Poolse minister van Justitie vraagt ​​om hertelling van stemmen presidentsverkiezingen in 1.500 stembureaus

De Poolse minister van Justitie en openbaar aanklager Adam Bodnar heeft het Hooggerechtshof verzocht een hertelling te gelasten van de stemmen van de recente presidentsverkiezingen in bijna 1.500 stembureaus vanwege mogelijke onregelmatigheden.

Het verzoek komt te midden van aanhoudende controverse over de ontkenning – die in een handvol gevallen is bevestigd – van fouten bij het tellen van de stemmen. Dit heeft sommige politici, waaronder premier Donald Tusk, ertoe aangezet te suggereren dat een hertelling van alle stemmen mogelijk nodig is .

Woensdag maakte Bodnars kantoor bekend dat hij een verzoek had ingediend voor een inspectie van de stembiljetten – wat feitelijk neerkomt op een hertelling – bij 1.472 stembureaus. Dat is minder dan 5% van de ruim 32.000 stembureaus in Polen.

Bodnar zei dat zijn zorgen voortkwamen uit analyses die waren uitgevoerd door Krzysztof Kontek, een statisticus van de Economische Hogeschool van Warschau, en Joanna Staniszkis, een wiskundige en gemeenteraadslid voor de belangrijkste Poolse regerende Burgercoalitie (KO).

In een door Kontek gepubliceerd artikel betoogt hij dat de anomalieën tot een verschuiving van stemmen hadden kunnen leiden die groot genoeg was om de uitslag van de verkiezingen te veranderen. De verkiezingen werden gewonnen door oppositiekandidaat Karol Nawrocki, die Rafał Trzaskowski van KO met een marge van ongeveer 370.000 stemmen versloeg.

In een interview met Wirtualna Polska, een toonaangevende nieuwswebsite, ontkende data-analist Jakub Kubajek dit echter. Volgens hem blijkt uit zijn analyse dat, zelfs als er fouten zouden worden gemaakt in 1.500 stembureaus en alle stembureaus in het voordeel van Nawrocki zouden zijn, dit slechts neer zou komen op een verschuiving van ongeveer 27.000 stemmen.

Een aantal andere commentatoren en analisten trokken ook Konteks methodologie in twijfel. In hun verklaring stelde Bodnars kantoor echter dat hij "een deel van de protesten [van Kontek en Staniszkis] gerechtvaardigd vond en de verkiezingsuitslag beïnvloedde."

“Hun beschuldigingen waren gebaseerd op een wetenschappelijk verifieerbare methode, waarmee de procureur-generaal kon vaststellen dat er een grote kans is op onregelmatigheden in het werk van de genoemde kiescommissies”, aldus de verklaring.

Enkele van de problemen die door de analyses werden geïdentificeerd, waren "buitensporige steun voor een van de kandidaten; een onnatuurlijke toename van het aantal stemmen tussen [de eerste en tweede] ronde; een omkering van de uitslag die in strijd is met de lokale trends; een ongelooflijke daling van het aantal stemmen voor de tegenkandidaat."

Het Hooggerechtshof is momenteel bezig met de beoordeling van meer dan 54.000 klachten die zijn ingediend in verband met de verkiezingen. Het heeft tot woensdag 2 juli de tijd om ze allemaal te verwerken en een uitspraak te doen over de geldigheid van de verkiezingsuitslag.

De rechtbank besloot woensdag geen actie te ondernemen naar aanleiding van het protest dat Kontek op basis van zijn analyse had ingediend. Bodnar noemde de beslissing "onbegrijpelijk" en "schandalig". Het protest van Staniszkis moet nog worden beoordeeld.

Een extra complicatie is dat de legitimiteit van de kamer van het Hooggerechtshof, die belast was met het beoordelen van verkiezingsprotesten en het valideren van de resultaten , niet wordt erkend door de regering en de Europese rechtbanken. Dit komt doordat de kamer bezet is door rechters die onrechtmatig zijn benoemd onder het voormalige Recht en Rechtvaardigheid (PiS)-bestuur.

Dezelfde kamer bevestigde echter ook de resultaten van de parlementsverkiezingen van 2023, die de huidige regering aan de macht brachten, en van de lokale en Europese verkiezingen van 2024, die door de regeringscoalitie werden gewonnen.

Critici beschuldigen de regering van Tusk er dan ook van dat ze nu pas zorgen uiten omdat hun kandidaat, Trzaskowski, de presidentsverkiezingen verloor van Nawrocki, die door PiS werd gesteund.

Vorige week deed Nawrocki een beroep op Tusk om de democratie niet te vernietigen door de geldigheid van zijn verkiezingsoverwinning in twijfel te trekken.

Hoofdfoto: Ministerie van Justitie (onder CC BY-NC-ND 3.0 PL )