Toerisme: Rome genereert $ 8,5 miljard aan rijkdom

Toerisme en steden floreren: de editie 2025 van het rapport "The Wealth of Tourist Municipalities", geproduceerd door Sociometrica voor Il Sole 24 Ore, bevestigt het Italiaanse scenario dat in het vorige rapport uit 2023 werd geschetst. Op basis van officiële bezoekersaantallen (ISTAT-gegevens) en een schatting van "verborgen" bezoekersaantallen gerelateerd aan kortetermijnverhuur, berekent het rapport de uitgaven van toeristen aan accommodatie, vervoer, detailhandel, culturele diensten en al het andere. In 2024 staat Rome daarmee op de eerste plaats in Italië wat betreft toegevoegde waarde gegenereerd door toerisme, met € 13,3 miljard (€ 8,5 miljard in 2022). Milaan staat op de tweede plaats met € 4,7 miljard (€ 3,6 miljard in 2022), gevolgd door Venetië met € 3,4 miljard (€ 3,4 miljard), Florence met € 3 miljard (€ 2,5 miljard), Rimini en Napels met elk ongeveer € 1,5 miljard (stabiel ten opzichte van 2023). Dit niveau is sinds de vorige enquête onveranderd gebleven.

De top tien wordt gecompleteerd door de Venetiaanse gemeenten Cavallino-Treporti (met € 1,4 miljard aan gegenereerde welvaart), San Michele al Tagliamento (eveneens € 1,4 miljard) en Jesolo, die allemaal te danken zijn aan hun sterke accommodatieaanbod, inclusief niet-hotelaccommodaties zoals campings. Bologna sluit de ranglijst af met € 1,2 miljard.

"Te midden van een algemene groeitrend, waarbij de totale toegevoegde waarde stijgt van € 115,5 miljard in 2023 naar € 117,1 miljard in 2024, wordt de voorrang van een stad als Rome bevestigd, niet alleen wat betreft toerisme in strikte zin, maar ook wat betreft het aantrekken van een breed scala aan aanverwante industrieën, van zakendoen tot sport. De afgelopen tien jaar hebben hotelinnovatie, investeringen in deze sector en in technologie, samen met een bredere economische dynamiek, mede ondersteund door overheidsinvesteringen, steden ten goede gekomen", aldus Antonio Preiti, curator van de studie en hoogleraar bestemmingsmanagement aan de Universiteit van Florence. Het veelzijdige aanbod van de steden, waaronder cultuur, sport, muziek, winkelen, werkgelegenheid, onderwijs en een levendige aantrekkingskracht het hele jaar door, wordt erkend.

Deze lezing wordt bevestigd door de cijfers van de toeristische aanwezigheid in de belangrijkste onderzochte bestemmingen tussen 2014 en 2024. De stad met de grootste stijging is Bari (+125,1%), gevolgd door Bergamo (+117,4%) - de Italiaanse culturele hoofdstad samen met Brescia in 2023 - Como (+97,9%), Lecce (+93,8%), Triëst (+93,5%), Bologna (+92%), Verona (+84,6%), Rome zelf (+80%), Bolzano (+68%) en Bressanone (+64,1%). "Enerzijds groeien steden, Alpenresorts en meren in het noorden. Anderzijds lijden badplaatsen. Van de tien bestemmingen die tussen 2014 en 2024 de slechtste toeristische prestaties lieten zien, zijn er acht badplaatsen. Met name Grosseto en Cattolica laten aanzienlijke dalingen zien, respectievelijk -14,4% en -12,6%, evenals negatieve cijfers voor Rosolina (-6,9%), Ischia (-6,3%), San Vincenzo (-2,4%) en Orbetello (-1,7%), tot en met Rimini ( -0,8%), het symbool van het Italiaanse kusttoerisme", merkt Preiti verder op: "Deze gegevens suggereren een sterke behoefte aan een strategische heroverweging van het aanbod van traditionele badplaatsen, waarbij niet alleen investeringen in infrastructuur worden gestimuleerd, maar ook en vooral in nieuwe ervaringsgerichte toeristische producten, digitale innovatie en ecologische duurzaamheid."

Het fenomeen van kortetermijnverhuur heeft ook invloed op de welvaartscreatie van toeristische bestemmingen. De Sociometrica-studie schat dat er in 2024 32.287 accommodaties werden aangeboden op digitale platforms in Rome, een stijging ten opzichte van 18.966 in 2021. In Milaan waren dat er 18.491 (12.658), in Florence 12.167 (een stijging ten opzichte van 8.318), in Napels 9.444 (een stijging ten opzichte van 6.609) en in Venetië 8.102 (een stijging ten opzichte van 7.474), om de steden met de hoogste aantallen te noemen. "Het is een fenomeen dat wordt aangewakkerd door het tweedehuismodel in het Zuiden, dat voorheen misschien een informeel circuit kende en nu via platforms op de markt wordt gebracht. Ze vormen een probleem in grote steden, omdat er geen woningen voor werknemers en studenten meer beschikbaar zijn. In kleine steden genereren ze een economie die slechts drie tot vier weken per jaar leeft: ze zetten geen bedrijven op, ze genereren geen inkomsten zoals een hotel, ze laten inkomsten achter", legt Preiti uit: "Syracuse heeft 3.177 aangeboden woningen op de platforms, tegenover 61 hotels, Olbia heeft er 2.958 tegenover 68, Alghero 2.336 tegenover 45, Sorrento 2.007 tegenover 82. Het is een model dat geen welvaart genereert. Het is een paar jaar geleden ontstaan, maar is nu explosief aan het groeien."