders elk maximaal twee maanden extra kunnen opnemen om hun kind te verwelkomen, is opgenomen in de Wet financiering sociale zekerheid voor 2026. De hoogte van de compensatie voor dit verlof, dat bovenop het bestaande zwangerschapsverlof (16 weken) en vaderschapsverlof (28 dagen) komt, zal later bij decreet worden vastgesteld. "Elke ouder kan het verlof gelijktijdig of afwisselend met de ander opnemen, waardoor de mogelijkheid bestaat om maximaal vier maanden toe te voegen" om voor hun kinderen te zorgen, zo staat te lezen in het door de regering ingediende wetsvoorstel.

Wat betreft de vergoeding voor zwangerschapsverlof, heeft Aurore Bergé, gedelegeerd minister voor gendergelijkheid, herhaaldelijk verzekerd dat het beter gecompenseerd zou worden dan het huidige ouderschapsverlof. Dit laatste, dat voltijds of deeltijds kan worden opgenomen tot het kind drie jaar wordt, levert ongeveer € 400 per maand op.

Aan de andere kant voorspelt de Finance Bill dat de overheidsuitgaven in 2026 zullen dalen, exclusief defensie en schuldendienst, en dat het grootste deel van de inspanningen afkomstig zal zijn van de rijkste mensen en het bedrijfsleven, goed voor zo'n € 6,5 miljard. De tekst omvat een totale inspanning van € 30 miljard, inclusief ongeveer € 17 miljard aan uitgaven en bijna € 14 miljard aan inkomsten.

In 2026 bedragen de overheidsuitgaven € 500,9 miljard, een stijging ten opzichte van € 10,5 miljard in de oorspronkelijke begroting voor 2025. "De inspanning in 2026 zal in de eerste plaats afhangen van een extra inspanning van de belastingbetalers met de meeste middelen", aldus de begrotingstekst. Het wetsvoorstel stelt voor om de uitzonderlijke bijdrage op de winst van grote ondernemingen te verlengen, die naar verwachting € 4 miljard zal genereren, de helft minder dan in 2025.

De ontwerpbegroting beoogt 23 van de 474 bestaande mazen in de wet die als "verouderd of ineffectief" worden beschouwd, te dichten. Sommige van deze maatregelen treffen veel huishoudens, zoals de belastingvrijstelling op dagvergoedingen bij langdurige ziekte of de belastingverlaging voor collegegeld voor voortgezet en hoger onderwijs.

Een belasting op vermogenshoudende vennootschappen

Ook is er een belasting op vermogenshoudende vennootschappen opgenomen. Deze belasting "is bedoeld om belastingontwijkingsstrategieën tegen te gaan door niet-uitgekeerde inkomsten in bedrijven te hamsteren en zo belasting te ontduiken", aldus het document.

De regering is ook van plan de gedifferentieerde bijdrage voor de hoogste inkomens (CDHR) met een jaar te verlengen. Deze bijdrage geldt voor huishoudens met een inkomen van meer dan € 250.000 voor een alleenstaande en € 500.000 voor een echtpaar, met een minimumtarief van 20%. De bevriezing van de inkomstenbelasting zal de staat naar verwachting € 1,9 miljard opleveren in 2026. De begroting omvat ook een verhoging van de middelen voor "de bescherming van de Fransen", geïllustreerd door een extra € 6,7 miljard die is toegewezen aan de defensiemissie.

Vermindering van de overheidsbezetting

Om de doelstelling van een begrotingstekort van 4,7% van het bruto binnenlands product (bbp) in 2026 te behalen, is de regering van plan om ook het aantal overheidsbanen te verminderen. Er worden ongeveer 3.000 banen in de publieke sector geschrapt, vooral bij overheidsinstanties en overheidsorganisaties. Hierdoor zouden ongeveer 1.700 banen verloren gaan.

De tekst voorziet ook in "kredietverlagingen" voor bepaalde operatoren, met name gerechtvaardigd door de "wens om duplicatie en soms de herinvoering van bepaalde vaardigheden binnen de staat te voorkomen."

Belasting op kleine pakketten

Deze belasting zou gericht zijn op kleine pakketten die bezorgd worden door bedrijven buiten de Europese Unie, met name vanuit China. Deze bedrijven worden beschuldigd van agressieve concurrentie die de Franse economie verstoort. De regering verwacht een opbrengst van € 500 miljoen. De regering wil ook het plafond verdubbelen voor donaties aan goede doelen die in aanmerking komen voor de belastingverlaging van 75%. Het plafond zou stijgen van € 1.000 aan jaarlijkse donaties naar € 2.000.

In het ontwerp van begroting wordt voorzien om de bijdrage over de toegevoegde waarde van ondernemingen (CVAE) , een productiebelasting, te verlagen en definitief af te schaffen in 2028, twee jaar vóór de eerder geplande deadline.

Over staatssteun aan bedrijven

De begroting stelt "een heroriëntatie van de staatssteun aan bedrijven" voor, wat in totaal een besparing van meer dan € 1,5 miljard in 2026 oplevert. Deze vernieuwing omvat een verminderde "vrijstelling van socialezekerheidsbijdragen" en "een inspanning van de publieke omroepen". De regering hoopt dat het subsidiesysteem voor energetische renovaties van gebouwen bij ingrijpende renovaties zal worden geheroriënteerd naar prioritaire woningen.