Paus Leo, die bevoorrechte blik op Algerije

De Rimini Meeting 2025 begon met een geweldige boodschap en een geweldig verhaal.

De boodschap is die van paus Leo XVI , die in zijn tekst verwijst naar een verhaal dat het onderwerp vormt van de belangrijkste tentoonstelling van dit jaar: het verhaal van 19 religieuze mannen en vrouwen die in de jaren negentig in Algerije met hun leven betaalden voor hun keuze om de bevolking te steunen, ondanks de dreigende dreiging van het islamitisch fundamentalisme. Tussen 1992 en 2002 werd Algerije getroffen door terrorisme, waarbij 150.000 slachtoffers vielen, waaronder vele imams, die het leven lieten omdat ze weigerden het geweld te rechtvaardigen. Onder de slachtoffers bevinden zich de negentien christelijke martelaren, die in 2018 door Bergoglio zalig werden verklaard. In hen, aldus Leo XVI, "schijnt de roeping van de Kerk om in diepe verbondenheid met de hele mensheid in de woestijn te wonen en de muren van wantrouwen die religies tegenwerken te overwinnen."

Het verhaal van de 19 martelaren vindt zijn oorsprong in de keuze van de aartsbisschop van Algiers, Léon-Etienne Duval , die zich tijdens de onafhankelijkheidsoorlog had uitgesproken voor de zelfbeschikking van het Algerijnse volk en daarom in Europa polemisch "Mohammed ben Duval" werd genoemd. In plaats daarvan benoemde Paulus VI hem in 1965 tot kardinaal, als blijk van waardering voor hem. Deze gezaghebbende keuze had geleid tot de ervaring van een Kerk die zich inzet voor maatschappelijke vraagstukken en dicht bij de moslimmeerderheid staat. Deze positie werd door paus Prevost duidelijk benadrukt in zijn boodschap, als een duidelijke aanwijzing ook voor christenen wereldwijd vandaag. "Deze weg van aanwezigheid en eenvoud, van kennis en de 'dialoog van het leven' is de ware weg van de missie. Niet zelfverloochening, in de tegenstelling van identiteiten, maar de zelfgave, zelfs tot aan het martelaarschap, van hen die dag en nacht, in vreugde en te midden van beproevingen, alleen Jezus als Heer aanbidden."

Met de opkomst van het islamitisch fundamentalisme stonden de 19 religieuzen voor de keuze om te blijven en het extreem hoge risico waaraan ze zich blootstelden te accepteren, of het land te verlaten. Daarom definieert de titel van de tentoonstelling van de Meeting hen als "tweemaal geroepen". Na de roeping tot hun roeping, gaven ze gehoor aan een tweede roeping om dicht bij de mensen te zijn onder wie ze leefden. Het bekendste geval is dat van de zeven monniken die in 1995 in Tibhirine werden vermoord, eveneens verbeeld in de prachtige en succesvolle film "Of Gods and Men" van Xavier Beauvois. Onder de slachtoffers van dat bloedbad bevond zich een monnik, broeder Luc, een arts, die eerder niet had geaarzeld een terrorist te behandelen die zich bij het klooster had gemeld, gewond bij gevechten met het leger. De tentoonstelling, gepresenteerd door de Oasis Foundation en de Libreria Editrice Vaticana, wordt afgesloten met de lezing van een aangrijpende tekst: het testament van Christian de Chergé, overste van de Tibhirine-gemeenschap. Hij uitte zijn grootste bezorgdheid over het vooruitzicht om gedood te worden: "Dat deze mensen van wie ik houd, zonder onderscheid beschuldigd kunnen worden van moord op mij." Op het grote icoon dat voor de zaligverklaring werd geschilderd, stond, naast de 19, ook Mohamed Bouchiki afgebeeld, de islamitische chauffeur van een van de slachtoffers, bisschop Claverie, die eveneens bij de aanval werd gedood.

Ook hij maakt deel uit van de lange rij getuigen die Leo XIV in zijn boodschap aanhaalt: " Zonder de slachtoffers van de geschiedenis, zonder hen die hongeren en dorsten naar gerechtigheid, zonder vredestichters, zonder weduwen en wezen, zonder jongeren en ouderen, zonder migranten en vluchtelingen, zonder de schreeuw van de hele schepping, zullen we geen nieuwe stenen hebben . We zullen de waanvoorstelling van Babel blijven najagen en onszelf wijsmaken dat het aanraken van de hemel en het maken van naam de enige menselijke manier is om de aarde te bewonen."