Buurlanden: Slavische literatuur krijgt voet aan de grond in Buenos Aires met studio's en uitgeverijen

Jana Putrle Srdić was een van de gasten op het Poëziefestival tijdens de laatste boekenbeurs van Buenos Aires. De Sloveense schrijfster presenteerde ook haar roman "Por toda la llanura bajo el cielo" (Over de vlakte onder de hemel) , haar tweede boek dat in Argentinië, in de stad en in Córdoba werd gepubliceerd. De reis en het programma weerspiegelden een weinig opgemerkte gebeurtenis : een golf van verspreiding. van de Slavische literatuur in het Spaans, dat zijn centrum in Buenos Aires heeft en zich manifesteert in een beweging van academische studies, culturele evenementen en redactionele producties die op het punt staat twintig jaar van onafgebroken activiteit te vieren.

De Slavische cultuur kent meerdere bronnen van belangstelling in Buenos Aires . "Er zijn verschillende uitgeverijen die Slavische literatuur publiceren, er is een belangrijke onderzoeksgroep aan de Universiteit van Buenos Aires, we hebben de Argentijnse Dostojevski Vereniging opgericht, die een tweejaarlijkse conferentie organiseert, en we hebben het tijdschrift Eslavia (eslavia.com.ar), een pionier in het onderzoek naar Slavische literatuur in het Spaans", zegt Julia Sarachu , vertaler en hoogleraar Slavische literatuur , "een van de populairste tijdschriften in Puán."

De dichter, schrijver en redacteur Aleš Šteger (1973) bezocht Argentinië voor het eerst midden in de crisis van 2001, en sindsdien reizen Sloveense schrijvers er onafgebroken heen . In 2006 begon uitgeverij Gog i Magog met een reeks publicaties van hedendaagse en 19e-eeuwse literatuur, waaronder de roman Gotische taferelen van Ivan Cankar (1876-1918), een van de eerste Sloveense werken die internationale erkenning kreeg.

Julia Sarachu benadrukt de invloed van de politieke geschiedenis op de Sloveense literatuur, die voortkomt uit de integratie van het land in het Oostenrijkse Rijk vanaf de 10e eeuw en de inlijving bij Joegoslavië na de Eerste en Tweede Wereldoorlog: "Binnen de socialistische staat bevorderde literatuur creatieve en expressieve vrijheid in een context van censuur en esthetische voorschriften", legt ze uit.

"Tegelijkertijd was er een poëtische lijn gerelateerd aan het thema liefde , hoewel de stroming in de politieke literatuur overheersend was", aldus de schrijver en docent aan middelbare scholen in de provincie Buenos Aires. Na de onafhankelijkheidsverklaring op 25 juni 1991 " kwam het thema van de zinloosheid, de banaliteit van het bestaan, sterk naar voren , bijvoorbeeld in het werk van Brane Mozetič (1958), een dichter vertaald en uitgegeven door Gog & Magog, en aan de andere kant verscheen er een literatuur die zich meer richtte op de beschrijving van de buitenwereld, met een sterke invloed van de Angelsaksische literatuur."

Verre van gezond verstand zijn de culturen van Oost-Europa "echter een bron van nieuwsgierigheid en uitwisselingen met onze wereld die veel hechter en dynamischer zijn dan men zou denken", aldus de redactie van Eslavia. De artikelen, recensies, interviews en kronieken in het tijdschrift getuigen van deze interesses en invloeden.

" De Slavische volkeren hebben een proces doorgemaakt dat overeenkomsten vertoont met onze geschiedenis ", benadrukt Julia Sarachu. "Ze werden vanuit een perifere positie beïnvloed door de Verlichting en de Industriële Revolutie, integreerden op een problematische en late manier in de moderniteit en ervoeren het conflict tussen beschaving en barbarij met elites die waren opgevoed in buitenlandse waarden. Een ander veelvoorkomend probleem is etnische diversiteit, die in Amerika verband houdt met immigratie en co-existentie met inheemse volkeren, en in de Slavische regio met de nabijheid van Azië en de Turkse en Mongoolse invasies ."

De roman The Plain Under the Sky van Jana Putrle Srdić " is als een spiegel van onze cultuur, bekeken met argwaan vanuit het perspectief van een buitenlander", merkt Sarachu op, die de roman vertaalde. De schrijfster bezocht Argentinië voor het eerst in 2011, toen ze haar dichtbundel Anything Can Happen publiceerde, deelnam aan het Rosario Poetry Festival en Vuurland bezocht.

In dit verhaal wordt teruggeblikt op de ervaringen van die reis via Hana, het alter ego van de auteur. De nadruk ligt echter op het conflict tussen het vervreemde leven in de grote steden en een terugkeer naar de natuur als mogelijke uitweg.

Jana Putrle Srdić, geboren in Ljubljana in 1975, is tevens kunstcriticus en vertaler. Haar poëzie- en fictieboeken zijn vertaald in het Engels, Duits en Roemeens . All Over the Plain Under the Sky creëert een spanningsveld tussen jeugdherinneringen die gepaard gaan met directe ervaringen met de natuur en een heden waarin "een vertrouwd gevoel van verbondenheid met wilde dieren" naar voren komt, geactiveerd door het landschap van de Argentijnse vlakte, en anderzijds tussen de aantrekkingskracht van eenzaamheid, gekoppeld aan de rouw om het verlies van een partner, en de zoektocht naar verbondenheid.

Het dilemma wordt opgelost wanneer Hana Victoria ontmoet, een jonge vrouw uit Buenos Aires met wie ze een reis maakt naar Vuurland en uiteindelijk naar het Chileense Patagonië.

Tussen "de wilde wereld en de wereld van boeken" bezoekt de hoofdpersoon van Por toda la llanura bajo el cielo een boekwinkel in Palermo, ontmoet hij mensen in een queer disco en droomt hij van Borges. Verre culturen worden dichter bij elkaar gebracht door de observatie van kleine details: de stilte van de Nationale Bibliotheek is niet te vergelijken met die van de Nationale Universiteitsbibliotheek in Ljubljana; Argentinië verschijnt als "een land van sterke vrouwen, waar het leven voor hen niet gemakkelijk is"; één straat in Ushuaia lijkt op een andere in Kranjska Gora, een skioord aan de voet van de Alpen in het noordwesten van Slovenië.

De Sloveense literatuur in Argentinië kent opmerkelijke poëziepublicaties zoals Woman in the Woods van Svetlana Makarovič (1939), New Windows van Primoz Cuznik (1971) en The End Will Begin in the Suburbs van Peter Semolic (1967). Makarovič maakt met name deel uit van "een reactie tegen een conservatief beleid dat sinds de onafhankelijkheid van Slovenië onverbiddelijk was opgerukt", aldus Sarachu. Met het festival "I Will Wear the Red Star", georganiseerd door de dichter, "werd de epische en partijdige cultuur die tijdens het socialistische regime was verheerlijkt, gerechtvaardigd."

Aleš Šteger , een vooraanstaand schrijver en redacteur die zichzelf meer Europees dan een nationale auteur beschouwt, nam deel aan poëziefestivals in Buenos Aires en Rosario, gaf presentaties op de boekenbeurs van Buenos Aires en publiceerde in Argentinië de gedichtenbundel Testimonio (vertaald door Florencia Ferré, Ciudad Gótica, 2021) en Cuentos de la guerra (vertaald door Sarachu, Gog & Magog, 2023).

Dit boek markeert de heropleving van het politieke thema in de Sloveense literatuur , samen met andere thema's zoals "de discriminatie waaronder immigranten uit andere landen van het voormalige Joegoslavië lijden die naar Slovenië migreren op zoek naar betere werkomstandigheden, bijvoorbeeld in het werk van Goran Vojnović of de strijd tegen discriminatie van LGBTIQ+-groepen die al was ingezet en wordt voortgezet door Brane Mozetič ", aldus de vertaler.

Sarachu stamde af van Slovenen en was al op jonge leeftijd doordrongen van de Slavische cultuur : "In de verhalen van mijn grootvader kwam het op mij over als een epos van grote tragische en romantische schoonheid." Tegenwoordig is ze een van de belangrijkste vertalers van die literatuur.

"De circulatie van Sloveense schrijvers, gekoppeld aan de publicatie en verspreiding van hun werken in de culturele wereld van Buenos Aires", stelt hij, "heeft de groei van Slavische studies bevorderd en de perceptie van hedendaagse literatuur veranderd ." Op het gebied van poëzie en fictie zijn Argentinië en Slovenië buurlanden.