Europese autofabrikanten halen ‘onhaalbare’ uitstootdoelen wel – toch kregen ze uitstel

Er zijn in de eerste helft van 2025 zoveel elektrische auto’s van Europese fabrikanten verkocht, dat ze bijna allemaal op koers liggen om de duurzaamheidsdoelen van de Europese Unie te halen. Dat is opvallend, want de industrie zelf meende eerder dat deze doelen ‘onhaalbaar’ waren. Na flinke lobby van de autosector werden die doelen daarom eerder dit jaar uitgesteld, wat er volgens een analyse van Transport & Environment (T&E) voor zal zorgen dat er miljoenen minder elektrische auto’s verkocht gaan worden. T&E is een koepelorganisatie voor Europese ngo’s die zich inzetten voor duurzaam transport.

Autobouwers moeten in de EU aan uitstootnormen voldoen. Dit betekent dat een bepaald percentage van hun verkochte auto’s elektrisch moet zijn. Daarmee houden ze dan de totale uitstoot van hun ‘assortiment’ onder een Europese norm die eens in de zoveel tijd strenger wordt. Het is een van de knoppen waaraan moet worden gedraaid om de klimaatdoelen te halen.

Miljardenboetes

Vorig jaar protesteerden Europese autofabrikanten: de norm waar de industrie in 2025 aan zou moeten voldoen was niet haalbaar. Dat zou ervoor kunnen zorgen dat de sector, waarmee het al niet goed zou gaan, miljarden aan boetes riskeerde. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen gaf eerder dit jaar gehoor aan de noodkreet. Met oog op onder meer de concurrentiepositie van Europese fabrikanten ten opzichte van hun Chinese collega’s besloot ze de afspraken te herzien. De doelstelling werd verschoven naar 2027.

Doordat die doelstelling twee jaar is uitgesteld konden de fabrikanten „het gaspedaal loslaten” wat betreft verduurzaming. Volgens T&E leidt dat ertoe dat tussen 2025 en 2027 twee miljoen minder elektrische auto’s zullen worden verkocht dan wanneer de doelstelling niet was verplaatst. „We zien dat de prognose voor verkoopcijfers van elektrische auto’s flink gedaald is ten opzichte van een jaar geleden, terwijl batterijprijzen zijn gedaald en er meer laadinfrastructuur is,” vertelt een woordvoerder.

In het rapport van T&E is te zien dat het prijsverschil tussen elektrische auto’s en bezineauto’s, dat al een tijdje kleiner werd, na versoepeling van de doelstelling juist weer steeg. Die prijzen bepalen de autofabrikanten zelf. De ngo ziet dit als verklaring voor de lagere verkoopprognose. Want eigenlijk, zo licht T&E toe, gaat het best goed met de elektrische automarkt. „Fabrikanten schetsen een vreselijk beeld, omdat ze willen dat hun normen worden versoepeld. Maar de realiteit is dat de verkoop van elektrische auto’s stijgt.”

Door vast te houden aan emissiedoelen kan Europa volgens T&E fabrikanten juist motiveren te blijven inzetten op elektrificatie. „En als Europese autobouwers niet snel een inhaalslag maken, zullen Chinese fabrikanten de markt domineren.” Grote Europese automerken zoals Volvo, Renault en BMW zijn volgens T&E dan ook al goed op weg. Er was van alle fabrikanten maar één bedrijf dat niet op koers ligt: Mercedes. Dit bedrijf vroeg vorige maand opnieuw om uitstel van de doelen. T&E roept de Europese Commissie op daar deze keer niet in mee te gaan.

Groene regeldruk verlagen

De versoepeling van de uitstootdoelen voor de autosector past in een recente trend van afzwakkingen van Europees klimaatbeleid. Brussel laat haar groene ambities, die onder Eurocommissaris en ‘klimaatpaus’ Frans Timmermans nog zo hoog waren, steeds meer varen. Zo werd deze zomer bekend dat lidstaten een deel van hun verplichte emissiereducties mochten ‘afkopen’ in landen buiten de EU via de controversiële carbon credits. Ook werd een voorstel voor het terugdringen van chemische pesticiden afgewezen en werd ontbossingswetgeving uitgesteld.