Poste Italiane viert het rationalistische juweel van Agrigento: het centrale postkantoor

Poste Italiane wijdt een bericht op Facebook aan het hoofdgebouw van het postkantoor in Agrigento, met een korte tekst en een videoclip. Hier is de tekst van het bericht: "De bouw van het post- en telegraafgebouw in Agrigento begon in 1932, ontworpen door Angiolo Mazzoni, architect en ingenieur van het Ministerie van Communicatie, die in dit werk novecentisme, futurisme, constructivisme en rationalisme combineert. Mazzoni moet vechten om zijn moderne en voor die tijd ongewone vormen op te leggen; hij zegt trots over zijn nieuwe gebouw dat "het zal helpen de wijdverbreide mythe uit de wereld te helpen dat kunst in Italië slechts de herhaling is van een glorieus verleden". De keuze voor het cirkelvormige plan is niet alleen esthetisch, maar herinnert ook aan de theorieën over aardbevingsbestendigheid uit die tijd: het maakt het gebouw stabieler, aangezien het aan de voet van een bergrug is gebouwd die gevoelig is voor aardverschuivingen."

Van onze kant voegen wij aan het korte bericht van Poste Italiane een uitgebreidere en meer gedetailleerde historische reconstructie van het gebouw in Agrigento toe.

Het postkantoor in Agrigento is een van de belangrijkste voorbeelden van Italiaanse rationalistische architectuur uit de jaren 30. Het gebouw, ontworpen door Angiolo Mazzoni del Grande (1894-1979), ingenieur en architect van het Ministerie van Communicatie, werd gebouwd tussen 1932 en 1935 en in oktober van datzelfde jaar geopend.

Mazzoni, een vooraanstaande figuur in het Italiaanse architectuurpanorama van de fascistische periode, onderscheidde zich door het ontwerp van honderden openbare gebouwen, treinstations en postkantoren tijdens het interbellum. Hij studeerde aan de Ingenieursacademie in Rome, waar hij Gustavo Giovannoni als docent had, en werkte vervolgens twee jaar lang in het atelier van Marcello Piacentini. In 1926 sloot hij zich aan bij de Nationale Fascistische Partij, een positie die hij nooit ontkende, wat hem van 1948 tot 1963 in vrijwillige ballingschap in Colombia bracht. Het meest opvallende kenmerk van het Palazzo delle Poste in Agrigento is het cirkelvormige grondplan dat zich vertaalt in een cilindrisch volume . Deze ontwerpkeuze, uniek in het panorama van Italiaanse postgebouwen, beantwoordt aan meerdere conceptuele en structurele behoeften. De aanzienlijke mate van experimenten moest rekening houden met de specifieke orografie van het gebied, aangezien het gebouw ontworpen was om tevens te dienen als ondersteuning voor de bovenliggende Via Gioeni en om het gewicht optimaal te verdelen over de onstabiele aanvulgrond. De cilindrische plattegrond transformeert het gebouw tot een stedelijk scharnierpunt tussen twee raakstraten en lost tegelijkertijd het probleem op van de druk die het achterliggende terrein uitoefent. Mazzoni toont hiermee zijn vermogen om niet 'gekamd' te blijven door de gekozen geometrische vorm, maar deze te modelleren volgens stedelijke en figuratieve motieven.

Mazzoni's project is niet alleen een architectonische, maar ook een stedenbouwkundige interventie. De portiek, die via de treden met het plein verbonden is, is opgevat als een verlengstuk van de stedelijke ruimte, terwijl de trap, die de vorm van het gebouw aanneemt, de voortzetting vormt die alle niveaus op verschillende hoogtes met elkaar verbindt. Bijzonder geraffineerd is de oplossing die is gekozen voor de noordzijde, waar een binnenplaats is ontworpen op hetzelfde niveau als het plein met een keermuur die geleidelijk de vorm van een halve cirkel aanneemt, waardoor een trap ontstaat die eerst rechtlijnig en vervolgens gebogen is en aansluit bij de lineariteit van de Via Imera en de golvende indeling van de Salita degli Angeli (nu Via Gioeni).

De plattegrond van het postkantoor doet denken aan het typologische schema van een centraal gebouw met elementen die in concentrische ringen zijn gerangschikt. Op verschillende hoogtes zijn drie ringen te onderscheiden:

1. Eerste ring (mezzanineverdieping): serviceruimte voor kantoren
2. Tweede ring (vanaf de tweede verdieping): gang met uitzicht op de binnenplaats
3. Derde ring (extern): gevormd door het portiek en de trap, krijgt het een stedelijke waarde

De centrale publieke hal, gelegen op de tussenverdieping, is een ruimte met dubbele hoogte. De ronde wand, waarop de balies van de ambtenaren uitkomen, eindigt ter hoogte van de eerste verdieping en vormt een groot rond glazen raam dat de ruimte verlicht. In het midden staat het " beschrijfbureau ", een vast meubelstuk dat Mazzoni altijd met verschillende vormen ontwierp in de postgebouwen die hij bouwde. De interne trap die de vier verdiepingen met elkaar verbindt, loopt volgens de vorm van het horizontale gedeelte. Van de drie hellingen die nodig zijn om de 3,90 meter tussenverdieping te overbruggen, zijn er twee radiaal geplaatst, terwijl de derde de kromming van de muur volgt. De originele tekeningen zijn bewaard gebleven in het MART in Trento en Rovereto, waaronder een tafel van 1598x766 mm met de trap afgebeeld op een schaal van 1:20 en de details van de echte leuning.

Het gebouw is een voorbeeld van Mazzoni's karakteristieke "polymateria" , een term die hij zelf gebruikte om de enorme verscheidenheid aan materialen en kleuren in zijn creaties te definiëren. De buitengevel was volledig bedekt met Rosso-Fallani marmer, afgewisseld met okerkleurige keramische tegels2 . Gewapend beton, marmer, gekleurde stenen, functionele en decoratieve elementen vormen een harmonieuze synthese. Het gebouw is verfraaid met sculpturen van Quirino Ruggeri en mozaïeken van Matilde Festa Piacentini . Matilde Festa, een schilder en mozaïekkunstenaar actief in de eerste helft van de twintigste eeuw, creëerde in 1934 in samenwerking met Mazzoni een mozaïek met als thema San Cristoforo voor het Palazzo delle Poste in Agrigento. Binnen in de portiek bevindt zich het Overwinningsmonument met een afbeelding van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog, omringd door polychrome mozaïekpanelen. Het Palazzo delle Poste in Agrigento maakt deel uit van het Italiaanse rationalisme uit de jaren 30, een stroming die zich ontwikkelde in het verlengde van de internationale Moderne Beweging. Mazzoni's werk vertegenwoordigt een synthese van futurisme, rationalisme en monumentalisme, gekenmerkt door het gebruik van nieuwe technologieën zoals gewapend beton en de wens om deel te nemen aan de opbouw van een nieuwe samenleving.

Het gebouw is omschreven als "tegelijk futuristisch, metafysisch en rationalistisch", en belichaamt de stilistische complexiteit die de Italiaanse architectuur tijdens de fascistische periode kenmerkte. Ondanks Mazzoni's aanhankelijkheid aan het regime, behoudt zijn werk een artistieke en technische waarde van het hoogste niveau. Het gebouw verwierf onmiddellijk bekendheid, zoals blijkt uit het bezoek van Luigi Pirandello , gedocumenteerd door foto's bewaard in het Archieffonds van de MART uit de 20e eeuw. Dit bezoek onderstreept het culturele belang dat aan het werk wordt toegekend sinds de bouw ervan. Het gebouw onderging een grondige restauratie in 2003. In de loop der jaren heeft het echter aanpassingen ondergaan aan de behoeften van de Italiaanse Post, waardoor de binnenruimte, met name op de eerste twee meest representatieve verdiepingen, is aangetast.

voor post zie hier

Volg het AgrigentoOggi-kanaal op WhatsApp