Milieu. Tegenslagen, onduidelijkheid...: de waarschuwing van de Hoge Raad voor het Klimaat aan Frankrijk

Terwijl het tempo van de decarbonisatie in Frankrijk vertraagt ​​en bepaalde maatregelen, zoals renovaties van gebouwen, worden teruggedraaid, heeft de Hoge Raad voor het Klimaat (HCC) donderdag een scherpe waarschuwing afgegeven aan de Franse leiders, onder leiding van Emmanuel Macron en François Bayrou .

"We hebben een collectieve impuls nodig om klimaatactie nieuw leven in te blazen, met een duidelijk beleidskader, structurele maatregelen, solide bestuur en duidelijk gedefinieerde doelstellingen", vertelde Jean-François Soussana, de landbouwkundige en voorzitter van het HCC, aan verslaggevers. Dit onafhankelijke orgaan, in 2018 opgericht door president Emmanuel Macron, bestaat uit twaalf experts die de klimaatactie van de regering moeten beoordelen en aanbevelingen moeten doen.

In maart waarschuwde hij dat Frankrijk "nog niet klaar" was voor de opwarming van de aarde, die in het land tussen 2015 en 2024 al +2,2 °C bereikte. Deze constatering is nog steeds relevant, aangezien het land geleidelijk herstelt van een lange, intense en vroegtijdige hittegolf . " Dit type hittegolf illustreert dat we in bepaalde gevallen de grenzen van de adaptatie kunnen bereiken met aanzienlijke gevolgen, bijvoorbeeld voor de gezondheid", benadrukt Jean-François Soussana. De maatregelen in het adaptatieplan van de regering "passen nog steeds niet bij de kwetsbaarheden en behoeften", betreurt het HCC.

In het jaarverslag "Klimaatactie herlanceren ondanks verslechterende gevolgen en verzwakkend beheer" wijst het erop dat de daling van de broeikasgasemissies in 2024 aanzienlijk is vertraagd (-1,8%). De daling bleef sterk voor de energieproductie, maar stagneerde in andere sectoren (landbouw, bouw, industrie, transport, enz.). Het tempo zal echter moeten verdubbelen om de Franse doelstellingen voor 2030 te halen.

Deskundigen wijzen er zelfs op dat een groot deel (70%) van deze daling kan worden toegeschreven aan "conjuncturele" factoren, zoals zacht winterweer of de herstart van kernreactoren. "Boeren hebben het moeilijk en verdienen een armoedig bestaan, en daarom sluiten steeds meer boerderijen. Dit noemen we dus een conjunctureel [effect], omdat het geen opzettelijk politiek fenomeen is", geeft Marion Guillou, lid van de HCC en voedingsdeskundige, als voorbeeld.

De HCC betreurt ook de "tegenslagen" die "vaak maatregelen hebben getroffen die erg populair waren bij particulieren": sociale leasing (het verhuren van elektrische auto's aan huishoudens met een laag inkomen), steun voor zonnepanelen op daken of renovaties van gebouwen. "De duidelijkheid van het Franse klimaatbeleid is door deze tegenslagen in twijfel getrokken, waardoor er een gebrek aan zichtbaarheid is ontstaan ​​voor de private sector en lokale overheden", aldus het rapport.

De staatssteun voor energierenovatie van woningen, MaPrimeRénov, is momenteel opgeschort voor nieuwe grote renovatieprojecten tot medio september. President Macron uitte zelf zijn ongenoegen en bekritiseerde de "onzekerheden" rond bepaalde maatregelen. De HCC wijst ook op de tegenslagen die in het parlement zijn geregistreerd met betrekking tot ZAN of ZFE.

De experts herhalen ook hun kritiek op de vertragingen bij de publicatie van bepaalde belangrijke energie- en klimaatteksten en betreuren de "verzwakking" van het Secretariaat-Generaal voor Ecologische Planning, een organisatie die verbonden is aan het kabinet van de premier. Internationaal stellen ze ook voor om de Franse klimaatdiplomatie "een nieuwe impuls te geven".

De Europese Commissie heeft woensdag haar doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2040 met 90% te verminderen ten opzichte van 1990 aan de lidstaten voorgelegd, met "flexibiliteit". Er zal pas in september worden gestemd, waardoor de tijdslijn voor de VN-klimaatconferentie (COP30) in november in Brazilië zeer krap is. De EU moet haar klimaatroutekaart voor 2035 vóór deze belangrijke gebeurtenis presenteren. "Deze vertraging verzwakt de positie van de EU in de context van COP30 en draagt ​​bij aan de afname van de internationale druk om de klimaatambitie te verhogen", klagen de auteurs.