Begroting 2026: Om geld te besparen, zouden 'rijke' gepensioneerden meer kunnen bijdragen dan anderen

De premier presenteerde dinsdag de hoofdlijnen van de begrotingswet 2026. De begroting beoogt € 40 miljard aan besparingen te realiseren om het tekort onder de 5% van het bruto binnenlands product te brengen. Een van de opties die wordt overwogen, is het bevriezen van de pensioenen van de rijkste gepensioneerden.

Waarheen? Waarheen te beslissen? Hoewel hij dinsdag 15 juli zijn begrotingsrichtlijnen moet presenteren, met name de details van de 40 miljard aan besparingen die in de volgende begrotingswet worden voorzien, ontkent François Bayrou nu al dat hij zich op één categorie wil richten in plaats van op een andere. De premier staat voor een financiële en politieke hoofdpijn, aangezien hij een aanzienlijke 40 miljard aan besparingen plant, naast een verhoging van het legerbudget.

Verschillende in de afgelopen dagen besproken benaderingen, die echter niet officieel zijn bevestigd, lijken zich te richten op gepensioneerden, of op zijn minst op de zogenaamde 'rijke' gepensioneerden.

De levensstandaard van gepensioneerden wordt in Frankrijk over het algemeen als hoog beschouwd in vergelijking met de rest van de bevolking. Vergelijken we die met de situatie in andere landen van de Europese Unie, met uitzondering van Italië en Spanje, dan is die vrijwel gelijk, aldus een rapport van het Comité voor Pensioentoezicht , samengesteld uit vijf onafhankelijke experts, gepubliceerd op 10 juli. Dat komt neer op gemiddeld € 2.270 per maand per persoon. Voor de gehele bevolking is dat € 2.340, volgens cijfers van de Adviesraad voor Pensioenen (Cor).

INSEE merkt zelfs op dat de mediane levensstandaard van gepensioneerden in 2023, het laatste jaar dat werd onderzocht, sneller is gestegen dan die van werkenden. Deze stijging is te danken aan de sterke toename van aanvullende pensioenen en de groei van de inkomsten uit vermogen, met name die gekoppeld aan spaarproducten die gepensioneerden vaker aanhouden.

Bovendien hebben de aanzienlijke pensioenverhogingen, gebaseerd op de inflatie, de Staat de afgelopen jaren veel gekost. Alleen al de verhoging op 1 januari 2024 kostte 14 miljard euro.

Nee, uiteraard zijn niet alle gepensioneerden welgesteld. Het armoedepercentage binnen deze categorie is de laatste jaren zelfs toegenomen. Volgens INSEE leefde 11,1% van de gepensioneerden in 2023 onder de armoedegrens. Dit is nog steeds lager dan dat van de bevolking als geheel (15,4%).

Daarom worden er verschillende wegen verkend om te voorkomen dat er een uniforme en drastische maatregel wordt doorgevoerd, zoals het de-indexeren van alle ouderdomspensioenen aan de inflatie (bevriezing van de pensioenen) of onderindexeren, d.w.z. het herwaarderen van pensioenen tegen een lager tempo dan de inflatie.

Dit zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat het CSG-tarief alleen wordt verhoogd voor de meest vermogende gepensioneerden, die profiteren van een lager tarief dan werknemers. Dit zou echter onvermijdelijk leiden tot minder verwachte besparingen dan wanneer de maatregel voor alle gepensioneerden zou gelden.

De Commissie Pensioenmonitoring is van mening dat alle gepensioneerden hieraan moeten bijdragen. In plaats daarvan pleit zij voor een geleidelijke de-indexatie van de pensioenen, jaarlijks tot 2030, met in totaal ongeveer 2 procentpunt minder dan de inflatie. Bijvoorbeeld een verhoging van 4% bij een inflatie van 6%.