De acrobatiek van Domenico Segna in versvorm, tussen het intieme en het universele

Over hetzelfde onderwerp:

Er zijn zeldzame dichters wier teksten elke veronderstelde wet van de literaire zwaartekracht trotseren . Vaak zijn ze zowel orakelachtig als etherisch, doordrongen van een alomtegenwoordige en daardoor ongrijpbare ironie, als een vlieger die hier en daar fladdert, niemand weet of hij uit de hand is gelopen, of als een zeepbel die door wie weet welke adem is gematerialiseerd. Deze dichters drukken een stille en waanzinnige rationaliteit uit, nauwgezet en krom . Ze lijken bloemen zonder steel, de vrucht van een chemische reactie die onmogelijk te reconstrueren is: ze doen denken aan een niet-euclidische geometrie van poëzie. Dit is het geval van Domenico Segna , die vandaag terugkeert in de boekhandels met "Le onde radio" , uitgegeven door AnimaMundi. De auteur van het voorwoord, Alberto Bertoni, spreekt terecht van een "meditatieve en zachte" lyriek, vermengd met "zwarte humor" en angst. Het is ook een lyriek die volledig verweven is met impliciete citaten. In Segna's eerdere bundel vonden we karakterkerken of geometrische plaatskerken die alle punten van een specifieke fantasie definieerden, gevoed door persoonlijke, collectieve en boekachtige herinneringen. De namen van de cultuscentra werden het vruchtwater van de affectieve biografie van de dichter. Met vergelijkbare procedures en deels met vergelijkbare verwijzingen, maar met een intiemere kwelling, hervat de auteur hier het discours. Het resultaat is een crisis tussen autobiografie en universele geschiedenis, tussen persoonlijke trauma's en duizendjarige overtuigingen, georganiseerd door een natuurlijk surrealistische catalogus: "Ik ben een bizarre, bizarre gave (...) Onberouwvolle Jood, Rooms-Christen, / overtuigende Moslim, Christen opnieuw / en nog steeds Orthodoxe Jood / duiven op het dak alleen maar om / de volgende dag zonder mij / Goedkope Ephialtes van een spiegel / ancien régime, schrikkeljaar fatwa / van mezelf om waar te zijn / op het departement van Thermopylae / Ik blijf de vermoeidheid van een mysterie." “Ik blijf de vermoeidheid van een mysterie”: dit is een bijna Verlainiaanse slotregel, die voor ons allen als symbool van beschaving zou kunnen dienen.

Zich enkel oriënterend op de draad van het onderbewustzijn, beweegt de dichter zich vol vertrouwen voort te midden van chaotische lijsten, klankassociaties die onverwachte betekenisvonken opleveren, assimilaties van de micro- aan de macrokosmos, analogieën die kwalitatief onverenigbare dimensies gelijkstellen, zachte metrische ontwrichtingen. Al deze kenmerken, samengebracht, maken de bundel vergelijkbaar met een ononderbroken acrobatiek: elk vers doet ons afglijden naar een onverwachte realiteit. Emmaüs, Carthago, de "Avond van een hond op een boerderij", het meer van Tiberias, een "Hop van stilte" trekken aan ons voorbij. De schrijver zegt dat hij "de droom van een dogma" of "de duistere gebruiken / van een berustend bordspel" vertaalt: hij is "een visionaire werknemer", een zoon die door zijn vader in een onontcijferbare stilte is achtergelaten, die hij voortdurend poëtisch vult als Sisyphus. Zijn verdediging is een gedecanteerde absurditeit, losgerukt uit de zwaarte van het bestaan, waarin de wreedheid van het familieverhaal wordt omgetoverd tot een sarcastisch sprookje. Deze techniek heeft uiteraard een prijs: misschien wel die van het afsluiten van je liefde "met het zeilschip in een glazen fles", zoals het heet in een vers dat de werking van Segna's verbeelding helder verduidelijkt.

Meestal vermengen sacrale en profane geschiedenis zich in één schilderij. In “Dopocena” bijvoorbeeld wordt het einde van het “laatste” avondmaal van Jezus afgebeeld, die, na afscheid te hebben genomen van zijn vrienden, in een gebeurtenisloze stilte zweeft tussen Downton Abbey en de afwasmachine, terwijl in een dubbele allusie op Ensor en de EU de “Iconen van de radiogolven van gisteren / vertellen over zijn intrede in Brussel”. Segna is een grenskatholiek, psychologisch protestant, die met zijn joodse kant de ontbinding van een strikt afgebakende religieuze ruimte bezweert. In zijn wereld raakt de Heilige Geest, hier en daar in de vorm van een radiogolf, alle figuren van alle imaginaire werelden, verenigd in een eeuwige co-aanwezigheid met een bekend aards symbool: dat Rome waar de auteur opgroeide. Het Rome van Gramsciaanse communisten, van niet-katholieke begraafplaatsen, van basilieken. Een stad die ons steeds dezelfde vraag stelt: is alles heilig, of is alles surrealistisch?

Meer over deze onderwerpen: