Hervorming van de werkloosheidsverzekering, bijdragen van gepensioneerden: welke besparingen staan op de planning voordat François Bayrou komende dinsdag zijn aankondigingen doet?

De hypothese, die steeds vaker wordt geopperd, is dat bepaalde uitgaven tussen 2025 en 2026 identiek zouden blijven, zonder enige verhoging. De verwachte middelen uit deze bron van besparingen variëren echter aanzienlijk, afhankelijk van de gekozen scope.

Volgens de Senaatscommissie voor Financiën zou het bevriezen van de overheidsuitgaven voor haar begrotingsmissies (met uitzondering van defensie, bijdragen aan de EU-begroting en schuldaflossing) tussen 2025 en 2026 € 10 miljard kunnen opleveren.

Volgens het Franse Economisch Observatorium (OFCE) en het Institut de la Présence (IPP) kan een blanco jaar een besparing van 5,7 tot 6 miljard euro opleveren.

De-indexatie pensioenen

Het idee om de pensioenen niet meer te indexeren ten behoeve van de inflatie wint aan terrein. Dit wordt versterkt door een voorstel hiertoe van de Commissie Pensioentoezicht (CSR), dat door meerdere parlementariërs uit het regeringskamp wordt gesteund.

In de context van een "wit jaar" zou het niet indexeren van de pensioenen aan de inflatie 3,7 miljard euro opleveren, zo blijkt uit cijfers van het OFCE.

In deze vergelijking zouden in 2026 bijna 10 miljoen huishoudens, waarvan de "referentiepersoon gepensioneerd is", een daling van enkele honderden euro's in hun besteedbaar inkomen zien, wederom volgens het OFCE.

Verminder de sociale bescherming

De afgelopen maanden zijn er verschillende initiatieven ontplooid om het tekort op het gebied van sociale bescherming te verkleinen (sociale zekerheid, werkloosheidsverzekering, aanvullende pensioenen), met name via de ziektekostenverzekering. Naar verwachting zal dit tekort in 2025 16 miljard euro bedragen.

Eind juni stelde zij voor om in 2026 3,9 miljard euro te besparen door de relevantie van de zorg te verbeteren, fraude te bestrijden, prijzen te reguleren, preventie te versterken en de dagvergoedingen te hervormen.

Wat de ouderdomsverzekeringen betreft, waar het tekort lager ligt (ongeveer 6 miljard euro in 2025), hebben veel partijen ervoor gepleit om gepensioneerden te laten bijdragen , hetzij door de pensioenen te de-indexeren, hetzij door de CSG te verhogen. Zo zouden, indien nodig, de meest bescheiden gepensioneerden kunnen worden gespaard.

Volgens Les Echos overweegt de regering ook om de regels voor de werkloosheidsverzekering verder aan te scherpen.

Bevries de inkomstenbelastingschaal

Dat betekent dat de drempelwaarden van de verschillende banden niet opnieuw hoeven te worden geëvalueerd. Deze worden normaal gesproken elk jaar automatisch aangepast om de gevolgen van inflatie te neutraliseren.

Zonder aanpassing zullen huishoudens die voorheen niet belasting betaalden, alsnog belasting moeten betalen en zullen andere huishoudens een hogere belasting betalen. Dit is een waarschuwingssignaal dat door verschillende politieke partijen wordt gezwaaid.

Begin 2025 zijn de drempels voor de verschillende schijven opnieuw vastgesteld, waardoor 600.000 belastingplichtigen geen belasting meer hoefden te betalen.

Het OFCE berekent dat een bevriezing van de IR-schaal in 2026 1,2 miljard euro zou kunnen opleveren, bij een inflatieverwachting van 1,1%.

Hervormingsagentschappen en -exploitanten

De Senaat schatte dat een hervorming van de werking van de "archipel" van staatsexploitanten en -agentschappen, dat wil zeggen 434 exploitanten, 317 adviesorganen en 1.153 nationale openbare instanties (zoals Ademe - voor de ecologische transitie -, het Biologisch Agentschap, het Nationaal Sportagentschap, enz.), over meerdere jaren een besparing van 540 miljoen euro zou opleveren.

Maar de regering denkt groter en streeft naar een besparing van € 2 tot € 3 miljard. Sommige agentschappen zouden kunnen worden samengevoegd en sommige missies zouden kunnen worden ingekrompen.

Beperk de uitgaven van de publieke sector

Eind april drong premier Matignon er bij regeringen op aan de stijging van de overheidsuitgaven te beheersen. In een circulaire werd benadrukt dat de beloning van 5,8 miljoen overheidsmedewerkers in 2024 € 107 miljard zou kosten, een stijging van 6,7%.

Alleen al enkele zogenaamde ‘categorische’ maatregelen (die betrekking hebben op bepaalde categorieën ambtenaren) hebben ertoe bijgedragen dat de loonsom in 2024 met 3,7 miljard euro is gestegen.

De regering zou ook gebruik kunnen maken van banenreductie. Begin juni zei minister van Economie Eric Lombard dat hij " het aantal ambtenaren wilde verminderen", maar hij wilde het exacte aantal niet noemen.

De Senaat adviseert om één op de twee gepensioneerden in de overheidsdienst (een van de drie takken, naast ziekenhuizen en lokale overheden, noot van de redactie) niet te vervangen , terwijl daar de gehoopte 500 miljoen euro mee gemoeid is.

In 2025, nadat de schrapping van 4.000 posten in het Nationaal Onderwijs was stopgezet, voorzag het door de Senaat gewijzigde ontwerpbegroting in de creatie van 3.076 banen voor de staat en de schrapping van 812 posten bij de exploitanten.

En ook...

Er worden ook andere wegen overwogen om de overheidsfinanciën te verbeteren.

Een daarvan is de "rationalisering" van overheidssteun aan bedrijven , bepleit door regeringswoordvoerder Sophie Primas. Volgens een onderzoekscommissie van de Senaat bedroeg deze steun in 2023 211 miljard euro.

Of de rijksten zwaarder belasten: wie meer dan € 250.000 per jaar verdient, moet momenteel een bijdrage betalen die een minimumtarief van 20% garandeert (CRDH). Maar links droomt van een "Zucman-belasting" (geïnspireerd door de Franse econoom Gabriel Zucman) voor de 1.800 "ultrarijke" belastingbetalers met een vermogen van meer dan € 100 miljoen, door 2% per jaar te heffen, wat een jaarlijks rendement van € 20 miljard oplevert.

Het idee om de BTW te verhogen ter compensatie van de verlagingen van de bijdragen die ten koste gaan van de werkgelegenheid, een zogenaamde "sociale BTW", wordt door links en Rassemblement National krachtig afgewezen. Laatstgenoemde dreigt de regering met afkeuring als het idee toch wordt aangenomen.