Politiek in het privéleven, niet in romans. Interview met Katie Kitamura

De Amerikaanse literaire renaissance van het einde van de vorige eeuw werd gekenmerkt door de verwerping van elke ideologie en door een, bijna altijd pijnlijke, reflectie op de kwetsbaarheid van gevoelens. De toon en taal van Jonathan Franzen, Donna Tartt, Jeffrey Eugenides en Jennifer Egan zijn zeer verschillend, net als die van David Foster Wallace, de meest revolutionaire van de groep, maar ze delen een opvatting van het bestaan ​​die wordt gekenmerkt door een gevoel van precairheid en misvatting, evenals de urgentie om te reflecteren op de relatie tussen identiteit en gemeenschap, in de hoop in deze dialoog enige zekerheid te vinden. Het is dezelfde benadering als die van Katie Kitamura , de meest gezaghebbende auteur die zich in de volgende generatie heeft gevestigd. In haar boeken blijft politiek vrijwel afwezig, alsof het een element van besmetting is, maar op privéniveau lijken toewijding en passie onmisbare voorwaarden. "We leven in een gevaarlijk historisch moment", vertelt ze me op een vrije dag van de promotietour van Audition, die met lovende recensies werd ontvangen.

Kitamura, geboren in Sacramento als dochter van een Japans echtpaar, woont in Brooklyn met haar man, de Anglo-Indiase schrijver Hari Kunzru, en hun twee kinderen. Ze gelooft dat de vermenging van bloed de rijkdom van Amerika vertegenwoordigt. In haar roman A Separation is de hoofdpersoon een "buitenlandse" vrouw van wie de afkomst onbekend is, en in Japanese for Travellers: A Journey confronteert ze haar eigen afkomst. "Je moet niet in de valkuil trappen om de personages met de auteur te identificeren," zegt ze, en natuurlijk heeft ze gelijk, maar het is ook waar dat literaire creaties niet als pure abstractie kunnen worden beschouwd. Ik houd deze overweging voor mezelf, aangezien ze dans studeerde en vechtsporten beoefende, en dan vraag ik haar wat ze van Trumps immigratiebeleid vindt.

"Het is aangeboren en kortzichtig", antwoordt hij fel. "Ideologisch gezien is het een verraad aan alles waar de Verenigde Staten voor staan ​​en aan het verhaal dat ze zichzelf altijd hebben verteld. Het zal het land alleen maar verarmen: we zien nu al veel getalenteerde mensen de Verenigde Staten verlaten voor plekken waar immigranten welkom zijn. Dit beleid zal ernstige economische gevolgen hebben, iets waar de Republikeinen zich ooit zorgen over maakten."

Tijdens mijn vorige ontmoetingen probeerde ik te begrijpen waarom Trump, ondanks zijn gewelddadige, vrouwenhatende uitspraken, toch succesvol was in het aantrekken van vrouwenstemmen. Het eerste antwoord dat in me opkomt, is dat het geïnternaliseerde vrouwenhaat is, maar ik denk niet dat het alleen dat kan zijn. Ik heb de indruk dat Trumps vrouwelijke kiezers denken dat hij niet echt meent wat hij zegt: lange tijd was er een tendens om hem niet serieus te nemen, maar nu zien we dat hij wel degelijk meende wat hij zei.

Het is verbazingwekkend dat iemand die zo ver van religie af staat, zelfs onder evangelische christenen succes heeft. Een vriend wees me erop dat links het moeilijker heeft om coalities te vormen dan rechts. Het lijkt erop dat evangelicals bereid zijn te negeren dat het diep irreligieus is, omdat het tegemoetkomt aan een aantal wensen en ambities van christelijk rechts, zoals het terugdraaien van Roe vs. Wade, de wet die abortus toestond.

Trumps tegenstanders en bewonderaars zijn het over één ding eens: hij is buitengewoon communicatief vaardig. Wat vond je van zijn foto met Zelensky in de Sint-Pieter? Het is een mysterieus beeld. Het lijkt alsof ze poseren: er is geen twijfel over mogelijk dat ze allebei wisten dat ze gefotografeerd werden, maar verder lijkt alles geïmproviseerd en authentiek. Je kunt alleen maar hopen dat het een productieve ontmoeting was.

Tijdens zijn eerste termijn bedacht Trump de term ‘alternatieve waarheid’. Het lijkt alsof de helft van het land in een andere realiteit leeft en het lijkt meer op een ideologisch verschil of een politieke stellingname: ik zie niet hoe de kloof tussen deze standpunten overbrugd kan worden. Toen ik de foto zag die hij verspreidde, verkleed als paus, dacht ik dat deze regering perfect past bij de platte, goedkope en post-truth esthetiek van kunstmatige intelligentie. De Leni Riefenstahl van dit regime is de Midjourney-app: vals, manipulatief, afschuwelijk en sinister.

Wat vind je van de aanhoudende oorlog tussen Trump en universiteiten? Het maakt deel uit van de handleiding van alle autoritaire regimes ter wereld, nu en in het verleden. Met één verzwarende omstandigheid: in de Verenigde Staten gaat een groot deel van de federale financiering naar wetenschap en medisch onderzoek, en de bezuinigingen treffen uiteindelijk gebieden zoals kankeronderzoek. En dit is ongelooflijk en pijnlijk destructief. Zelfs in Republikeinse staten zijn er veel gemeenschappen waar universiteiten de grootste werkgever zijn: mensen zijn hun baan kwijtgeraakt en mensen zullen sterven door deze aanval op onderzoek.

Omdat strafrechtelijke veroordelingen voor Trump-kiezers totaal niet relevant zijn, noemt Margo Jefferson hem een ​​sekteleider. Trump lijkt oprecht te geloven dat hij door God is uitverkoren, wat hij ook doet, en veel van zijn volgelingen geloven dit ook. Ik denk dat zijn taalgebruik tekenend is voor het sekteachtige karakter van de Republikeinse Partij vandaag de dag, terwijl het feit dat zijn aanhangers onverschillig staan ​​tegenover zijn overtuigingen te danken is aan de zeer effectieve manier waarop hij het vertrouwen in fundamentele instellingen zoals de rechterlijke macht heeft weten te ondermijnen.

Denkt u dat Trump iets onvermijdelijks in de Amerikaanse geschiedenis vertegenwoordigt? Ik denk niet dat er iets onvermijdelijks is, maar ik denk ook niet dat het een uitzondering is: in de fundamenten van dit land liggen ook principes van uitsluiting, geweld en onrecht.

Ziet u in Trumps overwinning iets dat verantwoordelijk is voor de wereld die nu in de oppositie is? Zeker, hoewel ik niet denk dat catastrofisme helpt. Ik herinner me dat er na zijn eerste overwinning een stormloop was om de arbeidersklassekiezers die op Trump hadden gestemd, te 'begrijpen'. De bijdrage van de uitgeverswereld aan die stormloop was J.D. Vance's Hillbilly Elegy, en nu hebben we de resultaten gezien.

Bedoel je dat het niet gepubliceerd had mogen worden? Dat zeg ik niet, ik ben tegen elke vorm van censuur. Maar ik denk dat de liberale wereld haar strijd veel minder effectief heeft gestreden dan haar tegenstanders. Kijk naar wat er in de media is gebeurd: de pers heeft zich grotendeels kritisch uitgelaten over Trump, hoewel minder krachtig dan men had gehoopt. Tegelijkertijd hebben nieuwe televisiezenders zoals Fox hem gesteund, nadat ze hem in zekere zin zelf hadden gecreëerd. Dit alles gebeurde terwijl de vorm van de media is veranderd: rechts heeft podcastpersoonlijkheden gekweekt die zeer invloedrijk zijn gebleken en de traditionele communicatie hebben overtroffen; links is er volledig in gefaald dergelijke persoonlijkheden te kweken. Tot slot moet eraan worden toegevoegd dat voor degenen die geen deel uitmaken van zijn wereld, Trumps constante aankondigingen op sociale media vaak geen zin hebben en alleen maar verwarring zaaien.

Inmiddels is er een Amerikaanse paus gekozen. Ik ben bemoedigd en hoopvol over de nominatie van Leo XIV, en zoals een krant schreef: Trump is niet langer de belangrijkste Amerikaan ter wereld. De nieuwe paus lijkt de potentie te hebben om een ​​tegenwicht te vormen tegen Trump en zijn bondgenoten, en het werk van paus Franciscus voort te zetten. Dit is een enorme opluchting.

Ik vraag iedereen die ik tegenkom of er iets is wat zij waarderen aan de president. Persoonlijk bewonder ik hem niet en heb ik er ook geen respect voor. En ik kan geen enkel positief punt vinden in wat hij heeft bereikt. Mij is verteld dat hij in het echt grappig is, en op tv is hij interessanter dan J.D. Vance of Marco Rubio, de twee die de meeste kans maken om hem op te volgen.

Wat is jouw mening over JD Vance? Het bepalende element is opportunisme. Er is geen ideale positie die hij niet wil opgeven om zijn carrière vooruit te helpen.

Over opportunisme gesproken: hoe beoordeelt u het feit dat de industriële miljardairs en ondernemers die tot de verkiezingen links steunden, zich nu achter Trump scharen? Naast opportunisme is er een oprechte en krachtige toenadering tot rechtse ideeën binnen de tech-elite; lees maar eens enkele recente uitspraken van Zuckerberg. Tegelijkertijd lijkt het erop dat de meeste gebruikers ook overwegend rechts neigen.

De Amerikaanse cultuur is altijd gefascineerd geweest door het karakter van de selfmade man. Hierdoor wordt de vraag of deze persoon een duister of zelfs crimineel verleden heeft, naar de achtergrond verdrongen. Maar Trump is geen selfmade man, hij is gewoon een crimineel. Hij erfde een fortuin van zijn vader en creëerde het verhaal dat hij een selfmade miljardair is. En veel mensen geloven dat ook.

Volgens David Remnick bestaat het risico dat de Verenigde Staten een autoritair land worden. Gezien de historische parameters denk ik dat dit inmiddels het geval is.

Denkt u niet dat de Verenigde Staten over voldoende antilichamen beschikt om zich tegen deze situatie te verzetten? Ik ben niet optimistisch. Maar ik denk aan de woorden van Rumeysa Ozturk, die zes weken gevangen zat omdat ze een opiniestuk in een studentenblad had geschreven. Toen ze eindelijk werd vrijgelaten, zei ze: "Amerika is de grootste democratie ter wereld en ik heb vertrouwen in het Amerikaanse rechtssysteem." Als zij niet in wanhoop leeft, wie ben ik dan om wanhopig te zijn?

Hoe beoordeelt u de relatie tussen Trump en Poetin? Angstaanjagend. Het is moeilijk om precies te weten welke macht Poetin over Trump heeft: is het materieel? Of bewondert Trump hem gewoon? Het is moeilijk te zeggen wat angstaanjagender is.

Hoe zou je Trump uitleggen aan een tienjarige? Ik zou mijn kinderen vertellen dat hij een pestkop is en een klein mannetje. Mijn man en ik hebben ze opgevoed met empathie voor pestkoppen, wat betekent dat ze medelijden moeten hebben met Trump, wat volgens mij beter is dan alleen maar bang zijn.

Meer over deze onderwerpen: