43 duizend jaar oud! Oudste vingerafdruk ter wereld ontdekt: kunstgeschiedenis wordt herschreven

Ongeveer 43.000 jaar geleden, in het huidige Midden-Spanje, stuitte een Neanderthaler op een grote granieten kiezelsteen die zijn aandacht trok.

De ongewone vorm van de kwartsrijke steen, die mogelijk leek op een langwerpig gezicht, bracht hem ertoe deze op te pakken en te onderzoeken. Uiteindelijk doopte hij zijn vinger in rood pigment om een ​​merkteken achter te laten op de exacte plek die de neus van het denkbeeldige gezicht zou worden.

OUDSTE VINGERAFDRUK EN OUDSTE DRAAGBARE KUNSTWERK ONTDEKT

Volgens wetenschappers heeft de beweging mogelijk de oudste complete menselijke vingerafdruk ter wereld en de oudste draagbare kunst in Europa opgeleverd. Na bijna drie jaar onderzoek deelde een team van Spaanse archeologen, geologen en forensisch politie-experts deze belangrijke ontdekking met het publiek.

Tijdens opgravingen in de rotsformatie San Lázaro bij Segovia in juli 2022 merkte het team dat de steen meteen hun aandacht trok. Deze steen, ongeveer 20 cm lang, lijkt niet als hamer of aambeeld te zijn gebruikt; Het leek helemaal niet op een stuk gereedschap.

"We waren onder de indruk van de bijzondere vorm van de steen en de rode okerkleurige stip erop", aldus archeoloog David Álvarez Alonso van de Complutense Universiteit van Madrid.

Naarmate het onderzoek vorderde, bleef het team met één vraag zitten: zou deze steen echt een gezicht kunnen voorstellen? Om er zeker van te zijn dat dit geen toeval was, schakelde het team de hulp in van wetenschappelijke teams van de politie om te bevestigen of het pigment met de vingertop was aangebracht.

Uit analyse bleek dat het pigment niet op natuurlijke wijze in of rond de grot werd aangetroffen, maar opzettelijk op de steen werd aangebracht door middel van menselijke vingerafdrukken. Volgens wetenschappers is de aanwezigheid van de rode stip een belangrijke aanwijzing.

"Zonder dit punt konden we geen uitspraken doen over deze steen", aldus Álvarez Alonso. Het idee dat de steen vanuit de beek naar de grot moest worden gedragen en dat het pigment ergens anders vandaan moest worden gehaald, versterkt het idee dat Neanderthalers een betekenis aan dit voorwerp toedichtten.

Het onderzoeksteam publiceerde hun bevindingen in het tijdschrift Archaeological and Anthropological Sciences en stelde dat deze ontdekking bewijst dat Neanderthalers, die ongeveer 40 duizend jaar geleden uitstierven, in staat waren tot artistieke en symbolische creaties. Met andere woorden: de bewering dat de moderne mens de eerste was die kunst als vorm van expressie gebruikte, is aan het wankelen.

De onderzoekers beweren dat deze steen drie belangrijke cognitieve processen belichaamt die betrokken zijn bij het maken van kunst: het mentaal ontwerpen van een afbeelding, doelbewuste communicatie en het toekennen van betekenis. Deze elementen worden beschouwd als fundamentele componenten van symboliek en prehistorische – non-figuratieve – kunst.