Milaan, Oriana (Aspesi): "Door de bouwblokkade dreigt een verlies van 3% van het BBP."

De bouwblokkade in Milaan dreigt ongeveer 4500 gezinnen te ruïneren die al geld hebben geïnvesteerd of een hypotheek hebben afgesloten zonder een eigen huis te bezitten. De situatie dreigt ook talloze bedrijven te ruïneren die betrokken zijn bij de stilgelegde bouwplaatsen, waardoor een duizelingwekkend bedrag van miljarden aan investeringen, ter waarde van maximaal 3 procentpunt van het bbp, verloren gaat. Federico Filippo Oriana, voorzitter van Aspesi Unione Immobiliare, de vereniging van Italiaanse vastgoedbedrijven die bedrijven verenigt die investeren in de verbetering, ontwikkeling en herontwikkeling van gebouwen en bouwterreinen, evenals bedrijven en professionele bureaus in de architectuur, engineering, algemene aanneming en vastgoeddiensten, bouwgerelateerde sectoren, vastgoedbedrijven en brancheverenigingen, slaat alarm.

"De momenteel geblokkeerde investeringen bedragen ongeveer € 5 miljard", legt Oriana uit aan Adnkronos, "maar gezien de gehele bouw- en industriesector hebben sectoronderzoekscentra de potentiële totale economische schade geraamd op € 38 miljard voor de komende vijf jaar. Daarom is het dringend noodzakelijk om de problemen van gezinnen, maar ook de situatie van bedrijven, aan te pakken, aangezien we in hetzelfde schuitje zitten." Tot nu toe zijn er naar schatting 4.525 appartementen geblokkeerd, wat gelijkstaat aan hetzelfde aantal huishoudens. Vermenigvuldigd met de gemiddelde bezettingsgraad in Milaan van 2,7 personen per appartement, komt dit neer op meer dan 12.000 daklozen. "Het probleem van gezinnen", stelt Oriana, "is volledig onschuldig, want ze kochten, omdat ze konden kopen. Maar bedrijven verkochten ook, omdat ze konden verkopen, dat wil zeggen, ze hadden alle rechten en voorwaarden."

Na de stopzetting van het onderzoek naar de ruimtelijke ordening, dat tot nu toe heeft geleid tot zes arrestaties en de opschorting van tientallen lopende of geplande projecten en investeringen, "hebben de bedrijven hun activiteiten moeten staken. We hebben het hier over een hele toeleveringsketen die bestaat uit sponsorbedrijven, stroomafwaarts daarvan bevinden zich bouwbedrijven, industriële bedrijven, arbeiders, professionals en gezinnen. Bedrijven met schulden bij de banken die faillissement riskeren als ze hun werk niet onmiddellijk hervatten." "Onder deze bedrijven is al een geval bekend van een bedrijf, niet een van onze partners, dat in een faillissementsprocedure is geplaatst, en een ander, van ons, maar waarvan ik de naam niet mag noemen, dat een boete van een miljoen euro riskeert: als de aannemer niet vóór 15 november weer op de bouwplaats mag, is het bedrijf verplicht hen een boete van ongeveer € 10 miljoen te betalen."

De volledige vastgoedtoeleveringsketen – dat wil zeggen alle werknemers die betrokken zijn bij de bouw, inrichting en het beheer van gebouwen – vormt de primaire sector van de Italiaanse economie en vertegenwoordigt, samen met de bouw, de industriële productie van meubilair, materialen, systemen en vastgoeddiensten, ongeveer 30% van de Italiaanse economie. Als het systeem niet onmiddellijk wordt herstart, lopen de investeringen die de komende vijf jaar in gevaar zijn minstens € 38 miljard op, wat neerkomt op meer dan 1,6% van het bbp. Mocht de volledige private bouwtoeleveringsketen in Italië echter stagneren door de onzekerheid over de regelgeving rond de vervanging van gebouwen, dan zou dit gemakkelijk kunnen leiden tot een verlies van 3 procentpunten van het bbp over de komende vijf jaar – een werkelijk onhoudbare ramp voor de Italiaanse economie, zelfs in de Europese context.

In deze situatie, zo benadrukt de voorzitter van Aspesi, is de grootste crisis onzekerheid, het gebrek aan kennis over wat legaal is of zal zijn en wat niet: "Deze kwestie", zegt hij, "speelt al 19 maanden; 19 maanden geworteld in onzekerheid over zowel de administratieve regelgeving met betrekking tot onroerend goed en bouw, als over de daaruit voortvloeiende civiele gevolgen, met name voor onze cliënten. En binnen de Vereniging zijn wij er ook van overtuigd dat het strafrecht niet het juiste instrument is om kwesties rond de interpretatie van de wetgeving aan te pakken, omdat het een ander institutioneel doel heeft: het bestraffen van crimineel gedrag te kwader trouw."

Ter verduidelijking: "Het is alsof ik naar het ziekenhuis ging voor een opname en een formulier tekende, om er vervolgens achter te komen dat het formulier onrechtmatig was omdat het ziekenhuis een fout had gemaakt bij het opstellen ervan. Ik kan begrijpen dat ze me uit het ziekenhuis hebben gezet omdat het formulier onrechtmatig was, maar ik verwacht zeker niet dat ze me aangeven en voor de rechter dagen omdat ik een formulier heb ondertekend dat het ziekenhuis me had verstrekt. En dat is precies wat onze leden is overkomen. Ze gingen naar het stadhuis en kregen te horen: 'Teken daar maar, dat is de procedure voor sloop-reconstructie.' Wat moesten ze dan doen? Zij konden de PGT van Milaan zeker niet aanvechten. Het was ook algemeen bekend dat nationale, regionale en lokale regelgeving bewust stimulansen had geboden voor het vervangen van gebouwen, omdat die gunstig waren voor de omgeving, maar duurder vanwege de noodzakelijke sloop en sanering."

Wat de ondernemers daarom eisen, is een wettelijke oplossing: "De enige echte uitweg uit deze puinhoop is een staatswet die de situatie oplost", stelt Oriana. "Een staatswet heeft twee fundamentele voordelen ten opzichte van elke lokale oplossing: de eerste is dat ze geen onderscheid maakt tussen verschillende situaties, bijvoorbeeld tussen een in beslag genomen bouwplaats en een bouwplaats die nooit is begonnen, maar ze allemaal redt; de tweede, onvervangbare waarde van een wet van de Republiek is dat ze de sector een toekomst geeft."

Bovendien "kan de staat zich niet beperken tot het louter deblokkeren van het verleden, hoe noodzakelijk dat ook is, maar moet hij eens en voor altijd vaststellen hoe stadsvernieuwing in dit land tot stand komt, met welke procedures en hoeveel belasting er aan gemeenten moet worden betaald. Rome en Milaan hebben enorme behoefte aan stadsvernieuwing; alleen al in Milaan zijn er 204 verlaten terreinen in een gemeente van slechts 183 vierkante kilometer, en ik denk niet dat iemand serieus wil dat ze daar in verval blijven. Ze kunnen ons niet vertellen dat we op de ene manier moeten handelen en dan op de andere moeten handelen. We willen zekerheid, zowel voor het verleden als voor de toekomst. En die", concludeert hij, "kan alleen worden geboden door een nationale wet."