"Grote, mooie wet": als het begrotingstekort niet wordt teruggedrongen, treft het Mexicaanse gezinnen hard.

Tijdens zijn tweede termijn kwam president Donald Trump met een van zijn meest controversiële voorstellen: een belasting op geldovermakingen vanuit de Verenigde Staten naar het buitenland. Na een langdurig debat in het Huis van Afgevaardigden werd de belasting met 215 stemmen voor en 214 tegen goedgekeurd. Het tarief bedraagt ​​nu 3,5%. Deze maatregel is onderdeel van de zogenoemde 'Big Beautiful Bill', een belastingwet die erop gericht is de belastingverlagingen uit zijn eerste termijn te behouden en nieuwe aftrekposten te financieren. De belasting op overmakingen wordt gerechtvaardigd als een manier om het begrotingstekort dat door dit beleid ontstaat te compenseren en de grensbeveiliging te versterken.

Deskundigen wijzen er echter op dat de opbrengst van deze belasting marginaal is vergeleken met het enorme tekort dat Trumps economische plannen zullen genereren. Zo schat het Committee for a Responsible Federal Budget dat zijn voorstellen de Amerikaanse staatsschuld de komende tien jaar met ruim 5,4 biljoen dollar zullen doen toenemen. Daarentegen zou de belasting op geldovermakingen jaarlijks zo'n 3,25 miljard dollar kunnen opleveren, als we alleen rekening houden met het geld dat naar Mexico wordt gestuurd, de belangrijkste bestemming voor geldovermakingen vanuit dat land.

Aan Mexicaanse zijde worden echter ernstige gevolgen verwacht voor miljoenen gezinnen. In 2024 bedroeg de omvang van de geldovermakingen 64 miljard dollar, meer dan de olie-inkomsten. Meer dan 10 miljoen huishoudens worden ondersteund door geldovermakingen; In Mexico woont meer dan een derde van de huishoudens die geld overmaken, in steden met minder dan 2.500 inwoners. Volgens het Centrum voor Latijns-Amerikaanse Monetaire Studies ( CEMLA ) vertegenwoordigen geldovermakingen in staten als Oaxaca, Zacatecas, Michoacán, Guerrero en Chiapas tussen de 10% en 14% van het BBP van hun staat. Een belasting zou dus direct het besteedbare inkomen van deze gezinnen verlagen, waardoor hun mogelijkheden om basisuitgaven zoals gezondheidszorg, onderwijs en voedsel te dekken, beperkt worden.

De maatregel heeft niet alleen de grootste impact op de allerarmsten, maar kan ook informele financiële praktijken aanmoedigen en illegale activiteiten faciliteren. BBVA Mexico waarschuwt dat het verviervoudigen van de kosten voor het versturen van geld ertoe zal leiden dat veel migranten kanalen buiten het banksysteem zullen gebruiken, waardoor het risico op fraude en witwassen door de georganiseerde misdaad toeneemt. Dit beleid zou een formele, concurrerende en veilige markt voor geldovermakingen vernietigen en de weg vrijmaken voor informele en gevaarlijke methoden.

Het voorstel is bovendien gebaseerd op verkeerde aannames. In tegenstelling tot het idee dat ongedocumenteerde immigranten geen belasting betalen, meldt het Institute on Taxation and Economic Policy (ITEP) dat deze immigranten in 2022 $ 96,7 miljard bijdroegen aan federale, staats- en lokale belastingen, gemiddeld $ 8.889 per persoon. Meer dan een derde van dat geld wordt gebruikt voor programma's als sociale zekerheid, Medicare en werkloosheidsverzekeringen. Dit zijn diensten waar zij geen toegang toe hebben vanwege hun immigratiestatus. Zo bestond 46% van de bijdragen van de staten en gemeenten uit omzetbelastingen en accijnzen, 31% uit onroerendgoedbelastingen en 21% uit inkomstenbelastingen voor particulieren en bedrijven. Zes staten – Californië, Texas, New York, Florida, Illinois en New Jersey – haalden dat jaar elk meer dan 1 miljard dollar op uit belasting betaald door ongedocumenteerde immigranten. ITEP schat dat in 40 staten dit type belastingbetalers hogere belastingen betaalde dan de rijkste 1% van de Amerikaanse huishoudens en dat zij hun belastingverplichtingen vaker nakwamen dan belastingbetalers met een hoger inkomen. De onderliggende reden is dat het Amerikaanse belastingstelsel niet verbonden is met het immigratiesysteem. Dat betekent dat aanvragers van een werkvergunning, asiel, visum en zelfs staatsburgerschap vertrouwen op hun belastingaangiften en -betalingen als bewijs van goede trouw en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Aan de andere kant bestaat de zorg dat een deel van de geldovermakingen naar Mexico afkomstig is van illegale activiteiten, al is er geen consensus over de omvang ervan. Volgens een rapport van de Mexicaanse denktank Signos Vitales zou in 2022 bijna 7,6% van de geldovermakingen (ongeveer 4,4 miljard dollar van een totaal van 58,497 miljard dollar) verband kunnen houden met het witwassen van drugsgeld. Uit de analyse kwamen anomalieën naar voren, zoals ongebruikelijke toenames in enkele Amerikaanse staten met een kleine Mexicaanse bevolking en gemeenten met meer overdrachten dan geregistreerde huishoudens. Journalistiek onderzoek heeft aangetoond dat Mexicaanse kartels, zoals het Sinaloa-kartel, geld overmaken om opbrengsten uit de drugshandel, met name fentanyl, terug te vorderen via telegrafische overschrijvingen, geldtransporten en cryptovaluta.

BBVA Mexico wijst er echter op dat er geen concreet bewijs is om de bewering te ondersteunen dat illegale geldovermakingen een wijdverbreid fenomeen zijn. De groei wordt daarentegen verklaard door het economisch herstel in de VS en de verbetering van de werkgelegenheid onder Mexicaanse migranten. Het Openbaar Ministerie meldt op zijn beurt sinds 2013 slechts één geval van illegale geldovermakingstransacties, wat wijst op lage officiële detectiepercentages.

Hoewel er aanwijzingen zijn dat een deel van de geldovermakingen gebruikt wordt voor het witwassen van geld, blijft het merendeel een legitieme en essentiële bron van inkomsten voor miljoenen Mexicaanse gezinnen. In plaats van het straffen van iedereen die gemeenschappen binnen en buiten de VS economisch ondersteunt, zou het logischer zijn om een ​​veiligheidsstrategie te ontwerpen en te implementeren om drugshandelsmisdrijven te vervolgen. Ook zou er een immigratiebeleid moeten komen dat de legalisatie van migranten faciliteert die duidelijk en snel aan de eisen voldoen.

Uit dezelfde ITEP-studie blijkt dat het legaliseren van werk voor alle ongedocumenteerde immigranten hun belastingbijdragen met $ 40,2 miljard per jaar zou verhogen, waardoor het totaal op $ 136,9 miljard zou uitkomen. Van dat bedrag gaat 33,1 miljard dollar naar de federale overheid en 7,1 miljard dollar naar de deelstaatregeringen en lokale overheden. Dat wil zeggen dat hun deelname meer inkomsten zou genereren dan hun uitsluiting.

Kortom, het belastingvoorstel onderschat het economische belang van migranten, met name ongedocumenteerde immigranten, in belangrijke sectoren van de Amerikaanse economie. Een deel van de impact van de belasting van 3,5% op geldovermakingen komt rechtstreeks ten laste van degenen die de overmakingen doen, als zij degenen zijn die de extra kosten dragen.

Als deze maatregel wordt doorgevoerd terwijl de economie in de Verenigde Staten achteruitgaat, kan de impact ervan nog groter worden. Wat over het hoofd wordt gezien, is dat het niet de belasting zelf is die de mogelijkheid van migranten om geld over te maken in gevaar brengt, maar eerder een diepe recessie die hun toegang tot werkgelegenheid belemmert en hun inkomen vermindert.

*De auteur is directeur van Inteligencia Más en heeft een masterdiploma in Bestuur en Publiek Beleid van de Universidad Panamericana.