Wie zou bang moeten zijn voor de admiraal?

De oligarchie is er nog niet in geslaagd te beslissen wat ze moet zeggen over de kandidatuur van admiraal Gouveia e Melo. De eerste neiging was om allergieën voor het uniform op te wekken. De admiraal, zo vertelden ze ons met grote afschuw, zou de terugkeer van het leger in de politiek betekenen, drieënveertig jaar na de grondwetsherziening en de Nationale Defensiewet van 1982. Is dit terecht? Nee. Gouveia e Melo is admiraal, maar hij vertegenwoordigt de strijdkrachten niet, zoals generaal Carmona in 1928 of generaal Eanes in 1976. Hij stelt zich niet kandidaat als militair leider, gekozen uit de militaire leiders. Twee jaar geleden, net als in 1926 of 1974, was er geen militaire beweging die de politieke macht in handen van de commandanten van de strijdkrachten legde.

Het uniform van Gouveia e Melo is geen teken dat er tanks op straat zijn: het geeft slechts zijn beroep aan. De admiraal zal, indien verkozen, geen militair president zijn zoals Carmona of Eanes, maar de eerste president, onder dit regime, wiens kandidatuur door geen van de grote partijen werd gesteund. Dat is wat nieuw is aan Gouveia e Melo. Sinds 1976 werden alle winnende kandidaten gesponsord door de PSD of de PS, of beide. Sinds 1986 waren het altijd voormalige leiders van een van deze partijen. Maar op 18 mei zakte de PS naar de derde plaats en behaalde een PSD-CDS-coalitie het op één na slechtste resultaat in haar geschiedenis. Als Gouveia e Melo de regeringskandidaat en de socialistische kandidaat of kandidaten verslaat, zal de aanhoudende transformatie van het partijenstelsel worden bevestigd.

Vandaar de tweede poging van de oligarchie om de boel te vertroebelen. Het was Hugo Soares die het verkondigde: de kandidatuur van de admiraal is bedoeld om Chega te vernietigen. Klopt dat? Nee. De admiraal staat niet op het terrein van André Ventura: noch door wat hij zegt, noch door de mensen om hem heen. Gouveia e Melo heeft al uitgelegd dat hij niets te maken heeft met Chega's ideeën, en toen hij een leider moest kiezen, viel zijn keuze op Rui Rio. De ontevredenheid over het regime die de admiraal zich tot nu toe heeft laten uiten, is, in de bewoordingen waarin hij die uitdrukt, geen knipoog naar Ventura's kiezers, maar naar de kiezers van de PS en PSD die al niet meer in die partijen geloven, maar die Chega om diverse redenen nog steeds niet als alternatief zien. Sterker nog, daar liggen de cijfers om een ​​president te kiezen. Hugo Soares bedriegt ons of zichzelf als hij roept dat de brand bij de buren is: nee, het is in zijn huis.

Gouveia e Melo zal, indien verkozen, geen president van de kazerne zijn: hij zal de president zijn van een kiezersbestand dat gekwetst is door de economische stagnatie, de belastingonteigening, het zakenbeleid, de chaotische immigratie – met alle plagen waaraan de PS het land heeft blootgesteld en waaraan de PSD van Luís Montenegro een grijze voortzetting geeft. De president zal daarom hoge verwachtingen scheppen. Hij zal zelfs veel verleidingen creëren. De grootste van allemaal zal een partij van de president zijn. Het regime is gebaseerd op partijen. Het is via een meerderheidspartij, en niet via commentaren en ontbindingen, dat een president maximale invloed kan uitoefenen. Wie is daar om naartoe te gaan? Het blijkt dat het niet alleen kiezers zijn die zich distantiëren van de PSD en de PS, maar ook politici zoals we die al zagen bij de kandidatuur van de admiraal. Daarom zal er personeel beschikbaar zijn. Wanneer alle oorzaken samenkomen, is het moeilijk dat er geen gevolgen zijn.

Zo ja, dan is het niet moeilijk te raden wat het model zal zijn. Het zal Macron in Frankrijk zijn: vanuit de ruïnes van de PS en PSD een nieuw "centrum" bouwen, tegen Chega en een restant van het linkse gedachtegoed. Ja, het is mogelijk dat de verkiezing van de admiraal de transformatie van het partijenstelsel zal versnellen, maar alleen een man zo naïef of wanhopig als Hugo Soares kan geloven dat deze transformatie ten koste van Chega zal plaatsvinden.