Tandarts is voor velen te duur – wat gebeurt er als je de tandarts mijdt?

Voor veel Nederlanders is het niet langer vanzelfsprekend: een routinebezoek aan de tandarts. De kosten zijn vaak te hoog, de verzekering dekt het niet of nauwelijks en andere rekeningen krijgen voorrang. Maar het mijden van de tandarts kan grote gevolgen hebben. Niet alleen voor je gebit, maar voor je algehele gezondheid.

Uit de laatste CBS-cijfers blijkt dat ongeveer een kwart van de Nederlanders een tandartsbezoek overslaat of uiteindelijk helemaal uitstelt, vanwege de kosten. Uit een rapport van de Eerste Kamer blijkt dat naar schatting zo’n 500.000 mensen in Nederland mondzorg vermijden vanwege financiële zorgen. Binnen de laagste inkomensgroep gaat het om naar schatting één op de drie mensen.

Dat is niet verrassend: volwassenen moeten mondzorg volledig zelf betalen of een aanvullende verzekering afsluiten. Tandartszorg zit niet meer in het zorgverzekeringspakket voor mensen ouder dan 18 jaar. Een controle kost nog relatief weinig (al is dat voor mensen met een kleine beurs ook al snel te veel), maar wie geen verzekering heeft, draait bij serieuze problemen volledig zelf op voor de kosten van behandelingen. De prijs daarvan kan oplopen tot honderden of soms duizenden euro’s.

In deze artikelen lees je alles over de gezondheid van je mond en tanden:

Wie de tandarts mijdt, loopt het risico dat kleine ongemakken uitgroeien tot grote problemen. Een onschuldig gaatje kan zich binnen enkele maanden ontwikkelen tot een diepe infectie. Pijn, zenuwschade of zelfs het verlies van tanden kunnen het gevolg zijn.

Behandelingen zoals een wortelkanaalbehandeling of een kroon lopen al snel op tot honderden euro’s. En dat zijn kosten die, zonder aanvullende verzekering, volledig voor eigen rekening komen. Het mijden van de tandarts begint vaak als een manier om te besparen, maar uiteindelijk krijg je toch de (peperdure) rekening gepresenteerd.

De mond is niet los te zien van de rest van je lichaam. Integendeel: tandvleesontstekingen kunnen bacteriën in de bloedbaan brengen. Deze bacteriën kunnen vervolgens elders in het lichaam serieuze schade aanrichten.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat parodontitis (chronische tandvleesontsteking) in verband staat met hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en longinfecties. Mensen met diabetes hebben bijvoorbeeld vaker last van ontstekingen in de mond, schrijft Dentalzorg. Door deze ontstekingen is het moeilijker om bloedsuikers onder controle te houden. Zo belanden deze mensen dus in een vicieuze cirkel.

Bij ouderen kunnen bacteriën uit de mond zelfs in de longen terechtkomen, wat het risico op longontstekingen vergroot. Een ongezonde mond tast niet alleen tanden aan, maar ook je immuunsysteem, je hart en je ademhaling.

Een luguber idee, maar toch echt de bittere realiteit. Meer dan de helft van de tandartsen en kaakchirurgen trekt tanden, zonder dat daar een medische noodzaak voor is. De reden? Het trekken van tanden en kiezen is relatief goedkoper dan een ingrijpende behandeling. Dit probleem treft vooral mensen met lage(re) inkomens, schreef Metro eerder dit jaar.

Dan zijn er nog de psychosociale gevolgen van slechte mondzorg. Hoewel er in Nederland nog weinig grootschalig onderzoek is gedaan, signaleren GGD’s, mondzorgverleners en sociaal werkers steeds vaker dat mensen met ernstige gebitsproblemen kampen met schaamte en een verminderde eigenwaarde. Vanuit die gevoelens trekken ze zich terug.

Het gaat bijvoorbeeld om mensen die niet meer durven lachen, minder praten in gezelschap of zelfs werk of sollicitaties vermijden. Dus naast je gezondheid, betaal je ook op sociaal vlak een prijs als je niet naar de tandarts gaat.