Ophelia uit Hamlet wordt naar het heden gehaald om het geweld tegen vrouwen te bespreken.

▲ Ó: Instructions for Getting Out of the Water zal drie voorstellingen hebben in het Artistic Creation Lab van de Chapultepec Garden and Stage Pavilion. Foto: Light and Shadow, Dance Theater

Fabiola Palapa Quijas

Krant La Jornada, dinsdag 23 september 2025, p. 4

De figuur van Ophelia en haar tragische einde in het toneelstuk Hamlet van de Engelse toneelschrijver William Shakespeare inspireerden choreografe María Fernanda Baez en regisseur Cinthya Oyervides tot Ó: Instructions for Getting Out of the Water. Daarin maken ze een hedendaagse herinterpretatie van dat personage en onderzoeken ze thema's als geweld tegen vrouwen en ontmenselijking.

De one-manshow, uitgevoerd door Baez, wordt vandaag, morgen en donderdag om 19.00 uur opgevoerd in het Artistic Creation Laboratory in de Chapultepec Garden and Stage Pavilion in Mexico-Stad.

In een interview met La Jornada deelden de makers hun visie op de figuur van Ofelia en hoe zij haar opnieuw hebben geïnterpreteerd in hun danstheaterstuk.

María Fernanda Baez legde uit dat ze geïnteresseerd raakte in Shakespeares werk vanwege de complexiteit van Ophelia's personage, haar waanzin, verlangens en dromen. "Ik wilde deze elementen onderzoeken en zien hoe ze op het toneel tot hun recht konden komen."

Het stuk is geen verhalende adaptatie, maar belichaamt Ofelia via haar lichaam. Haar verhaal wordt zo een aanhoudende echo van het geweld dat de ervaringen van veel vrouwen blijft vormgeven.

De makers waren het erover eens dat het thema Ophelia vier eeuwen later nog steeds relevant is: "Als vrouw zijn we allemaal Ophelia, omdat we leven in systemen die ons in het nadeel brengen en in gewelddadige en onmenselijke situaties." Het werk is een oproep om te reflecteren op de positie van vrouwen in de huidige samenleving en om de rollen en verwachtingen die ons worden opgelegd in twijfel te trekken.

Oyervides benadrukte dat het stuk een feministisch perspectief en een genderperspectief heeft, niet alleen omdat ze een feministisch stuk wilden maken, maar ook omdat Ofelia's thema daarom vraagt. "Geweld tegen vrouwen is een wereldwijd probleem dat niet afneemt; het neemt toe, en we zien het in ontwikkelingslanden zoals Frankrijk."

Esthetische en kritische ervaring

Het stuk, geproduceerd door het onafhankelijke gezelschap Luz y Sombra Danza Teatro, is een esthetische en kritische ervaring die het publiek uitnodigt om na te denken over de positie van vrouwen in de hedendaagse maatschappij.

Het stuk wordt aangevuld met originele muziek van María José Baez en Macarena Palazuelos, wat een even verleidelijke als verontrustende sfeer creëert.

Een drie meter lange ronde plastic zak is het enige podiumelement dat functioneert als jurk, vloeibaar oppervlak en uitvaartcontainer. Dit beeld, ontworpen door Oyervides, roept het mortuarium, de rivier en esthetische kunstgrepen op en triggert een choreografie die meer vragen oproept dan beantwoordt.

Cinthya Oyervides legde uit dat Ophelia in Shakespeares toneelstuk wordt behandeld als een decoratief object dat weggegooid moet worden wanneer het zijn zuiverheid en bescherming verliest. "In ons toneelstuk onderzoeken we hoe lichaamsdelen geïsoleerd kunnen worden en vrouwen ontmenselijkt kunnen worden."

Volgens de makers is Ó: Instructions for Getting Out of the Water een werk dat beweegt tussen het persoonlijke en het structurele, tussen veroordeling en bevraging, tussen genot en schuld. Het stuk biedt geen antwoorden en beperkt zich niet tot één enkele lezing: het stelt een gebroken spiegel voor waarin ieder mens geconfronteerd wordt met wat hij of zij weerspiegeld ziet.

Na elke voorstelling wordt er in het Laboratorium voor Artistieke Creatie van de Tuin en het Podiumpaviljoen van Chapultepec (Paseo de la Reforma 111, Eerste deel van Chapultepec Park) een ruimte geopend voor reflectie en discussie met het publiek.

Elk gesprek richt zich op een specifiek onderwerp. Vandaag is het de beurt aan 'De mythe van Ophelia verkennen ', een kritische bespreking van Ophelia's plaats in de kunstgeschiedenis en hoe haar werk haar figuur vanuit een hedendaags perspectief opnieuw definieert. Morgen is het de beurt aan 'Lichaamstaal en minimalistisch podiumontwerp', een bespreking van het lichaam als expressiemiddel en de symbolische kracht van het podium.

Op donderdag is er de bespreking van Maatschappelijke Context en Actuele Relevantie. Er vindt een gezamenlijk gesprek plaats over geweld tegen vrouwen en de rol van kunst in urgente contexten.

In deze eenpersoons danstheatervoorstelling, uitgevoerd door María Fernanda Baez, wordt de beroemde Shakespeareaanse uitspraak "to be or not to be" niet langer uitgesproken door Hamlet, maar door een vrouw die weigert te verdwijnen.

Omar González Morales

Krant La Jornada, dinsdag 23 september 2025, p. 5

De opening van een nieuw museum in Mexico-Stad, Casa Roja, gewijd aan de schilder Frida Kahlo (1907-1954), dat aanstaande donderdag zijn deuren opent in het centrum van Coyoacán, is slechts één voorbeeld van de relevantie van de kunstenares. Een ander voorbeeld is het Gehrke-Remund Museum, ter ere van haar gevestigd in Baden-Baden, Duitsland.

Het museum, opgericht in 2009, is het werk van de Duitsers Hans-Jürgen Gehrke en Mariella Remund, die een brede interesse hebben in Mexicaanse kunst, met name het werk van Frida Kahlo. Omdat de meeste schilderijen van de schilder zich echter in privécollecties bevinden, kregen ze speciale toestemming om ze te kopiëren. Hiervoor kregen ze een licentie van de Banco de México Diego Rivera & Frida Kahlo Museums Trust / VG Bild-Kunst.

De collectie bestaat uit sieraden, kleding en objecten die toebehoorden aan de kunstenaar, maar ook honderden geautoriseerde replica's van werken; zelfs stukken waarvan de originelen verloren zijn gegaan, zoals The Wounded Table, een van de meest gewilde stukken ter wereld.

Het museum organiseert momenteel de tentoonstelling Frida Kahlo: Mijn Geheimen, waarin de schilderijen, foto's, jurken en sieraden van de schilder worden geanalyseerd om een ​​compleet beeld van haar leven te schetsen. De tentoonstelling is te zien tot en met 11 januari 2026.

Daarnaast beschikt het Gehrke-Remund Museum over een van de meest uitgebreide collecties afbeeldingen van het werk van Frida Kahlo, die u kunt bekijken op https://fridakahlocollection.weebly.com .

Nieuwe ruimte en veiling

In Mexico is de nieuwe locatie die aan haar werk is gewijd het Rode Huis, ook wel bekend als Casa Kahlo. Het is een ruimte die is gecreëerd en gepromoot door de nichten van de kunstenares en gesponsord door de Kahlo Foundation, een recent opgerichte organisatie in New York. Het museum zal brieven, foto's, poppen, sieraden en kleding tentoonstellen om een ​​completer beeld te geven van de jeugd van de kunstenares.

▲ Het Gehrke-Remund Museum is gevestigd in Baden-Baden, Duitsland; het is een werk van de Duitsers Hans-Jürgen Gehrke en Mariella Remund. Foto's afkomstig van de website van het museum .

Het gebouw was oorspronkelijk eigendom van Frida Kahlo's ouders en werd overgedragen aan haar jongere zus, Cristina, die het op haar beurt erfde en nu samen met haar kleindochter, Mara Romeo Kahlo, eigenaar is. Het doel van de nieuwe ruimte is om "de nalatenschap van de kunstenaar te behouden en de Mexicaanse kunst en cultuur te promoten" (La Jornada, 20-9-2025).

In een interview met de internationale nieuwssite The Art Newspaper merkte ze op: "Kahlo transformeerde het persoonlijke in iets universeels, waardoor het publiek zichzelf kon zien en voelen in haar schilderijen", aldus Celia Stahr, auteur van het boek Frida in America: An Artist's Great Awakening.

Ondertussen maakte veilinghuis Sotheby's vorige week bekend dat het hoopt het wereldrecord te verbreken met het schilderij De Droom (Het Bed). De veiling hiervan staat gepland voor november van dit jaar en het schilderij zal naar verwachting een historisch bedrag van $ 40 tot $ 60 miljoen opbrengen.

Het schilderij werd eind jaren negentig voor het laatst publiekelijk tentoongesteld en is het hoogtepunt van de veiling. Er zijn meer dan honderd voornamelijk surrealistische werken te zien van kunstenaars als Salvador Dalí, René Magritte, Max Ernst en Dorothea Tanning.

Het werk dat momenteel de titel van duurste kunstwerk ter wereld draagt, is Jimson Weed/White Flower van Georgia O'Keefe, dat in 2014 door een particulier werd gekocht voor $ 44,4 miljoen. Het wordt op de voet gevolgd door een ander werk van Kahlo, Diego and I, dat voor $ 34,9 miljoen werd verkocht.

▲ Het Centre Pompidou in Parijs, met zijn opvallende veelkleurige buitenkant en zichtbare roltrappen. Foto: AFP

AFP

Krant La Jornada, dinsdag 23 september 2025, p. 5

Parijs. Het Centre Pompidou in Parijs, waar een van 's werelds belangrijkste collecties moderne kunst te vinden is, gaat vijf jaar dicht voor een grondige renovatie.

Het museum trekt ieder jaar miljoenen bezoekers die de architectuur en de kunstwerken komen bewonderen.

Het centrum, ontworpen door de architecten Renzo Piano en Richard Rogers, vernoemd naar voormalig president Georges Pompidou, werd geopend in 1977. Het gebouw, dat naar verwachting in 2024 vijf miljoen bezoekers zal verwelkomen, telt negen verdiepingen.

"Ik ben een beetje verdrietig; het is heel vreemd om te bedenken dat we er de komende vijf jaar niet meer terugkomen. Het is een plek waar ik van hou, net als mijn kinderen en mijn vijfjarige kleindochter", aldus Claudie Rocard-Laperrousaz, een 65-jarige kunstenares en fotograaf.

De permanente collectie werd in maart voor het publiek gesloten, toen de tentoongestelde stukken werden verwijderd, waaronder werken van Francis Bacon, Frida Kahlo, Salvador Dalí en Marcel Duchamp.

De tijdelijke tentoonstellingen bleven open, maar gisteren was de deadline om de laatste show te bekijken, een retrospectief van de Duitse kunstenaar Wolfgang Tillmans.

Het museum bleef uitzonderlijk open tot 23.00 uur met gratis toegang en zal in 2030 heropenen. Van 22 tot en met 25 oktober zal er echter een muzikaal en artistiek optreden plaatsvinden in samenhang met de Week van de Hedendaagse Kunst in Parijs.

Tijdens de renovatie zullen de permanente collecties te zien zijn in Frankrijk en andere musea in het buitenland.

De sluiting heeft ook gevolgen voor de winkels en restaurants in de omgeving, die afhankelijk zijn van deze locatie om klanten te trekken.

"We maken ons grote zorgen. De hele buurt gaat veranderen", aldus Alexandre Mahfouz, manager van een galerie tegenover de ingang van Centre Pompidou en voorzitter van de buurtwinkeliersvereniging.

Mexicaanse architect

Het iconische gebouw is in de loop der tijd en door het toenemende aantal bezoekers achteruitgegaan. Tot de renovatiedoelen behoren onder meer asbestverwijdering, verbeterde toegankelijkheid, verbeterde veiligheid en een complete interieurrenovatie.

Er is ook een verbeterde klimaatbescherming gepland met een nieuw waterdichtingssysteem, dat "de energierekening met 40 procent moet verlagen", aldus de voorzitter van de instelling, Laurent Le Bon.

De buitenkant blijft hetzelfde, "maar alles wordt veranderd, van de kelder tot de bovenste verdieping", zei hij.

Op de zevende verdieping bevindt zich een groot, voor het publiek toegankelijk terras met een schitterend uitzicht over Parijs.

"We hopen dat bezoekers dezelfde impact zullen hebben als toen het centrum in 1977 werd geopend", voegde hij toe.

De renovatie zal worden geleid door het Frans-Japanse echtpaar Nicolas Moreau en Hiroko Kusunoki, samen met de Mexicaanse architect Frida Escobedo en het bureau AIA Life Designers.

"Het Pompidou is misschien wel het museum dat de grootste impact op mij heeft gehad in mijn carrière", verklaarde Escobedo nadat hij voor het project was uitgekozen. "Het heeft veel te maken met het idee van openbare ruimte, als iets dat niet in een afgesloten ruimte thuishoort. Het is niet alleen het Pompidou: het is een plein dat zich uitbreidt en inhoud genereert."

De renovatiekosten worden geschat op 540 miljoen dollar.