Momenteel zijn er 63 daklozen die in 2025 zijn overleden en die aangeven dat ze door de staat in de steek zijn gelaten.

Dit jaar zijn tot nu toe minstens 63 daklozen overleden in verschillende regio's van het land, waarvan 13 in Buenos Aires, volgens een gezamenlijk onderzoek van CELS, de Volksvergadering voor de Rechten van Daklozen en de Sociabiliteit aan de Marges-groep van de Faculteit Psychologie van de UBA. Het rapport waarschuwt voor de verslechtering van het overheidsbeleid en legt een realiteit bloot die gekenmerkt wordt door verwaarlozing , institutioneel geweld en de uitputting van hulpverlening.

Luna Miguens, directeur van het team Land, Huisvesting en Economische Rechtvaardigheid bij CELS, merkte op dat de geregistreerde sterfgevallen een indicatie zijn van de ineenstorting van het huisvestingssysteem en het gebrek aan structurele maatregelen. In een gesprek met Noticias Argentinas verklaarde ze dat "we de afgelopen twee jaar een beleid hebben gezien dat armoede aanpakt met een bestraffende, stigmatiserende en discriminerende toon", en bekritiseerde ze het gebruik van officiële taal die armoede associeert met wanorde. In het bijzonder plaatste ze vraagtekens bij publicaties van de burgemeester van Buenos Aires, Jorge Macri, waarin hij uitzettingen afschildert als onderdeel van een beleid van "orde en netheid".

Dakloze man met zijn hond op straat

Illustratief beeld

Het overheidsgeweld tegen daklozen is alarmerend toegenomen, volgens cijfers van het Openbaar Ministerie van Buenos Aires. Tussen 2024 en 2025 is het aantal meldingen van institutioneel misbruik met 128% toegenomen, een cijfer dat CELS bevestigde in interviews met een aantal van de 11.892 geregistreerde mensen in Buenos Aires. "Ze worden eruit gegooid, hun bezittingen worden gestolen, ze worden vervolgd en lastiggevallen", aldus Miguens, die waarschuwde voor een officieel verhaal dat lijden verhult en systematische uitzetting uit de openbare ruimte promoot.

Ondanks een verhoogd budget voor opvangcentra melden organisaties dat de aanpak beperkt en vaak gewelddadig blijft. De voorzieningen die bedden, douches en voedsel bieden, voldoen niet aan de vraag en garanderen geen fatsoenlijke omstandigheden. "Het is nog steeds een erg oppervlakkige aanpak", legt Miguens uit, verwijzend naar de mishandeling, overbevolking en constante verdrijving van mensen uit deze opvangcentra. Het gevolg is, zeggen ze, dat veel mensen liever op straat slapen dan mishandeld te worden in opvangcentra.

Er zijn ongeveer 350 mensen op straat bij El Gran Mendoza.

De situatie verslechtert door recente beslissingen van de nationale overheid. Met decreet 373/2025, gepubliceerd op 30 mei, werd de verantwoordelijkheid van de staat voor de Nationale Wet op Daklozen opgeheven en werd de aanpak van het probleem overgedragen aan de provincies. "In plaats van de toegang tot essentiële diensten te versterken, heeft de overheid besloten diensten te subsidiëren op basis van de situatie in elk gouvernement", aldus CELS, dat de maatregel interpreteert als een tegenslag in de ontwikkeling van een alomvattend federaal beleid.

Tegelijkertijd werd de institutionele structuur die verantwoordelijk was voor directe zorg afgeschaft en werden belangrijke overheidsinstanties ontmanteld. Een daarvan is het Fonds voor Socio-Urban Integration, dat projecten financierde ter verbetering van arbeiderswijken, dat met sluiting wordt bedreigd. "We voeren rechtszaken om ervoor te zorgen dat het niet wordt gesloten of dat de financiering ervan wordt stopgezet", bevestigden CELS-functionarissen. Tegelijkertijd werd in de stad Buenos Aires het budget van het Huisvestingsinstituut met 28% verlaagd, wat directe gevolgen had voor degenen die op zoek waren naar huisvesting.

straat.jpg

De toename van het aantal mensen dat op straat leeft, moet worden begrepen in de context van een bewuste terugtrekking van de staat. Dit is niet alleen een gebrek aan middelen, maar een politieke beslissing om de publieke instrumenten die een minimum aan sociale bescherming garandeerden, te ontmantelen. Stigmatisering, de criminalisering van armoede en de verdrijving uit de openbare ruimte maken deel uit van een logica die voortduurt zonder echte of duurzame alternatieven te bieden.

De organisaties eisen een dringende reactie en stellen dat de sterfgevallen niet het gevolg zijn van een klimaatongeval of een individuele situatie, maar eerder het directe gevolg van overheidsbeslissingen. Zonder huisvestingsbeleid, toegang tot gezondheidszorg, adequate opvang of constante hulp worden daklozen aan hun lot overgelaten in steeds extremere omstandigheden.