Vanavond, kijk omhoog: de maan staat laag zoals hij in twintig jaar niet is geweest


Om de volle maan aan de hemel te zien, moet je je hoofd optillen, maar vanavond, 11 juni 2025, hoef je geen stijve nek te krijgen: de maan staat laag, heel laag zoals hij al bijna een paar decennia niet meer is geweest. Het is geen uitzonderlijk feit, het is een periodiek fenomeen dat voortkomt uit de wederzijdse posities van de aarde en de maan in hun baan ten opzichte van de zon, iets wat al honderden jaren bekend en voorspeld is.
Maar aangezien de volgende maansverduistering pas over zo'n twintig jaar plaatsvindt, in 2043, en deze cyclus 18,6 jaar duurt, kunnen we profiteren van de huidige weersomstandigheden in ons land, die bijna overal helder zijn, om onze satelliet rustig te observeren. Het is dan ook warm en het is aangenaam om buiten te zijn. De Amerikanen noemen de junimaan de aardbeienmaan. Elke maand heeft er een die verwijst naar de natuur, de velden en de seizoenen. De VS is ontstaan uit een boerencultuur, waar dieren op enorme oppervlakten werden gefokt of geweid.
Hij komt rond 21.30 uur in het oosten op en zal, door een bekend effect dat door onze hersenen wordt veroorzaakt, groter lijken dan normaal wanneer hij in de buurt van bekende objecten, zoals bomen of huizen, opkomt. Hij zal dan enkele minuten lang groter lijken dan normaal, maar daarna zal hij aan de hemel opkomen en deze keer een heel kleine boog beschrijven, omdat hij laag begint en laag blijft.
De volle maan is te zien met het blote oog of met een verrekijker die we thuis, in het theater of in de bergen kunnen hebben. Laten we niet vergeten dat de verrekijkers die Galileo gebruikte om het concept van het universum te revolutioneren, slechts acht vergrotingen en zeer slechte lenzen hadden. Juist de aanblik van de bergen en de maanbodem deed hem beseffen dat het geen perfect hemellichaam was, zoals men al dacht sinds de tijd van de grote filosoof Aristoteles, maar een satelliet van onze aarde, gemaakt van vast materiaal en al met al behoorlijk vergelijkbaar met onze planeet, waaruit hij waarschijnlijk is ontstaan na een gigantische kosmische botsing.
Het is interessant, en ongebruikelijk in onze hectische wereld, om te zien hoe snel de Maan over de hemel beweegt. De volle maan is ideaal om de Maan op te merken, of om ervoor te zorgen dat de jongeren om ons heen de Maan opmerken.
Leuk, als je alleen bent of liever met gezelschap, is om te begrijpen wat we op de maan "zien". We weten heel goed, we zijn er ook geweest, dat de maan uit vast materiaal bestaat, vooral rotsachtig. Maar wat zien we op aarde aan het oppervlak dat ons wordt getoond?
.jpg)
Zien we een gezicht, twee grote ogen en een nog grotere mond, zoals we dat op de basisschool leerden? Of zien we een konijn, zoals de Chinezen, Japanners en Koreanen? Of een oude dame met een zak kolen op haar schouders, zoals in België en omstreken? Of tenslotte een krokodil, zoals de bewoners van West-Afrika?
Het is het fenomeen dat bekendstaat als pareidolie, waardoor onze hersenen willekeurige vormen, zoals kraters en maanbergen, als iets vertrouwds beschouwen. Het komt ook voor bij sterrenbeelden die sterk afhankelijk zijn van de cultuur van degenen die ernaar kijken: de westerse sterrenbeelden verschillen volledig van de Chinese, ook al zagen Grieken en Latijnen, of de Chinezen, dezelfde sterren.
Een spel om samen te spelen, dat, zoals gezegd, al eindigt als je zelfs maar een kleine telescoop gebruikt. Sterker nog, er verschijnen dan bergen, valleien en "zeeën" die nog nooit water hebben gezien, aangezien het uitgestrekte gebieden zijn die zijn ontstaan door oude lavastromen die waarschijnlijk plaatsvonden na de vorming van de maan, die we dateren van 4,5 miljard jaar geleden.
Het is spannend om, kijkend naar de maan, je voor te stellen en terug te denken aan wat deze trouwe metgezel van ons leven heeft betekend, en nog steeds betekent, voor de mensheid, die zich helaas snel verwijdert: 3,8 centimeter per jaar. Dat lijkt een kleinigheid, maar het is enorm als je bedenkt dat een miljoen jaar niets voorstelt, zeker als we het hebben over een systeem dat miljarden jaren op zijn schouders draagt.

We hebben er altijd al naartoe willen gaan, van de Griekse mythen die haar tot godin maakten, tot de dromerige pagina's van Baron Münchhausen, die er per kanonskogel naartoe gaat, tot Astolfo die in Jeruzalem Verlost met Johannes de Doper meevliegt om de dappere Orlando en vele anderen te redden, zelfs Pulcinella die erheen gaat, alleen hij weet hoe, met een schip dat aan een soort rek wordt getrokken. Hij zal het aantreffen, bewoond door gigantische vogels die hem zullen inspecteren, en uiteindelijk zal hij veilig terugkeren om het avontuur op zijn eigen manier te vertellen.
De Maan, een filmster van het eerste uur, is de hoofdpersoon in A Trip to the Moon van Georges Meliès uit 1902, een spottende en goed gemaakte satire op wetenschappers en denkbeeldige bewoners van de maan. Het aantal films over de maan is eindeloos, maar om bij de oorsprong te blijven, kun je, ook op YouTube, Frau im Mond bekijken. Een zeer actueel thema, aangezien er nog nooit een vrouw op de maan is geweest, maar de grote Fritz Lang laat haar er zonder problemen in sportkleding aankomen. Ook de moeite waard om te zien om te begrijpen hoe een raket en zijn reis destijds werden bedacht.

Wil je de sensatie van de astronauten tijdens de verschillende Apollo-missies ervaren? Met Google Moon kun je een virtuele wandeling maken over het maanoppervlak.
Mocht het bewolkt zijn, dan kunt u op 11 juni vanaf 21.30 uur live meekijken op de website van het Virtual Telescope Project, dankzij de instrumenten die in Manciano, in de provincie Grosseto, zijn geïnstalleerd.
Nieuws en inzichten over politieke, economische en financiële gebeurtenissen.
Aanmeldenilsole24ore