“Stop met het aannemen van mensen”. Provocatie, angsten en de toekomst van werk in het tijdperk van kunstmatige intelligentie

Sommige bedrijven kiezen voor gedurfde, soms zelfs verontrustende, communicatie om de aandacht te trekken en een anderszins sluimerend debat aan te wakkeren. Dit is het geval voor de campagne "Stop Hiring Humans" van het Amerikaanse bedrijf Artisan, dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van "digitale werknemers" op basis van AI. Deze slogan, direct en bewust provocerend, riep onmiddellijk een storm van reacties, vragen en onvermijdelijk ook zorgen op, die de oceaan overstak en ons bereikte. Maar wat zit er nu eigenlijk achter zo'n radicale boodschap? Is het een simpele, zij het extreme, marketingtruc, of een verontrustende voorspelling van een toekomst waarin de rol van mensen in het productieapparaat gedoemd is om gemarginaliseerd te worden? We praten erover met technologiejournalist Antonino Caffo.

Hoe ontstond het idee om een ​​dergelijke provocerende campagne als “Stop Hiring Humans” te lanceren en welke boodschap wilde u eigenlijk overbrengen aan het publiek? Het idee om een ​​zo gedurfde campagne te lanceren als “Stop Hiring Humans” van Artisan, een bedrijf dat kunstmatige intelligentie ontwikkelt om werkrollen te automatiseren, is geboren uit een nauwkeurige communicatiestrategie en een visie op de toekomst van werk. De letterlijke boodschap, “stop met het aannemen van mensen”, is duidelijk een extreme provocatie, bedoeld om de aandacht te trekken in een overvol medialandschap en onmiddellijk een discussie op gang te brengen over de impact van AI op de arbeidsmarkt. Met deze slogan wil Artisan zich positioneren als een pionier op het gebied van intelligente automatisering. De slogan suggereert dat haar oplossingen voor de 'digitale werknemer' of 'Artisan' zo geavanceerd zijn dat ze op effectieve wijze mensen kunnen vervangen bij bepaalde taken. Technologie heeft een punt bereikt waarop het complexe, repetitieve of data-intensieve taken aankan, waardoor er mogelijk meer personeel vrijkomt voor taken met een hogere toegevoegde waarde, die creatiever of strategischer zijn.

Hoe zijn de belangrijkste reacties in de Verenigde Staten, zowel vanuit de techwereld als vanuit de publieke opinie?

In de Verenigde Staten, een land met een sterk ontwikkelde technologische sector en een al verhit debat over kunstmatige intelligentie, heeft de campagne “Stop Hiring Humans” uiteenlopende en vaak gepolariseerde reacties opgeroepen. Vanuit de techwereld, vooral vanuit die omgevingen die het meest neigen naar radicale innovatie en 'disruptie', werd de campagne waarschijnlijk met gemengde gevoelens en in sommige gevallen ook met instemming ontvangen. Sommige ondernemers en investeerders zagen het misschien als een gewaagde uitspraak over het potentieel van AI, een teken van hoe snel de technologie zich ontwikkelt en een glimp van toekomstige bedrijfsmodellen. Voor deze spelers biedt geavanceerde automatisering een kans om nieuwe efficiëntieslagen en markten te creëren. Mogelijk hebben zij de boodschap opgevat als een hyperbool die nodig was om de status quo te veranderen en de acceptatie van AI-oplossingen te versnellen. Aan de andere kant hebben de publieke opinie en talrijke commentatoren hun bezorgdheid geuit. De angst voor technologische werkloosheid is een gevoelig onderwerp, en zo'n directe slogan heeft het alleen maar aangewakkerd. Kritiek is afkomstig van vakbonden, sociologen, ethici en zelfs uit sommige sectoren van de technologische wereld die meer oog hebben voor de maatschappelijke gevolgen van innovatie. De belangrijkste zorgen betroffen de mogelijke negatieve gevolgen voor de werkgelegenheid, de toename van sociale ongelijkheid, de devaluatie van menselijke arbeid en de ethische kwesties rondom het vervangen van mensen door machines in besluitvormingsrollen of rollen waarvoor empathie vereist is. Velen hebben de campagne ongevoelig, onverantwoordelijk of zelfs dystopisch genoemd, omdat ze vrezen dat het de idee van een steeds minder menswaardig personeelsbestand normaliseert. Dit heeft geleid tot een heftig debat over de noodzaak van een voorzichtigere en meer gereguleerde aanpak van AI-ontwikkeling en -implementatie.

Is de provocatie “stop met het aannemen van mensen” volgens jou werkelijk de toekomst van werk, of is het slechts een marketingtruc om de aandacht te vestigen op het onderwerp automatisering?

Dit is ongetwijfeld een uiterst effectieve marketingstrategie vanwege het primaire doel: aandacht en bewustzijn genereren voor Artisan en het onderwerp AI-gestuurde automatisering. Op een concurrerende markt is het van groot belang om op te vallen. Een dergelijke controversiële campagne garandeert brede media-aandacht en intensieve mond-tot-mondreclame. Het plaatste Artisan in het middelpunt van de discussie, zij het op een manier die verdeeldheid zaaide. Het zou echter te kort door de bocht zijn om het af te doen als een publiciteitsstunt. Het weerspiegelt een visie, zij het extreem, van een mogelijke toekomstige arbeidsloopbaan, waarin intelligente automatisering een steeds grotere rol gaat spelen in steeds meer sectoren en taken. Het valt niet te ontkennen dat AI nu al veel beroepen transformeert en dat sommige taken die nu nog door mensen worden uitgevoerd, steeds meer geautomatiseerd zullen worden. De campagne van Artisan haakt daarom in op een echte trend en versnelt de discussie over hoe bedrijven zich aan deze veranderingen moeten aanpassen. Het is niet zeker of de toekomst precies zal zijn wat Artisan zo duidelijk schetst – een volledige vervanging van mensen – maar het is zeker dat de balans tussen menselijk en geautomatiseerd werk ingrijpend zal veranderen. De provocatie is dus, hoewel marketing, een reden om na te denken over toekomstscenario's die zich in verschillende vormen zouden kunnen verwezenlijken.

Bestaat de vrees dat dergelijke campagnes de angst en het verzet tegen kunstmatige intelligentie (AI) zullen aanwakkeren, vooral in landen als Italië, waar het debat hierover nog in de kinderschoenen staat?

Een zo directe en provocerende boodschap als “Stop met het aannemen van mensen” kan gemakkelijk verkeerd worden begrepen of worden gezien als een concrete en onmiddellijke bedreiging voor banen en maatschappelijke stabiliteit. Het risico bestaat dat er een algemene houding van terughoudendheid en wantrouwen ontstaat ten opzichte van kunstmatige intelligentie, waardoor het begrip van de daadwerkelijke voordelen ervan wordt belemmerd en een bewuste en strategische acceptatie van de technologie wordt vertraagd. In een land waar de sociale structuur zeer begaan is met de bescherming van werk, kunnen boodschappen die de menselijke bijdrage lijken te bagatelliseren, gemakkelijk negatieve reacties oproepen en een constructieve dialoog over de noodzakelijke transformaties bemoeilijken. Maar er is ook een keerzijde. Als het goed wordt aangepakt, kan zelfs een provocatie dienen als katalysator voor een debat dat in Italië nog ‘in de kinderschoenen staat’. Het zou instellingen, bedrijven, vakbonden en burgers ertoe kunnen aanzetten de gevolgen van AI serieus te nemen, zich te informeren en een kritisch geweten te ontwikkelen. Het belangrijkste is om niet te stoppen bij de slogan, maar deze te gebruiken als startpunt om er dieper op in te gaan, de nuances uit te leggen, te bespreken hoe je deze processen kunt aansturen, hoe je mensen kunt opleiden in de nieuwe vereiste vaardigheden en hoe je ervoor kunt zorgen dat de voordelen van AI eerlijk worden verdeeld. Het risico dat angst wordt aangewakkerd is reëel, maar er is ook een reële kans om het collectieve bewustzijn te stimuleren. Dat kan alleen als provocatie wordt gevolgd door informatie, educatie en een open en inclusief debat.

Hoe verschillen ‘Artisans’, door AI aangestuurde digitale werknemers, van traditionele softwaretools en welke concrete voordelen bieden ze bedrijven?

'Artisans', zoals Artisan ze noemt, door AI aangestuurde digitale werkers, streven ernaar om verder te gaan dan de mogelijkheden van traditionele softwaretools. Het fundamentele verschil zit in de mate van autonomie, leervermogen en het vermogen om complexe taken uit te voeren die deze AI-systemen nastreven. Traditionele software is doorgaans ontworpen om specifieke, vooraf geprogrammeerde taken uit te voeren volgens vastgestelde regels. Processen kunnen ermee worden geautomatiseerd, maar er is vaak menselijke tussenkomst nodig voor configuratie, uitzonderingsafhandeling of aanpassing aan nieuwe situaties. Denk aan een spreadsheet of beheersoftware. Het zijn krachtige hulpmiddelen, maar hun intelligentie beperkt zich tot de gegeven instructies. ‘Artisan’ AI’s worden daarentegen gezien als intelligentere en adaptievere agenten. Ze maken gebruik van machine learning en natuurlijke taalverwerkingstechnieken om autonomer te begrijpen, te leren en beslissingen te nemen. Niets anders dan de huidige AI-chatbots, maar dan toegepast in een specifiek bedrijfsscenario.

Hoe denkt u dat de relatie tussen menselijke werknemers en kunstmatige intelligentie zich in de toekomst zal ontwikkelen? Denkt u dat AI tot samenwerking of een geleidelijke vervanging zal leiden?

Het is onwaarschijnlijk dat er een universeel scenario ontstaat dat voor alle sectoren en beroepen geldt. Realistischer is dat we getuige zullen zijn van een complexe dynamiek die, afhankelijk van de context, zowel elementen van samenwerking als progressieve substitutie bevat. Voor veel taken, met name de taken die repetitief en op regels gebaseerd zijn of waarbij grote hoeveelheden gestructureerde data moeten worden geanalyseerd, zal AI tot aanzienlijke substitutie leiden. We zien nu al chatbots die eenvoudige klantenserviceverzoeken afhandelen, algoritmes die voorlopige diagnoses stellen in de medische sector en software die de boekhouding automatiseert. Deze trend zal zich voortzetten en uitbreiden. Voor een breed scala aan rollen en activiteiten is het meest waarschijnlijke en wenselijke scenario echter dat van de samenwerking tussen mens en machine, vaak aangeduid als 'augmented intelligence'. In dit model vervangt AI de mens niet, maar fungeert het als een krachtig hulpmiddel dat de mogelijkheden van mensen vergroot.