Een Poolse vrouw doet werk dat voor bijna iedereen onmogelijk is. Ze onthult de details achter de schermen.

• Meer informatie is te vinden in Przegląd Sportowy Onet

Het begint met hoofdpijn die met elke stap erger wordt. Ademhalen wordt steeds moeilijker en oppervlakkiger. Misselijkheid treedt op en mijn hoofd voelt wazig. De situatie loopt uit de hand...

Hoogteziekte, die leidt tot hersen- of longoedeem, is slechts een van de vele situaties waarin medisch ingrijpen in de bergen noodzakelijk kan zijn. Een arts moet dan op alles voorbereid zijn.

"Enerzijds zijn dit gebeurtenissen die kunnen worden veroorzaakt door onze hoogte, en anderzijds zijn het gebeurtenissen die zich onder normale omstandigheden thuis of op het werk kunnen voordoen. Wanneer zich een levensbedreigende situatie voordoet, moet ik in staat zijn om het leven te behouden en de patiënt te behandelen alsof hij op de intensive care ligt. Ik heb het dan over het ondersteunen van de ademhaling, hartslag en bloedsomloop. Dat is eigenlijk de hele geneeskunde, en dan zijn er nog de complicaties die verband houden met de locatie waar we ons bevinden", horen we van Patrycja Jonetzko.

Jonetzko is gespecialiseerd in hartanesthesie, intensive care en het vervoer van ernstig zieke patiënten. Werken onder extreme omstandigheden, waar iemands lot in fracties van een seconde wordt bepaald, is haar dan ook niet vreemd. Het gebeurt nogal eens dat ze het wit van de ziekenhuismuren verruilt voor het licht dat van 's werelds hoogste bergen uitstraalt.

Privé ben ik een enorme skiliefhebber. Ik heb een appartement in de Franse Alpen, waar ik het hele winterseizoen doorbreng. Ik hou van skitochten en skibergbeklimmen. Ik heb altijd al een passie voor de bergen gehad en in 2006 ben ik deze passie gaan combineren met geneeskunde, toen ik een reddingsstation op 4600 meter hoogte leidde. Hoogtegeneeskunde is een zeer beperkt vakgebied, omdat het kennis is die je niet in cursussen kunt opdoen; je moet het zelf ervaren. Er zijn maar weinig centra ter wereld die dit aanbieden," zegt ze.

Door jarenlange training, maar vooral praktijkervaring, is ze uitgegroeid tot een van 's werelds meest vooraanstaande artsen op grote hoogte. Ze werkte in het basiskamp van de Mount Everest tijdens de expeditie van Martyna Wojciechowska en nam deel aan talloze beklimmingen, waaronder Broad Peak en de K2. De laatste jaren heeft ze vanwege haar kinderen meer tijd op lagere hoogte doorgebracht, maar nu keert ze terug om deel te nemen aan de volgende grote expeditie van Andrzej Bargiel.

De Pool gaat opnieuw de uitdaging aan om de hoogste berg ter wereld te beklimmen en deze vervolgens op ski's af te dalen. Zonder gebruik van extra zuurstof, uiteraard. "Jędrek en ik kennen elkaar ook persoonlijk. Ik had een goede band met Fredrik Ericsson, die in 2010 op de K2 overleed tijdens een poging om naar beneden te skiën. Hij was een grote inspiratiebron voor Jędrek, de persoon die hem deed beseffen dat zulke afdalingen überhaupt mogelijk waren. Sindsdien ben ik bij deze hele groep betrokken", zegt ze.

“Wat was de meest extreme situatie die je in de bergen hebt meegemaakt?”, vragen we, en het antwoord komt al voordat de vraag is afgemaakt.

- Dood.

"In mijn ervaring tot nu toe zijn dit soort situaties de ergste. Bij zulke ernstige ongevallen kan ik, ondanks mijn 100% voorbereiding, niets doen. Ik heb niet eens de mogelijkheid om in te grijpen, en dat vind ik erg moeilijk. Dat gebeurde in 2010, toen we ondanks een zeer goede voorbereiding helemaal geen kans hadden om te reageren", horen we.

Ericsson was op slag dood. Hij gleed uit tijdens het vastmaken van het touw en verloor zijn evenwicht. Hij viel ongeveer 1000 meter naar beneden.

De meeste verhalen hebben echter een positieve afloop. Dankzij noodhulp en de daaropvolgende evacuatie wisten veel klimmers hun gezondheid of zelfs hun leven te redden. — Ik heb genoeg evacuatieverhalen. In manden, op muilezels, in een kruiwagen, per helikopter, of gewoon. op iemands rug. Dit zijn vaak situaties waarin iemand een ernstig neurologisch letsel heeft of had kunnen oplopen, of door andere oorzaken het risico liep te overlijden, maar dit uiteindelijk werd voorkomen", aldus de arts.

"Een grote uitdaging die gepaard gaat met werken, niet alleen op hoogte, maar ook tijdens expedities naar afgelegen gebieden in de wereld, is isolatie en gebrek aan medische ondersteuning. In een ziekenhuis neem je niet veel beslissingen zelf. Hier moet je mentaal voorbereid zijn op deze eventualiteit", legt hij uit.

Jonetzko benadrukt herhaaldelijk dat een opleiding in hoogtegeneeskunde van cruciaal belang is voor haar tijdens dit soort expedities. Als enige arts die zo'n groot gebied en een diverse groep deelnemers bestrijkt, kan ze niet overal zijn waar ze nodig is.

"Daarom is het zo belangrijk dat de deelnemers die met mij meereizen competent zijn en bepaalde handelingen kunnen uitvoeren, de juiste medicijnen kunnen toedienen of gewoon weten welke apparatuur ze in een bepaalde situatie moeten gebruiken, via radioconsultatie of zelfs zelfstandig. Een dergelijke training is voor mij het allerbelangrijkste, naast medische ondersteuning in de vorm van apparatuur en medicijnen", zegt hij.

Andrzej Bargiel heeft meer dan eens geprofiteerd van de ervaring die hij tijdens dergelijke trainingen heeft opgedaan. "Deze medische trainingen zijn geavanceerd. We hebben een goed gevulde EHBO-doos, praktisch een mini-ziekenhuis. De medicijnen zijn gelabeld en de aandoeningen die ze behandelen, staan ​​in twee talen vermeld, dus als je iets overkomt, kan iemand anders je helpen, of andersom. Meestal zijn wij de genezers van de omgeving, omdat daar geen toegang is tot gezondheidszorg. Nu nemen we een arts mee, wat het comfort van het hele team zeker vergroot", horen we van een ervaren skiër.

Wat als er geen dokter is? "Als je de expertise hebt, dan is het jouw taak. Degene met de meeste kwalificaties en ervaring op dit gebied neemt altijd het commando. Denk hierbij aan situaties zoals hoogteziekte, dexamethasoninjecties, het behandelen van patiënten met bevriezing en het toedienen van zuurstof. Soms moet je ook een reddingsoperatie organiseren," vervolgt Bargiel.

Jonetzko benadrukt dat dit de eerste keer was dat ze een onbeperkt budget had bij het samenstellen van een EHBO-doos. "Ik ben onze sponsors enorm dankbaar, want de bestelling kwam als Kerstmis aan! We hebben echt uitstekende apparatuur. We hebben één EHBO-doos in het basiskamp, ​​nog een in kamp twee, en iedereen heeft zijn eigen. Medische apparatuur wordt voortdurend verbeterd en ik ben blij dat we daar gebruik van maken. Momenteel heb je bijvoorbeeld toegang tot bepaalde functies via de iPhone. Ik hoefde geen concessies te doen en het was erg handig voor mij," benadrukt ze.

Als we vragen naar een minder voor de hand liggend stuk gereedschap, wijst hij naar Duct Tape, een sterke, grijze zelfklevende tape. "Het is voor alles bruikbaar, het dient een breed scala aan doeleinden; iedereen heeft het altijd bij zich in de bergen," zegt hij.

Hij noemt ook slaap- en slaapapneumonitors als een curiositeit. "Dit is erg interessant, omdat de slaapkwaliteit op hoogte meestal slechter is dan thuis, en dit stelt ons in staat om beter te objectiveren hoe expeditiedeelnemers zich aanpassen aan de hoogte," zo wordt ons verteld.

Jonetzko geeft toe dat haar risicobereidheid is veranderd sinds ze kinderen heeft gekregen. Ze heeft gevaarlijke situaties in haar carrière niet vermeden, waaronder op de K2, waar ze bijna door een lawine werd opgeslokt. Hoewel ze een passie voor de bergen heeft, zijn de prioriteiten bij dit soort expedities duidelijk.

"Als ik als arts op expeditie ga, streef ik er nooit naar om de top te bereiken. Ik concentreer me volledig op het helpen van het team. Dat is het allerbelangrijkste voor mij. Ik probeer zo veilig mogelijk te blijven, want mijn gezondheid is erg belangrijk voor het hele team. Aan de andere kant is het soms net als in een ziekenhuis liggen: je eigen behoeften komen op de tweede plaats, dus ik ben blij dat we mensen bij ons hebben op deze expeditie die ook voor de veiligheid zorgen. Ik zal hun aanbevelingen opvolgen", horen we.

"Je moet accepteren dat er iets kan gebeuren, maar mijn dagelijkse werk speelt zich ook af in deze realiteit, en ik moet emotieloos handelen, want alleen dan kan ik mijn werk goed doen. Natuurlijk kunnen die emoties later terugkomen, maar op dit moment moet je je concentreren op het oplossen van de situatie waarin je je bevindt. Daarom denk ik dat wij, anesthesiologen, spoedeisende hulp en intensive care specialisten, ons hier zo in bevinden, omdat we ons in een crisis heel comfortabel voelen", legt de arts uit.