Roman ‘Flesh’ van David Szalay wint Booker Prize

De Brits-Hongaarse schrijver David Szalay is met zijn roman Flesh de winnaar van de Booker Prize, de belangrijkste romanprijs in de Engelstalige wereld. Dat is maandagavond bekendgemaakt in Londen. De 51-jarige Szalay, die voor de tweede keer op de shortlist van de invloedrijke literaire prijs stond, ontvangt een prijzengeld van 50.000 pond (zo’n 56.000 euro).

De roman toont het leven van István, een zwijgzame figuur die we volgen vanaf zijn armoedige puberteit in Hongarije, via zijn militaire dienst in Irak tot aan zijn migratie naar Londen, waar hij na omzwervingen doordringt tot de kringen van de hyperrijken.

Opvallend aan Flesh, dat dit voorjaar door Auke Leistra in het Nederlands vertaald werd als Het vlees: het leven lijkt István grotendeels te overkomen. Zijn passieve houding wordt weerspiegeld door de geringe hoeveelheid woorden die István doorgaans gebruikt, in de spaarzaam geschreven roman bestaat zijn woordelijke reactie dikwijls uit niet veel meer dan een vertwijfeld, schouderophalend „oké”.

Geen simpele ziel

Toch viel de jury voor de diepte die de roman te bieden had. Istváns onuitgesprokenheid was de basis voor zijn roman, vertelde David Szalay in interviews, waaronder afgelopen weekend, toen hij in Den Haag optrad op het literaire festival Crossing Border. Want István is geen simpele ziel en zeker niet gevoelloos, aldus Szalay; hij heeft bij zijn gevoel alleen niet meteen allemaal woorden paraat.

„Ik wilde een personage dat zichzelf niet zou uitleggen”, zei Szalay dit weekend tegen NRC. „In literaire romans is de uitleg die personages aan zichzelf geven vaak de kern van het boek, maar ik wilde iets anders. Ik wilde de nadruk leggen op het leven als fysieke ervaring.” Het maakt Flesh een roman waarin veel gebeurt en veel wordt gevoeld, zonder dat aan die gevoelens grote woorden worden gegeven.

Flesh was, zo vertelde juryvoorzitter Roddy Doyle in zijn bekendmakingstoespraak, de roman waaraan de jury, na drie keer intensief lezen, de prijs gunde vanwege zijn „volstrekte singulariteit”, waarmee hij vermoedelijk wilde zeggen: intens en uniek op volkomen eigen wijze. „We hebben nooit eerder iets als dit gelezen. We vonden de soberheid van het schrijven geweldig”, lichtte Doyle, zelf schrijver en oud-winnaar van de Booker, toe tegenover de BBC. „De dialogen waren grandioos en de afwezigheid van dialogen was grandioos.”

Eerdere nominatie

David Szalay (1974), die in Canada geboren werd bij een Hongaarse vader en een Britse moeder en nu in Wenen woont, schreef zes boeken. Hij was ook al in 2016 genomineerd voor de Booker Prize, met de roman All That Man Is (Wat een man is), zonder toen te winnen.

Ook dit jaar had hij op voorhand niet de favorietenrol voor de prijs: de Britse bookmakers schatten de winkansen van Kiran Desai (The Loneliness of Sonia and Sunny) en Andrew Miller (The Land in Winter) nog net iets hoger in. De overige genomineerden waren Susan Choi (Flashlight), Katie Kitamura (Audition) en Ben Markovits (The Rest of Our Lives). Vorig jaar ging de prijs naar de Britse Samantha Harvey, voor haar ruimtevaartroman Orbital.