Centrale Bank, 60 jaar oud, en de uitdaging om monetaire dominantie te bereiken

De Centrale Bank (BC) viert haar 60-jarig jubileum, ondersteund door een wettelijk regime van monetaire dominantie, dat de overheid verplicht haar mandaat van prijsstabiliteit te ondersteunen. In andere landen kunnen conflicten tussen begrotings- en monetaire kwesties alleen worden opgelost door politieke coördinatie. In Brazilië vereist de wet dat begrotingsbeleid verenigbaar is met inflatiebeheersing , en het is aan de controlerende instellingen en de rechterlijke macht om deze plicht te vervullen.
Dit regime van monetaire dominantie is het resultaat van decennia van hervormingen. In de eerste twintig jaar van het bestaan van de Centrale Bank maakte de wet het monetaire beleid ondergeschikt aan het begrotingsbeleid. Geconfronteerd met de gierende inflatie en de uitputting van het "Braziliaanse wonder", verbood de Grondwet van 1988 de Centrale Bank leningen te verstrekken aan de Schatkist, waarmee de afhankelijkheid van de Schatkist van seigniorage werd doorbroken. Het was echter noodzakelijk de Centrale Bank een duidelijk mandaat te geven en budgettaire duurzaamheid te bereiken om de effectiviteit van het rentebeleid te behouden.
Het Real Plan koppelde de uitbreiding van de monetaire basis aan de verwerving van deviezenreserves, waardoor de Centrale Bank de rol kreeg om de wisselkoerspariteit te handhaven. Het was nog geen beleid dat uitsluitend gericht was op prijsstabiliteit, maar het had wel de verdienste dat het de monetaire uitgifte disciplineerde en zo hyperinflatie bestreed. Met de invoering van het inflatiedoelstellingsregime begon de Centrale Bank zich uitsluitend op prijsstabiliteit te richten.
Hervormingen in de daaropvolgende jaren waren gericht op het op elkaar afstemmen van het begrotings- en monetaire beleid. De Wet op de Begrotingsverantwoordelijkheid introduceerde strikte parameters voor overheidsuitgaven en -schuld en disciplineerde de financiële relatie tussen de Schatkist en de Centrale Bank. Meer recentelijk werd prijsstabiliteit de primaire wettelijke doelstelling van de Centrale Bank en kreeg de houdbaarheid van de overheidsschuld een constitutionele status, versterkt door het begrotingskader voor 2023.
Desondanks is de implementatie mislukt. Van 2001 tot 2003, in 2015 en 2017, en tussen 2021 en 2024 heeft de Centrale Bank haar inflatiedoelstelling niet gehaald. Expansief begrotingsbeleid werkte het monetaire beleid tegen, waardoor forsere renteverhogingen nodig waren en de ruimte voor investeringen en groei afnam. Het gevolg was een verzwakking van de geloofwaardigheid en het vertrouwen van de Centrale Bank in het institutionele kader.
Brazilië heeft in de loop der decennia een solide juridische basis voor monetaire stabiliteit opgebouwd. De uitdaging is nu om dit kader te implementeren en monetaire dominantie niet alleen tot een juridisch principe te maken, maar tot een permanente politieke en institutionele praktijk.
terra