Odkrycie rzeźbionego panelu w Calakmul może zmienić pogląd na temat rozmiarów tego stanowiska.

Król Martínez Torrijos

Gazeta La Jornada, czwartek, 19 czerwca 2025 r., s. 2

Trzy dni temu na płycie wapiennej w stanowisku archeologicznym Calakmul w Campeche odkryto rzeźbiony panel przedstawiający mężczyznę prawdopodobnie przetrzymywanego w niewoli. To odkrycie może doprowadzić do ponownego przemyślenia rozmiaru stanowiska i tego, jak wyglądały obszary miejskie w świecie Majów, powiedziała Adriana Velázquez Morlet, dyrektor INAH Center w tym stanie, w wywiadzie dla La Jornada .

W wywiadzie archeolog stwierdził, że obiekt ma prawie 1,2 metra długości i około 50 centymetrów szerokości i stanowi część większego projektu rzeźbiarskiego, którego pierwotne miejsce przechowywania nie jest znane. Starożytni Majowie używali go jednak jako materiału budowlanego do budowy ściany zbiornika wodnego.

Kathryn Reese-Taylor, która kieruje projektem archeologicznym Under Labyrinth, szczegółowo opisała w rozmowie z tą gazetą wyniki badań wspomnianej ściany, na której znajdują się panele przedstawiające jeńców (stąd pochodzi znaleziony fragment) i której datę określono na VII–VIII wiek n.e.

Calakmul oznacza „dwa sąsiadujące kopce” w języku Majów, odnosząc się do majestatycznych struktur, które dominują w dżungli. Chociaż odkryto je na początku lat 30. XX wieku, dopiero systematyczne badania w latach 80. XX wieku pozwoliły zrozumieć, że jest to jedna ze stolic okresu klasycznego Majów, między III a X wiekiem naszej ery.

Miasto, wpisane na Listę światowego dziedzictwa Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury, przez prawie stulecie utrzymywało silną rywalizację polityczną z Tikal, a liczne badania hieroglificzne dokumentują historię wojen toczących się między nimi.

Adriana Velázquez wyjaśniła, że ​​wstępna inspekcja i czyszczenie znalezionego przedmiotu są w toku. Dodała, że ​​to odkrycie wzmacnia naszą wiedzę na temat tego ikonograficznego projektu jeńców, który jest badany od zeszłego roku .

Określił to jako panel, który być może odpowiada murowi, którego dokładnej lokalizacji archeolodzy nie znają, ale był to bardzo obszerny program ikonograficzny , który najprawdopodobniej przedstawiał konflikty wojenne i Calakmul jako duży podmiot polityczny, który miał ogromny wpływ na duże regiony”.

Na monolicie zidentyfikowano glify, prawdopodobnie przedstawiające miejsca i imiona uwięzionych postaci. „Może to być związane z różnymi konfliktami. Była wojna między Calakmul i Dzibanché, w obrębie tej samej rodziny Kaanu'l, a także wojna z Tikal. Następnym krokiem dla badaczy jest próba powiązania tych odkryć z konkretnymi wydarzeniami”.

Velázquez Morlet podkreślił, że ten i inne badane obiekty mogą dodać informacji do tego, co wiadomo o Calakmul i miastach takich jak Olvidado, Pared de los Reyes, Yaxnocah, Laberinto i Taxil , które tworzyły ogromny kompleks miejski. Zmusiłoby nas to do ponownego przemyślenia idei ograniczonego stanowiska archeologicznego, ponieważ jest to bardzo duże kontinuum struktur, które zostało zidentyfikowane za pomocą badań obrazowych Lidar .

▲ Płyta wapienna przedstawia mężczyznę, prawdopodobnie jeńca, i była częścią większego projektu rzeźbiarskiego, którego pierwotna lokalizacja jest nieznana. Zdjęcie dzięki uprzejmości INAH

Dzieło to ma związek z upamiętnieniem i ekspozycją potęgi rządzącej dynastii Kaanu'l, a także stanowi część ogromnego muru upamiętniającego zwycięstwa militarne nad ludnością, której nazwiska nie znano jeszcze w czasach, gdy Calakmul było prawdopodobnie największym i najpotężniejszym miastem na całym obszarze zamieszkanym przez Majów.

Utrata wartości symbolicznej

Archeolog zauważył, że znalezienie ich podczas wykopalisk późniejszej budowli oznacza , że ​​panele te przestały mieć znaczenie, ponieważ służyły już wyłącznie jako materiał budowlany i nie miały już wartości symbolicznej .

Kathryn Reese-Taylor poinformowała, że ​​projekt archeologiczny Bajo Laberinto zidentyfikował kilka paneli umieszczonych w widocznym miejscu „w wodzie, pod gliną, błotem i będących już częścią konstrukcji. Nie upamiętniają zwycięstwa Kaanu'l, nie pokazują jego znaczenia; nie mają tej samej wartości w tym okresie, jaką miały w późnym okresie klasycznym”.

Na tych kamieniach widać jeńców: ich ręce są związane, włosy są gołe, a oni sami są prawie nadzy. Można ich zobaczyć w niewygodnych pozycjach, ze skręconymi szyjami. Na stelach królowie są ubrani w bardzo eleganckie szaty. Jeńcy nie są; znajdują się w upokarzających pozycjach .

Przypuszczał, że te mury były bardzo interesujące ze względu na swoją lokalizację. Jako element architektoniczny, myślę o nich jako o centrum miejsca, być może Wielkim Akropolu Calakmul. Szukamy, gdzie się znajdowały. Każdego roku dowiadujemy się więcej o tej narracji o bardzo ważnym konflikcie .

Reese-Taylor przewidział, że po analizie przeprowadzonej przez specjalistów, takich jak archeolog i antropolog Félix Kupprat z Narodowego Autonomicznego Uniwersytetu Meksyku, „będziemy wiedzieć, kto był królem w tej wojnie. Nadal jesteśmy w terenie i nie mieliśmy czasu na przeprowadzenie wielu badań. Po raz pierwszy zobaczyłem czysty plaster miodu dzisiaj (wczoraj). Wydaje się, że to świetna opowieść o bardzo istotnej wojnie. Wierzymy, że była to wojna między Kaanu'l a kimś innym, ale nie możemy potwierdzić, kim był przeciwnik”.

Archeolog Armando Anaya, który współkieruje projektem, który łączy University of Calgary, Autonomous University of Campeche i National Autonomous University of Mexico, a także National Institute of Anthropology and History, zgodził się, że rzeźbione kamienie najprawdopodobniej pochodzą z jednego z pałaców, w którym były pierwotnie eksponowane, w wcześniejszej dacie. Zostały ponownie wykorzystane w okresie późnego klasycyzmu .

▲ Praca Carlosa Monsiváisa pozostaje aktualna i stanowi przedmiot zainteresowania specjalistów z Wydziału Filozofii i Literatury UNAM. Zdjęcie: Rogelio Cuéllar

Król Martínez Torrijos

Gazeta La Jornada, czwartek, 19 czerwca 2025 r., s. 3

Pisarz Carlos Monsiváis, którego śmierć przypada dziś na 15. rocznicę, jest fascynującą postacią ze względu na swoją wieloaspektowość i fakt, że zawsze wykraczał poza to, co można o nim powiedzieć – twierdzi narratorka i dziennikarka Elena Poniatowska.

Autorka zaleca przeczytanie całego dzieła Monsiváisa (1938-2010), ponieważ – jak wyjaśniła w wywiadzie dla „La Jornada” – kronikarz ten był intelektualistą najbliższym zmaganiom ludu i osobą, która miała największą zdolność do uniwersalnego przekazu z ulicy San Simón, gdzie wiódł surowe życie .

Wyjaśnił, że dostarczył dokładnej analizy realiów politycznych i społecznych, a także posiadał głębokie zrozumienie nocnego życia miasta Meksyk. Monsiváis jest ważną postacią i wiele osób nadal go czyta. Na Narodowym Uniwersytecie Autonomicznym Meksyku studenci Wydziału Filozofii i Literatury nadal go czytali . Na przykład studenci Wydziału Filozofii i Literatury powiedzieli, że jego praca pozostaje aktualna i w centrum uwagi specjalistów; jeden nawet uważał, że jego teksty są na drodze do stania się kultowymi klasykami .

Współpracownik tej gazety dodał, że analiza masakry z 2 października, którą felietonista uchwycił w 1968 r., oraz tradycja oporu , są niezbędne dla życia kraju .

Autor La noche de Tlatelolco powiedział , że był bardzo dokładnym analitykiem meksykańskiej rzeczywistości, a jego osądy były bardzo trafne, trochę jak porady lub wytyczne do naśladowania. Był bardziej niż inni analitycy zaznajomiony z tym, co się wydarzy. Aby zrozumieć rzeczywistość kraju, trzeba było skonsultować się z Monsiváisem i przeczytać go, a także go naśladować .

Intelektualista uniknął wszystkiego, co można by o nim powiedzieć: przekroczył. Są ludzie, którzy przekroczyli swoje przeznaczenie, a Monsiváis był jednym z nich , oświadczył narrator.

Wczoraj Poniatowska zaprezentowała w Palacio de Bellas Artes Nostalgię de Monsiváis , antologię tekstów przyjaciół i współpracowników poświęconych kronikarzowi, wydaną przez Siglo XXI Editores.

Wśród ponad 50 książek opublikowanych przez kronikarza najbardziej godne uwagi są Días deguardar (Dni zatrzymania) (1971), Amor perdido ( Utracona miłość ) (1977), Nuevo catechismo para indios remisos (Nowy katechizm dla Indian Remiss ) (1982), Escenas de pudor y frividad (Sceny skromności i frywolności) ) (1988), Los rytuałes del caos (Rytuały chaosu) (1995) i Aire de familia: Cultura y sociedad en América Latina (Atmosfera rodzinna: kultura i społeczeństwo w Ameryce Łacińskiej ) (2000). Niektóre tytuły są nadal dostępne w wydawnictwach takich jak Era i Penguin Random House.

Javier Aranda Luna stwierdził, że teraz, gdy Monsiváis stał się ikoną oficjalnego świeckiego kalendarza świętych, warto byłoby go przeczytać. Pomogłoby to zrozumieć, czy nowy katechizm stosowany w jego imieniu potwierdza konkretne fakty z życia narodowego. Jego ramy wartości, jego początkowo bojowość, a później jego nieograniczony i zaślepiony aktywizm uczyniły z niego moralny kompas .

Felietonista „wierzył w to, co dziś jest pogardzane: 'demokratyzacja osiągnięć elitaryzmu (wcale nie jest to złe słowo w moim kulturowym słowniku)', przekonany o jego zasługach. Krytykował 'skromne budżety', 'nieodpowiednie projekty' i 'teoretyczne zamieszanie dotyczące populizmu i elitaryzmu'”, zauważył pisarz.

Aranda zaproponowała dwie książki do przeczytania autorstwa „barokowego Carlosa Monsiváisa: Nowy katechizm dla Indian Remiss , bajki, które bardziej niż moralitety pozwalają nam uczestniczyć w przepełnionej wyobraźni pełnej poczucia humoru, oraz Prawo pragnienia , wspaniała kronika poświęcona Pedro Infante i kulturze popularnej, dzięki której możemy powiedzieć, z powodu nieobecności Monsiváisa w roli Chachita w Nosotros los pobres : „teraz mam grób, nad którym mogę płakać”.

Dziennikarz i poeta Hermann Bellinghausen powiedział, że codzienne nauczanie Monsiváisa zasługuje na pamięć, „jego demokratyczne wykonywanie meksykańskiej historii, literatury, krytyki artystycznej, relacji politycznych, społecznych i rozrywkowych. Prowadził dziennikarstwo kulturalne na równi z José Emilio Pacheco i, podobnie jak on, był historykiem opinii publicznej i szerzycielem intelektualnych sekretów. Przede wszystkim nauczył nas interpretować rzeczywistość z inteligencją, humorem i ironią”.

Oboje dobrowolnie i błyskotliwie dołączyli do tradycji kronikarzy i pisarzy obywatelskich Juárez, Modernizmu i Modernidadu, w których dorastali w połowie XX wieku. Z nutą jakobinizmu bronił praw mniejszości i zachęcał do nowych trendów w zakresie inkluzywności i szacunku dla różnorodności. Zachęcał do debaty publicznej.

Narrator zauważył, że jednym z problemów z pracą Monsiváisa jest to, że „jest ona zakorzeniona w ulotnych bieżących wydarzeniach. Jego dowcipne czytanie prasy i wypowiedzi polityków i lokalnych szefów łączy go z wiedeńskim Karlem Krausem. Jego felieton Por mi Madre Bohemios..., z natury niezwykle przestarzały, pewnego dnia zostanie odczytany jako dziennik kolejnego stulecia, spadkobierca Salvadora Novo”.

Bellinghausen skomentował, że był autorem „tak licznym i szeroko rozpowszechnionym, którego książki, jeśli w ogóle, są antologizowane, wymagają wysiłków ratunkowych. Będziemy musieli szukać go nawet w Tele Guía , Chanoc, Fantomas i La Familia Burrón ”.

W przyszły poniedziałek o 17:00 odbędzie się hołd „Remembering Carlos Monsiváis” z udziałem narratora i eseisty Adolfo Castañóna. Będzie on transmitowany na stronach Facebooka National Coordination of Literature i Alfonsina Chapel.

UAM-Azcapotzalco organizuje konferencję Monsivadian na temat życia i twórczości kronikarza do soboty. Szczegóły wydarzeń można znaleźć na platformach społecznościowych (Facebook i X).