Otwarcie Casa Villa Antequera z udziałem awangardy Oaxaki z XX wieku

Wesołych Macmastersów

Gazeta La Jornada, poniedziałek, 25 sierpnia 2025, s. 2025. 5

Casa Villa Antequera to nowa siedziba Fomento Cultural Banamex w mieście Oaxaca, gdzie otwarto trzy wystawy reprezentujące jego programy i zainteresowania: „Meksyk Meksykanów III”, „Wielcy Mistrzowie Sztuki Popularnej Oaxaki” oraz „Awangarda Oaxaki XX wieku” . Ta ostatnia mieści się w niewielkiej przestrzeni zwanej Skarbcem i, jak sama nazwa wskazuje, prezentuje malarskie perełki chronione przez instytucję finansową.

Budynek kolonialny, którego historia sięga 1529 roku, został otwarty jako oddział banku w 1896 roku, cztery lata po założeniu Banamex. Był to ósmy oddział świadczący usługi bankowe w kraju.

Do XX-wiecznej awangardy Oaxaki należą prace Rufino Tamayo, Francisco Toledo, Rodolfo Nieto, Rodolfo Moralesa i Sergio Hernándeza, należące do banku. Na wystawie prezentowany jest obraz olejny „ Pátzcuaro ” (1921) autorstwa Tamayo (1899–1991). To wczesne dzieło powstało podczas podróży do tego miasta w stanie Michoaca i jest opisywane jako „dzieło neoimpresjonistyczne lub pointylistyczne, w którym obraz kształtowany jest drobnymi, chromatycznymi pociągnięciami pędzla”.

Toledo (1940-2019) prezentuje dzieło „Bicicleta de los arquitectos” (Rower z Oaxaki) z 1998 roku, wykonane z oleju i pyłu marmurowego. Jego figury „nadają kompozycjom rytm i ruch”, jednocześnie zachęcając do „mitycznej obserwacji obiektów”, ponieważ dla artysty o „silnych korzeniach w kulturze Juchiteca, stół, drzewo, but, konik polny, rower i mężczyzna – wszystkie te dzieła mają tę samą kategorię duchową. Nie tylko znaczenie obrazowe”.

Nieto (1936–1985), duch buntownika, zamiast skupić się na formalnej karierze, „wybrał Carlosa Orozco Romero i Santosa Balmoriego na swoich mentorów i nawiązał silną przyjaźń z Juanem Soriano”. W 1959 roku wyjechał do Paryża, gdzie spędził dekadę, i odkrył, że literatura fantasy będzie miała głęboki wpływ na jego język artystyczny.

Rodolfo Morales (1925-2001), urodzony w Ocotlán w prowincji Morelos, prezentuje dwa obrazy z serii „ Kolumna targowa” (2000), namalowane farbami olejnymi na płótnie. Powstałe pod koniec życia, ich formy są „bardziej schematyczne i zabawne niż jego wcześniejsze prace, choć zachowują ten sam twórczy wszechświat, w którym kobiecość jest racją bytu, siłą twórczą i kręgosłupem społeczeństwa”.

Najmłodszym z grupy wystawców jest Sergio Hernández (1957), pochodzący z Huajuapan de León. W swoim tryptyku „Insectario” (2006), wykonanym farbami olejnymi i piaskiem na płótnie, uchwycił „kolor i ruch amorficznych, nieograniczonych owadów, które zmieniają się w zależności od światła odbijającego się w pomieszczeniu”.

Insektarium to ulubione dzieło Soledad Maríi Martínez Venegas, strażniczki dziedzictwa kulturowego odpowiedzialnej za ochronę Bóvedy, która kocha sztukę. „Uwielbiam to dzieło, ponieważ każdy z owadów ma swój własny wyraz, ruch i kostium”.

Soledad María Martínez przeanalizowała już każdą figurkę w zestawie. Pary oczu użyte przez Hernández przypominają jej program dla dzieci „Burbujas” , w którym „była ropucha o tym samym wyrazie twarzy”. Wskazuje na karalucha w kapciach, z którego oczu płynęły łzy. Czy to możliwe, że ciężar figurki na nim nie jest już w stanie go utrzymać?

Trzy wystawy można oglądać do marca 2026 roku w Casa Villa Antequera (Armenta y López 106, Oaxaca).