Waarom artsen en onderzoekers zeggen dat Canada haar koers moet veranderen op het gebied van onderzoek naar de gezondheid van vrouwen
Dit artikel maakt deel uit van CBC Health's Second Opinion, een wekelijkse analyse van gezondheids- en medisch-wetenschappelijk nieuws die op zaterdagochtend per e-mail naar abonnees wordt verzonden. Als u zich nog niet heeft geabonneerd, kunt u dat hier doen .
Ondanks een regel die vereist dat er bij de financiering van medisch onderzoek in Canada rekening wordt gehouden met geslacht en gender, blijkt uit nieuw onderzoek dat het aantal subsidies voor studies naar de gezondheid van vrouwen de afgelopen vijf jaar niet is veranderd. Volgens artsen heeft dit ernstige gevolgen voor hun patiënten.
De Canadian Institutes of Health Research (CIHR) stellen sinds 2010 het gebruik van geslacht en gender verplicht als criteria voor het toekennen van subsidies. Desondanks ontdekte een groep onderzoekers in 2023 dat minder dan zes procent van de Canadese financiering voor gezondheidsonderzoek naar vrouwengezondheid ging. Hun nieuwe studie analyseert nu ook hoe beperkt het onderzoeksgebied voor vrouwengezondheid is.
De gezondheid van vrouwen is op dit moment vooral gericht op gebieden als zwangerschap en borst- en gynaecologische kankers. Artsen en onderzoekers geven echter aan dat ze het vakgebied graag willen verbreden met andere aandoeningen, zoals migraine, chronische bekkenpijn en fibromyalgie . Uit onderzoek blijkt dat deze aandoeningen vaker voorkomen bij vrouwen, maar dat er minder onderzoeksgeld voor wordt vrijgemaakt.
Tania Di Renna, medisch directeur van het Toronto Academic Pain Medicine Institute en werkzaam als anesthesist in het Women's College Hospital in Toronto, belooft haar patiënten dat ze hun aandoeningen zal onderzoeken om de oorzaak van hun chronische bekkenpijn te vinden. Volgens haar is dit belangrijk, omdat professionals in de gezondheidszorg de pijn bij vrouwen doorgaans negeren.
Di Renna zegt dat dit deels komt doordat vrouwen vóór 1993 zelden deelnamen aan klinische onderzoeken vanwege de bezorgdheid dat zwangerschap de studie zou kunnen verstoren of dat onderzoeken potentiële gevaren voor de foetus zouden kunnen opleveren. Di Renna merkt ook op dat medisch onderzoekers zelfs vrouwelijke dieren buiten beschouwing lieten .
Deze zorgen gaan terug op het gebruik van thalidomide eind jaren vijftig en begin jaren zestig. Het medicijn tegen ochtendmisselijkheid had in meerdere landen, waaronder Canada, slopende effecten op baby's.
Di Renna ziet dit gebrek aan vrouwelijke proefpersonen in klinische studies ook terug wanneer het gaat om het voorschrijven van medicijnen aan haar patiënten met chronische bekkenpijn. Ze zegt dat haar patiënten haar vaak vertellen over bepaalde bijwerkingen die ze ervaren wanneer ze medicijnen voorschrijft.
Vrouwen zeggen tegen me: 'Ik kan dit medicijn niet nemen. Ik word er misselijk van. Ik kom er van aan. Ik word er sedatief van.' [Vrouwen] hebben al zoveel tegen ons, en nu werken zelfs de medicijnen die er zijn om je te behandelen, tegen je.
Door beleidsmatige en maatschappelijke veranderingen in de jaren negentig is er meer onderzoek gedaan naar de gezondheid van vrouwen. Maar volgens Di Renna is er nog meer werk te doen.
Vrouwen reageren bijvoorbeeld anders op opioïde pijnstillers dan mannen, maar de reden daarvoor is nog onduidelijk, aldus Di Renna.
In 2022 concludeerde een review van studies naar seksegerelateerde verschillen in de reactie op medicatie dat opioïden bij vrouwen betere pijnverlichting leken te bieden, vooral wanneer ze een paar dagen werden ingenomen. De reacties leken echter ook inconsistent, waarbij factoren zoals het type behandeling, de menopauze en de kenmerken van de pijn allemaal een rol speelden.
Dit soort onzekerheid en gebrek aan onderzoek betekent dat artsen mogelijk niet in staat zijn de oorzaak van chronische pijn bij vrouwelijke patiënten te vinden. In die gevallen, zegt Di Renna, "moeten we echt verder en ons richten op hoe je met een goede kwaliteit van leven kunt leven."
Andere artsen zeggen dat dit betere medicijnen tegen pijn kan betekenen, of andere methoden van pijnbestrijding zoals fysiotherapie, meditatie of zelfs warmtekussens tegen krampen.
Migraine is een voorbeeld van een aandoening waarvan onderzoek aantoont dat het meer vrouwen dan mannen treft.
Volgens dr. Peter Goadsby, neuroloog in hoofdpijnstoornissen aan het King's College Hospital in Londen, komt migraine vóór de puberteit even vaak voor bij meisjes als bij jongens. Artsen hebben echter vastgesteld dat vrouwen na de eerste menstruatie drie keer vaker last hebben van migraine dan mannen, en dat migraine doorgaans afneemt na de menopauze.
Desondanks vonden de auteurs van een nieuwe Canadese pre-print één enkele subsidieaanvraag specifiek voor vrouwen bij het CIHR voor een onderzoek naar de manier waarop migraine vrouwen ouder dan 13 jaar beïnvloedt.
Over het geheel genomen ontdekten Liisa Galea en haar team dat de onderzoeksfinanciering specifiek voor vrouwen sinds 2020 niet is veranderd en nog steeds rond de zeven procent ligt.
De studie, die nog niet door vakgenoten is beoordeeld, suggereert ook dat het onderzoek naar vrouwengezondheid zich grotendeels richt op borst- en gynaecologische kanker of zwangerschap. Ze stellen dat het onderzoek naar vrouwengezondheid veel breder zou moeten zijn.
Galea, die de Treliving Family-leerstoel voor geestelijke gezondheid van vrouwen bekleedt bij het Centre for Addiction and Mental Health in Toronto, leidde de nieuwe analyse en diende in 2024 ook een soortgelijke inzending in bij de gezondheidscommissie van het Lagerhuis .
Ze zegt dat ze zelf ook weerstand ondervond toen ze een aanvraag indiende voor CIHR-subsidies om de invloed van zwangerschapsverleden op het risico op de ziekte van Alzheimer te onderzoeken. Galea zegt dat haar werd verteld dat ze biologische mannen aan haar onderzoek moest toevoegen.
"Tenzij je Arnold Schwarzenegger bent in een bepaalde film, kun je geen man zwanger maken. Maar dat was een kritiek."
Galea is van mening dat medische onderzoekers "alleen vrouwen mogen bestuderen."
Miljoenen migraines, weinig investeringHoe en waarom hormonen migraine beïnvloeden is nog niet helemaal duidelijk, maar wetenschappers zeggen dat migraineaanvallen die verband houden met de menstruatie vaak langer duren.
Volgens neuroloog Goadsby suggereert dit dat schommelingen in hormonen als oestrogeen en progesteron een rol spelen.
Jerilynn Prior, die onderzoek doet naar de reproductieve gezondheid van vrouwen aan het Centre for Menstrual Cycle and Ovulation Research aan de University of British Columbia, zegt dat oestrogeen op zichzelf mogelijk niet de oorzaak is van migraine, maar dat veranderingen in hormoonspiegels wel van invloed kunnen zijn op de manier waarop pijn wordt geïnterpreteerd.
Prior heeft verschillende gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoeken uitgevoerd waaruit bleek dat progesteroncapsules de diepe slaap bij bepaalde vrouwen in de perimenopauze verbeteren.
"Ik zie oestrogeen als een hormoon dat de hersenen activeert", zei Prior. "Het wordt ook geassocieerd met ontstekingen, wat weer gepaard gaat met pijn. Ik zie progesteron als het partnerhormoon van oestrogeen, en het wordt geassocieerd met het kalmeren van de hersenen."
Ze geeft aan dat pijn een zeer persoonlijke ervaring is en dat een hele reeks niet-medische factoren het erger of erger kunnen maken. Denk hierbij aan sociale stress en de omgeving.
Volgens Goadsby is het feit dat we zo weinig weten over migrainepijn bij vrouwen een teken dat ons begrip van de gezondheid van vrouwen ernstig tekortschiet.
"Hoe zijn we op het punt gekomen dat er wereldwijd honderden miljoenen vrouwen met migraine zijn en dat we de biologie ervan niet zo goed begrijpen? We hebben er niet in geïnvesteerd", zei hij.
"Het is een opvallend gebied waar nog veel aan gedaan moet worden."
cbc.ca
