Oud DNA onthult evolutie van koortsveroorzakende bacteriën

Oud DNA, geëxtraheerd uit botten en tanden van mensen die honderden en zelfs duizenden jaren geleden in Groot-Brittannië leefden, tussen 2300 en 600 jaar geleden , kan nu het verhaal vertellen van de evolutie van bepaalde bacteriën die koorts veroorzaken en hoe dit nauw verbonden is met veranderingen in de menselijke levensstijl : te beginnen met de verspreiding van wollen kleding en meer dichtbevolkte nederzettingen, wat de overdracht van persoon op persoon vergemakkelijkte. Dit blijkt uit een onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Science, onder leiding van University College London en het Britse Francis Crick Institute, dat het belang van oud DNA benadrukt bij het ontrafelen van de oorsprong van infectieziekten .

Onderzoekers onder leiding van Pontus Skoglund van Francis Crick en Lucy van Dorp van University College London hebben het volledige genoom in kaart gebracht van vier oude monsters van Borrelia recurrentis, een bacterie die een ziekte veroorzaakt die vaak terugkeert en die nu vooral voorkomt in gebieden met slechte sanitaire voorzieningen of overbevolking , zoals vluchtelingenkampen. De monsters zijn afkomstig van menselijke resten die tussen de 2300 en 600 jaar oud zijn, wat betekent dat ze het oudste B. recurrentis-genoom tot nu toe hebben opgeleverd.

De auteurs van de studie vergeleken vervolgens het aldus verkregen DNA met dat van de moderne bacterie en ontdekten dat deze soort zich tussen 6.000 en 4.000 jaar geleden van zijn naaste verwant had gedifferentieerd: de nieuwe evolutionaire weg die B. recurrentis is ingeslagen, heeft het mogelijk gemaakt om het dier waarmee de bacterie wordt overgedragen te veranderen: niet langer teken , maar luizen , zijn effectiever in het verspreiden van de bacterie onder mensen. Dit keerpunt valt precies samen met belangrijke veranderingen in levensstijl, waaronder de verspreiding van wollen stoffen , die betere omstandigheden bieden voor de afzetting van luizeneitjes.

"Oud DNA kan ons begrip van belangrijke maar weinig bestudeerde ziekten, zoals terugkerende koorts, verbeteren", zegt Skoglund. "Inzicht in hoe bacteriën zoals B. recurrentis in het verleden gevaarlijker werden, kan ons helpen begrijpen hoe ziekten zich in de toekomst zouden kunnen ontwikkelen. Onze gegevens suggereren dat veranderingen in menselijke samenlevingen , zoals het gebruik van nieuwe kledingmaterialen of het leven in grotere groepen, B. recurrentis mogelijk dodelijker hebben gemaakt, een voorbeeld van hoe ziekteverwekkers en mensen samen zijn geëvolueerd."