Wyniki wyborów SPD od 1949 r.: historyczny wzrost, rekordy i krach

W wyborach federalnych 23 lutego 2025 r. SPD uzyskała według wstępnych wyników końcowych 16,4 proc. głosów w drugiej turze – najgorszy wynik od czasu powstania Republiki Federalnej.

W przeszłości jednak SPD udawało się zdobywać znacznie więcej głosów. Sześć razy była najsilniejszą partią w wyborach federalnych w Niemczech i czterokrotnie wysunęła kandydaturę kanclerza federalnego.

Kiedy SPD była szczególnie silna w wyborach federalnych – a kiedy szczególnie słaba? A w których krajach związkowych partia ma swoje bastiony? Wyniki wyborów w skrócie.

Najsilniejszy okres SPD przypadł na koniec lat 60. i początek lat 80. , szczególnie pod przywództwem Willy'ego Brandta i Helmuta Schmidta . Willy Brandt był pierwszym kanclerzem SPD i pełnił tę funkcję w latach 1969–1974. W wyborach federalnych w 1972 r . SPD zdobyła 45,8 proc. głosów w drugiej turze – był to rekord, którego partii do dziś nie udało się pobić. W pierwszych dwóch wyborach, w trakcie których urzędował Helmut Schmidt, drugi odsetek głosów był również wysoki i wyniósł 42,6 proc. w 1976 r. oraz 42,9 proc. w 1980 r .

W ostatnich latach SPD nie udało się powtórzyć tych wyników. Zwłaszcza od wyborów federalnych w 2009 r . odsetek głosów oddanych na tę partię w drugiej turze znacznie spadł. W tym czasie SPD miała 23 procent . W 2017 roku odsetek głosów oddanych na SPD ponownie spadł – do 20,5 proc . Według wstępnych wyników w wyborach federalnych w 2025 r . SPD zebrała jedynie 16,4 proc. głosów w drugiej turze. Dla Partii Socjaldemokratycznej, która długo była uważana za partię popularną i kiedyś miała poparcie prawie połowy wyborców, jest to najniższy poziom w historii.

SPD tradycyjnie ma swoje bastiony w Hesji , Dolnej Saksonii , Nadrenii Północnej-Westfalii oraz miastach-krajach Hamburgu i Bremie . W Bawarii i Badenii-Wirtembergii jest jednak raczej słabo. SPD często wypada szczególnie słabo w Saksonii i Turyngii.

Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (SPD) jest najstarszą partią polityczną w Niemczech (założoną w 1863 roku). Partia ma swoje korzenie w ruchu robotniczym XIX wieku. Historycznie SPD zawsze stawała w obronie praw klasy robotniczej .

Obecnie SPD uważana jest za partię centrolewicową. Tematem przewodnim SPD jest sprawiedliwość społeczna . Opowiada się za silnym i solidarnym państwem opiekuńczym . W manifeście wyborczym na wybory federalne w 2025 r. partia ogłosiła między innymi, że będzie prowadzić kampanię na rzecz wyższej płacy minimalnej, obniżenia podatku VAT na żywność i reformy hamulca zadłużenia.

Nadal nie jest jasne, co stanie się z SPD po wyborach federalnych w 2025 r. Najpierw partie muszą przeprowadzić rozmowy koalicyjne . Przywódcy CDU/CSU i SPD wymienili już poglądy w ramach wstępnych rozmów. Zdaniem lidera SPD Larsa Klingbeila ostatecznie to członkowie SPD powinni zdecydować, czy partia powinna utworzyć rząd z udziałem Związku, czy nie.

Niezależnie od tego, czy będzie częścią rządu , czy opozycji – sposób, w jaki SPD zdoła się wykazać w trakcie następnej kadencji, będzie miał kluczowe znaczenie dla sukcesu partii w kolejnych wyborach. Zainteresowanie obywateli SPD wydaje się ostatnio drastycznie zmalać. Dane Google pokazują, że zainteresowanie partią w wyszukiwarkach było o 13 procent niższe na miesiąc przed wyborami federalnymi w 2025 r. niż w porównywalnym okresie wyborów federalnych w 2021 r.

Olaf Scholz nadal tymczasowo pełni urząd Kanclerza Federalnego. Ale nawet po zmianie rządu chce pozostać członkiem Bundestagu. W swoim okręgu wyborczym w Poczdamie i okolicach Scholz ponownie zdobył mandat bezpośredni wygrał. On także chce to dostrzec. Scholz wyklucza jednak udział w negocjacjach koalicyjnych. W najważniejszej turze wyborów w ARD i ZDF powiedział, że nie będzie częścią kolejnego rządu federalnego jako przedstawiciel SPD „i nie będzie też negocjował w tej sprawie”.

Jeśli wstępne rozmowy SPD z Unią zakończą się fiaskiem, jedyną możliwą opcją w tej chwili jest koalicja Unii z AfD do teoretycznej większości w parlamencie. Kandydat CDU na kanclerza Friedrich Merz wykluczył jednak możliwość utworzenia takiej koalicji. Jeśli nie uda się utworzyć stabilnej koalicji, poza nowymi wyborami pozostają jeszcze dwie inne opcje. Z jednej strony istnieje możliwość powstania rządu mniejszościowego. Kanclerza wyznacza partia lub mała koalicja, ale w przypadku każdej ustawy musi ona uzyskać większość głosów. Nigdy nie zdarzyło się to na szczeblu federalnym, miało jednak miejsce w takich krajach związkowych jak Nadrenia Północna-Westfalia i Saksonia-Anhalt. Możliwy jest również model tolerancji. W tym przypadku partia rządzi bez stałej koalicji, ale przy wsparciu poszczególnych frakcji, np. poprzez tolerancję poprzez wstrzymanie się od głosu.