Tijd voor lunch, tijd om te stoppen

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de afgelopen decennia te maken gehad met toenemende eisen, procedurele complexiteit, een gebrek aan middelen en werkoverlast. Gezien deze uitdagende situatie is het verrassend en verontrustend dat trainingen of bijeenkomsten plaatsvinden tijdens de lunchpauze van de magistraten van het OM.

Een praktijk die ogenschijnlijk onschuldig is, maar die naar onze mening ernstige vragen oproept over de rechtmatigheid, de proportionaliteit en vooral het respect voor de waardigheid van de uitoefening van het ambt van magistraat.

Gelet op de bijzondere bevoegdheden en bevoegdheden van het Openbaar Ministerie op het gebied van de belangenverdediging en de bevordering van de rechten van kwetsbare personen, met name binnen het kader van de wettelijke regeling voor begeleide volwassenen, heeft het Openbaar Ministerie op 11 juni 2025 de “Strategie van het Openbaar Ministerie inzake kwetsbare volwassenen” gepubliceerd.

In het kader van de activiteiten die voorzien zijn in de uitvoering van de interventieas van de MP, is het volgende punt opgenomen: " 7 - Creëren van momenten van reflectie en bespreking van procedures en concrete functionele actie met betrekking tot specifieke aspecten van de Wet op de geestelijke gezondheidszorg, via een online gedeelte, tijdens de lunch, genaamd "50 minuten (wet op de) geestelijke gezondheidszorg ".

Hoewel dit document onze instemming verdient vanwege de relevantie van het behandelde onderwerp, kan punt 7 niet anders dan voor verwarring en bezorgdheid zorgen.

Er gaan veel stemmen op die hun bezorgdheid uiten over de uitputtingsslag waarin parlementsleden zich bevinden. Ze werken lange uren, 's avonds en in het weekend, en nu moeten ze ook nog hun lunchpauze opgeven.

Hoewel magistraten onderworpen zijn aan een regime van exclusieve toewijding en functionele beschikbaarheid, is het belangrijk om te onthouden dat zij hun fundamentele rechten niet hebben verloren als gevolg van het gebruik van de Beurs.

De grondwet van de Portugese Republiek is duidelijk: alle werknemers hebben recht op rust, gezondheidsbescherming en een evenwicht tussen privé- en beroepsleven. Ook magistraten ontkomen niet aan deze basisprincipes.

Magistraten zijn niet gebonden aan vaste werktijden, maar aan een permanente beschikbaarheid. Hun professionele werklast varieert afhankelijk van de procedurele eisen, die steeds strenger worden. Hun rol wordt als essentieel voor de rechtsbedeling beschouwd.

Gelet op de specifieke functies die worden uitgeoefend en de offers die daarvoor nodig zijn, kan en mag het debat over de balans tussen het beroeps- en het privéleven van magistraten niet ontbreken.

Kwesties met betrekking tot geestelijke gezondheid, overmatige werkdruk en het in evenwicht brengen van gezinsverantwoordelijkheden zijn steeds belangrijker geworden voor magistraten, zoals blijkt uit de "Studie naar arbeidsomstandigheden, professionele burn-out en welzijn van magistraten van het Portugese Openbaar Ministerie", uitgevoerd door het Centrum voor Sociale Studies (CES) van de Universiteit van Coimbra.

Het houden van trainingen tijdens de lunchpauze, met name wanneer deze zonder alternatief of compensatie worden opgelegd, schendt het recht op rust en persoonlijke integriteit, zoals vastgelegd in artikelen 59 en 25 van de Grondwet.

Wanneer maaltijden worden genormaliseerd voor de vervulling van functionele taken, wordt een gevaarlijke boodschap afgegeven: dat de persoonlijke tijd van de rechter overbodig is. Sterker nog, dat het recht op rust een concessie is – en geen recht.

Het is paradoxaal dat rechters weloverwogen beslissingen moeten nemen, oog moeten hebben voor details, helder moeten redeneren en technisch nauwkeurig moeten zijn… terwijl ze tegelijkertijd de minimale pauzes inlassen die nodig zijn om gedurende de dag weer op krachten te komen.

Een uitgeputte magistraat vormt een risico voor de kwaliteit van de rechtspraak, ongeacht hoe competent of toegewijd hij of zij ook is.

Training, hoe belangrijk ook, moet op de juiste momenten plaatsvinden, met planning en respect voor de functionele structuur van de rechtbanken. Er is geen sprake van echt effectieve training wanneer het lichaam om rust vraagt ​​en de geest om stilte schreeuwt.

Het gaat om de humanisering van de rechterlijke macht. Het gaat om het voorbeeld dat het Openbaar Ministerie zelf geeft als hoeder van de rechtmatigheid. Het gaat om de coherentie van een instituut dat terecht respect afdwingt van de samenleving, maar dat ook haar eigen leden moet respecteren.

Het is tijd om te stoppen.

Stop om te eten, te ademen, te denken, te rusten, want exclusieve toewijding kan niet leiden tot permanente uitputting.

De teksten in deze sectie geven de persoonlijke mening van de auteurs weer en vertegenwoordigen niet de redactionele positie van VISÃO.