Woordvoerder Poetin werkt op afstand

Er zijn mensen die uit onwetendheid spreken, mensen die uit ijdelheid spreken en mensen die uit fanatisme spreken. Generaal Agostinho Costa slaagde erin, met een prijzenswaardige toewijding aan onzin, alle drie de categorieën in één stijf uniform te verenigen. Het is een zeldzaam geval van uitgesproken loyaliteit aan het Kremlin met een Beato-accent, een soort "Rusland Vandaag" in een Viva o Gordo-versie.
Een generaal in het Portugese leger die, ondanks zijn onwetendheid over zijn functie, zijn roeping vond in het op de proef stellen van het geduld van televisiekijkers. Altijd klaar voor een nieuwe televisieoptreden, al is het maar om uit te leggen dat de schuld van de oorlog ligt bij degenen die zich niet beleefd laten intimideren, verschijnt hij steevast met de opgeblazen blik van iemand die net is bevorderd tot eremaarschalk van de Donbass en met die twinkeling in zijn ogen die kenmerkend is voor iemand die de hoofdartikelen van Pravda uit 1983 uit zijn hoofd kent.
De Portugese televisie, met een bizarre necro-Sovjet-fetisj, blijft hem in commentatorenstoelen plaatsen alsof zijn mening meer toevoegt dan alleen maar schaamte, geeuwen en af en toe een plechtig gesis "sotor". Agostinho Costa is de speciale gezant van Realidade Paralela en de onofficiële Kremlincorrespondent in Lissabon. Tussen twee "sotoras" en drie veelbetekenende knipogen naar Poetins denken, evangeliseert hij ons met het enthousiasme van een olielamp over de gevaren van verzet tegen een invasie.
Deze week bijvoorbeeld, toen zelfs nuchter rationele analisten de stoutmoedigheid en chirurgische precisie van de Oekraïense aanval op de Russische strategische vliegtuigen erkenden, een operatie waarbij vliegtuigen werden vernietigd waarvan de onderhoudskosten het budget van de Nationale Gezondheidsdienst overtroffen, verscheen generaal Costa met de droevige uitdrukking van iemand die opnieuw een icoon van de USSR heeft zien vallen.
Hij verzekerde, met de ernst van een koster die betrapt wordt op het drinken van wijn tijdens de mis, dat het echte probleem "escalatie" is. Want blijkbaar is het bombarderen van een Russische militaire basis gevaarlijker dan het ontvoeren van Oekraïense kinderen, en "we moeten begrijpen" dat "we met vuur spelen, sotora".
Alsof de bizarre analyse nog niet genoeg was, had de generaal nog tijd om de Portugezen een onvergetelijk moment van geopolitiek commentaar te bieden in gemartelde taal: Nou, meneer, we moeten begrijpen... dat dit inderdaad... gevolgen kan hebben... kleuterscholen, hmm... in Kiev, begrijpt u? Nee, meneer de generaal, we begrijpen niets meer dan de schaamteloosheid van iemand die het waagt om zulke taal te gebruiken.
In een land met een greintje fatsoen zou de uitdrukking "kinderdagverblijven in Kiev", uitgesproken op een toon van passief-agressieve dreiging, het onmiddellijke ontslag van de auteur waard zijn geweest, gebruikt om de strijdkrachten te besmeuren en, met een glinstering tussen zijn tanden, de Russische troepen te prijzen, aangewakkerd door wodka en obsceniteiten. Maar in Portugal wordt Agostinho Costa behandeld als een soort dom orakel van de Donbass, aan wie we respect verschuldigd zijn om het simpele feit dat hij ooit een uniform droeg en "geopolitiek" leerde zeggen zonder te stikken, hoewel niet altijd.
Zijn logica is een Sovjet-draaiboek, aan elkaar geplakt met ducttape. Als Rusland bombardeert, is het een 'reactie'. Als Oekraïne reageert, is het 'terrorisme'. Als Poetin binnenvalt, is het 'strategie'. Als Zelensky zich verzet, is het 'provocatie'. Alles geserveerd met de intonatie van een paraderende papegaai, die helemaal overstuur raakt wanneer een mede-panellid het uit het Oosten geïmporteerde verhaal durft tegen te spreken. Dan leren we de echte Agostinho Costa kennen: geïrriteerd, woedend, opstandig, stotterend, paternalistisch, een mix van maarschalk Zjoekov en een herbergier uit Sabugal, maar zonder de charisma van de eerste of de authenticiteit van de laatste.
Er is geen gebrek aan afleveringen die elke televisieproducent met tweeënhalve hersencel zouden doen blozen: wanneer hij verzekerde dat “de Krim nooit echt Oekraïens is geweest” (een geopolitiek juweeltje dat alleen te vinden is in Sovjethandleidingen uit 1975), of wanneer hij met een serieuze blik verklaarde dat “Rusland alleen reageerde op de provocaties van de NAVO”, alsof hij een overval wilde rechtvaardigen omdat de deuren van de bank openstonden.
Geconfronteerd met de oorlogsmisdaden die in Bucha waren gedocumenteerd, durfde Costa te vragen om "overweging bij de analyse" en suggereerde hij dat "veel van wat we zien in scène gezet zou kunnen zijn". "In scène gezet", moet worden opgemerkt, zei hij in dezelfde toon als iemand die twijfelt aan het bestaan van Jupiter, omdat hij het niet met eigen ogen heeft gezien.
Generaal Costa is niet alleen bevooroordeeld. Hij is een triest symptoom. Een product van de dodelijke mix van geletterde onwetendheid en post-Sovjet eerbied voor Russische propaganda. Voor hem is de territoriale integriteit van Oekraïne een irrelevant detail, terwijl de emotionele gevoeligheid van het Kremlin diplomatieke behandeling en aromatherapiesessies verdient.
Het vergt wat talent en een flinke dosis lef om de vernietiging van Russische strategische bommenwerpers op Russische bodem te aanschouwen en te reageren met de spijt van iemand die de WK-finale heeft verloren. Volgens Agostinho Costa is de fout van Oekraïne dat het weigert in stilte te sterven, en de fout van het Westen dat het gelooft dat er in een oorlog nog steeds goede kanten zijn.
Ons probleem is echter dat we moeten leven met deze krassende, stotterende VHS-band, waarop de moed van de Oekraïners wordt omschreven als “nazisme” en waarop de woorden “NAVO”, “provocatie” en “sotor” in verre van homeopathische proporties worden gebruikt.
Zolang deze generaal vanuit zijn luie stoel blijft worden gepromoot als een ‘expert’, zijn we gedoemd om oorlog te bekijken door de vuile lens van het Kremlin, volgens welke het vernietigen van bommenwerpers een gevaarlijke provocatie is, maar het gebruiken ervan om steden te verwoesten slechts ‘strategische dynamiek’ is.
observador