Bij Utrechtse acties en lawaaidemonstraties voor Gaza heerst vooral een gevoel van moedeloosheid

‘Iedereen, laat je horen voor Gaza. Gebruik die pannen en pollepels!” Een grote menigte mensen – de een volledig gekleed in rood, de ander heeft een keffiyeh om of houdt een Palestijnse vlag in de hand – begint een enorm kabaal te maken. De paar honderd demonstranten slaan met houten pollepels tegen pannen aan die ze hebben meegenomen. Eva Kieboom (46), die hier op het Centraal Station in Utrecht aan de rand van de groep is gaan staan, is zichtbaar onder de indruk van de massa: „Die wanhoop die je soms voelt als je de beelden in Gaza ziet, de machteloosheid, verdwijnt nu als sneeuw voor de zon.”

Het bord, zoals je kan zien, is leeg. Zonder eten. Zoals de Gazanen geen voedsel hebben en verhongeren

Kieboom en haar vriendin Clarissa Mattos (56) hebben geen pannen of pollepels bij zich. Zij houden een leeg wit bord met een bloemetjesmotief vast. „Omdat het zes uur ’s avonds is: etenstijd voor iedereen ter wereld toch? Alleen is het bord, zoals je kan zien, leeg. Zonder eten. Zoals de Gazanen geen voedsel hebben en verhongeren.”

Het protest op het centraal treinstation in Utrecht is onderdeel van een reeks die tegelijkertijd plaatsvond op donderdagavond. Op 29 verschillende treinstations in Nederland waren demonstraties tegen het geweld en de hongersnood in Gaza. Burgers en organisaties als The Rights Forum en Artsen voor Gaza riepen op om „de genocide in Gaza te stoppen” en „humanitaire hulp het gebied binnen te laten”.

Noodklok

De actie komt aan het einde van een week waarin meer dan honderd hulporganisaties, waaronder Save the Children, Amnesty International en Oxfam Novib de noodklok luidden over de steeds schrijnender wordende situatie in de Gazastrook. In een gezamenlijke brief, die woensdag werd gepubliceerd, riepen de organisaties regeringen op om in actie te komen: „Terwijl de Israëlische regering de bevolking van Gaza uithongert, sluiten hulpverleners zich nu aan bij dezelfde voedselrijen en riskeren ze neergeschoten te worden, enkel en alleen om hun gezin te kunnen voeden.”

Volgens het Wereldvoedselprogramma hebben „ruim 90.000 vrouwen en kinderen dringend behandeling nodig” en heeft een op de drie dagenlang niets te eten. Tegelijkertijd hoeft Israël nauwelijks te vrezen voor sancties of maatregelen vanuit Nederland of de Europese Unie, zo lijkt het. Een kritische brief is het enige waartoe 20 van de 27 EU-lidstaten bereid waren.

Foto’s Simon Lenskens

Dit leidt tot een groeiend gevoel van machteloosheid onder de Utrechtse demonstranten. Moedeloosheid zelfs. De 48-jarige Clarine Corstens heeft via sociale media beelden gezien van de hongersnood. Zij noemt het „walgelijk” en „moeilijk te verkroppen”. Terwijl op de achtergrond leuzen als „free, free Palestine” en „from the river to the sea, Palestine will be free” zo hard klinken dat Corstens enkele zinnen opnieuw moet beginnen, vraagt zij zich af of demissionair minister-president Dick Schoof wel toegang heeft tot die filmpjes: „Ik betwijfel het echt, want het kan anders niet dat je Israël zijn gang laat gaan. Ze zitten in Den Haag niets te doen. Doe iets!”

65.000 namen

De demonstratie op het centraal station is niet de enige actie in Utrecht. Op twee andere plekken in de stad, bij het stadhuis en op het Moskeeplein, lezen vrijwilligers al sinds woensdagochtend één voor één de namen voor van 65.000 Palestijnse doden en van de Israëlische slachtoffers van de Hamas-aanslag op 7 oktober. 24 uur per dag, vijf dagen lang. De actie is georganiseerd door Getuigen voor Gaza Utrecht.

Voor de deur van het stadhuis klinkt, op wat verkeer in de verte na, doodse stilte, met als enige uitzondering de stem van de voorlezer: „ … Ahmed Al Nadar, 9 jaar … Siraj Al Sabafir, 9 jaar … Baha Rajad Sakir, 5 jaar …”

Foto’s Simon Lenskens

Voor voorlezer Marianne Houkamp (69) is het een morele plicht om hier achter het houten katheder te staan. Voor haar zijn onder anderen haar kleinkinderen een inspiratiebron. „Je ziet beelden van uitgemergelde kinderen die op het randje van de dood balanceren. Een moeder kan alleen nog met haar hand wat vies water over het gezichtje wrijven van haar kind om het enigszins schoon te houden.” Terwijl de tranen in haar ogen springen, zegt ze: „Dan denk je al snel: het hadden net zo goed mijn kinderen of kleinkinderen kunnen zijn.”

Nadat Frank Weijers (67) zijn eerste bladzijde heeft voorgelezen, stapt hij weg van het katheder en verzucht: „Ik voel echt een soort gewicht, een druk op mijn borst als ik die namen noem. Echt verschrikkelijk wat daar gebeurt. Het geeft echt een gigantisch gevoel van machteloosheid, dat je niets kan doen terwijl daar een genocide wordt gepleegd.”

Lees ook

Wat kunnen EU-lidstaten zelf doen tegen Israël nu Europese sancties uitblijven?