Historia gospodarki tureckiej: Program błyskawiczny wstrząsnął holdingiem
Melissa AY
Restrykcyjna polityka pieniężna prowadzona przez ministra skarbu i finansów Mehmeta Şimşeka przez ostatnie 2 lata zaczęła przynosić „owoce” w postaci produkcji. W ślad za bankructwem kolejnych przedsiębiorstw i ogłaszaniem upadłości, kryzys popadł także gigantów produkcyjnych. Firma Vestel , która ponosiła straty z powodu wysokich stóp procentowych, zdecydowała się najpierw „zarobić na pracownikach”, a długi firmy ponownie przyciągnęły uwagę opinii publicznej.
Decyzja Zorlu Holding o zwolnieniu ponad 2000 pracowników po raz kolejny postawiła kwestię pogarszającej się wraz z kryzysem gospodarczym sytuacji finansowej firmy Vestel.
Grupa przedsiębiorstw Vestel, działająca w sektorze technologii i sprzętu AGD, skupiająca łącznie 27 spółek, z czego 16 za granicą, nie jest w stanie pokryć swoich strat. Ubiegłoroczne bilanse spółek Vestel Elektronik i Vestel Beyaz Eşya, będących lokomotywami grupy, ujawniły skalę straty.
DŁUGI POMNOŻĄ BOGACTWOZgodnie ze sprawozdaniami finansowymi Vestel Elektronik za 2024 r., opublikowanymi na Public Disclosure Platform (KAP), poziom zadłużenia spółki osiągnął alarmujący poziom. Mimo że wzrost zobowiązań finansowych zarówno krótkoterminowych, jak i długoterminowych był znaczący, dochód z działalności operacyjnej nie był wystarczający, aby firma mogła udźwignąć ten ciężar. Na dzień 31 grudnia 2024 r. całkowite zobowiązania Vestel Elktronik przekroczyły 122 mld TL, podczas gdy kapitał własny spółki pozostał na poziomie 52 mld TL. Tabela pokazuje, że na każdy 1 TL kapitału własnego przypada 2,33 TL długu spółki. W szczególności zobowiązania krótkoterminowe wyniosły około 96 miliardów TL, co pokazuje, że spółka zmagała się z poważną presją związaną z harmonogramem płatności.
OGROMNE OBCIĄŻENIE FINANSOWECałkowite nakłady finansowe poniesione przez Vestel Elektronik w całym roku 2024 wyniosły dokładnie 24 miliardy TL. Pozycja ta, obejmująca koszty pożyczek, takie jak kredyty bankowe, odsetki od obligacji i straty z tytułu różnic kursowych, wzrosła zwłaszcza ze względu na obciążenie odsetkami. Obciążenie kredytami komercyjnymi odsetkami, które sięgnęło 60 procent, wypisało negatywną notę w kasach gigantycznej firmy. Wysokie koszty finansowe okazały się jednym z głównych powodów, dla których firma zamknęła rok 2024 stratą netto w wysokości około 11 miliardów TL.
Na koniec okresu stan środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych firmy Vestel Elektronik wynosił zaledwie 2,7 mld TL, co stanowiło zaledwie 3 proc. krótkoterminowego zadłużenia. W 2024 roku firma poniosła stratę w wysokości 4,3 mld TL z tytułu swojej głównej działalności operacyjnej.
Całkowite zadłużenie finansowe spółki stanowiło dokładnie 30 procent całości aktywów. Kwota zadłużenia krótkoterminowego i długoterminowego, odpowiadająca jednej trzeciej całkowitych aktywów wynoszących 174 miliardy 493 miliony 923 tysiące TL, wyniosła 52 miliardy 430 milionów 841 tysięcy TL.
UTRATA RENTOWNOŚCIBilanse Vestel Beyaz Eşya za rok 2024, kolejnej wiodącej spółki w grupie, wskazywały na zbliżającą się recesję.
Spadek gospodarczy, jaki miał miejsce na rynku krajowym i zagranicznym w ciągu roku, znalazł bezpośrednie odzwierciedlenie w bilansie spółki. Mimo zauważalnego spadku dochodów, zadłużenie finansowe niemal się podwoiło. Spółce udało się zamknąć rok zyskiem netto wynoszącym zaledwie 266 milionów TL. W 2023 roku zysk netto spółki wyniósł 6,8 mld TL.
Przychody, które w 2023 r. wyniosły 88,2 mld TL, w 2024 r. spadły o 14,5 proc. do 75,3 mld TL. Eksport do Europy zmniejszył się o 7,8 mld TL w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Chociaż całkowite zadłużenie spółki zmniejszyło się z 42,3 mld TL do 37,7 mld TL, krótkoterminowe zadłużenie finansowe wzrosło o 119 procent w porównaniu z rokiem 2023, z 4,7 mld TL do 10,3 mld TL. Zadłużenie netto spółki wzrosło o 87 procent w ciągu jednego roku, z 5,6 miliarda lirów tureckich do 10,4 miliarda lirów tureckich.
W 2024 r. Wydatki finansowe Vestela Beyaza Eşyi wyniosły 6,6 miliarda TL. Obciążenie odsetkami przyćmiło i tak już malejący zysk netto. Wydatki te stanowiły prawie 25-krotność czystego zysku wynoszącego 266 milionów TL.
POWODEM BYŁA „PRODUKTYWNOŚĆ”Vestel, spółka technologiczna powiązana z Zorlu Holding, złożyła oświadczenie na Public Disclosure Platform (KAP) w sprawie zwolnień około 2 tysięcy pracowników. Firma, której akcje spadły po tej decyzji, broniła zwolnień, powołując się na „zwiększenie efektywności operacyjnej”.
Vestel Elektronik wydał oświadczenie, w którym stwierdził, że „zwolnienia, o których mowa, ograniczają się do zwiększenia efektywności operacyjnej, optymalizacji wykorzystania zasobów i wspierania zrównoważonego wzrostu zgodnie ze strategicznymi celami naszej firmy i są przeprowadzane w ramach przepisów prawnych i z poszanowaniem wszystkich prawnych praw naszych pracowników”.
Prezes holdingu Ömer Yüngül również potwierdził zwolnienia, ale stwierdził, że nie ma problemów ze spłatą długów. Yüngül powiedział: „Jesteśmy grupą z silnym eksportem i będziemy lepsi pod względem produktywności. Naszym celem jest większa skuteczność na rynkach poza Europą, szczególnie na rynku amerykańskim. Skierowaliśmy nasze zasoby i inwestycje do USA i we wrześniu otrzymamy dobre wieści”. Poszukiwania alternatywy dla Europy, będącej głównym rynkiem eksportowym firmy Vestel, przyciągnęły uwagę. Vestel,
Kurczenie się produkcji i konsumpcjiChociaż produkcja firmy Vestel odbywa się w Vestel City, które zajmuje jedną dzielnicę Manisy, produkcja w fabrykach stanowi znaczną część eksportu miasta. Na uwagę zasługuje spadek produkcji, który sprawił, że miasto znalazło się na 7. miejscu w rankingu eksportu.
Wreszcie, według danych eksportowych Tureckiego Zgromadzenia Eksporterów (TIM) za kwiecień, eksport sektora elektrycznego i elektronicznego z Manisy za granicę zmniejszył się o 17,6 procent w ujęciu rocznym. Miesięczny spadek eksportu w kwietniu wyniósł 5,2 procent. Roczny eksport w okresie styczeń-kwiecień również spadł o 15 procent.
Dane Tureckiego Stowarzyszenia Producentów Sprzętu Białego (TURKBESD) również ujawniły kryzys, zwłaszcza na rynku sprzętu AGD. Według danych TÜRKBESD, które zwracają uwagę na niepewną sytuację w sektorze przy ocenie sytuacji w 2024 r., utrzymuje się długotrwała tendencja spadkowa w eksporcie. Eksport krajowego sprzętu AGD zmniejszył się w 2024 r. o 3 procent w porównaniu z rokiem poprzednim. Produkcja sprzętu AGD, która w 2021 r. wyniosła 34 mln 80 tys. sztuk, od tego samego roku systematycznie spada i w 2024 r. spadła do 31 mln 825 tys. sztuk. W pierwszym kwartale 2025 r. sprzedaż krajowa spadła o 15 proc. w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Wielkość produkcji spadła o 6 procent.
Według tych samych danych import sprzętu AGD, w przypadku którego Turcja twierdzi, że jest „liderem w produkcji”, nieprzerwanie rośnie od 3 lat. Łączny import sprzętu AGD, który w 2022 r. wynosił 277 tys. 277 sztuk, w 2024 r. osiągnął poziom 728 tys. 905 sztuk.
Restrykcyjna polityka pieniężna Şimşka spowodowała również spadek popytu na sprzęt AGD. Zgodnie z cotygodniowymi raportami ekonomicznymi Dyrekcji Strategii i Budżetu Prezydium, spadek produkcji sprzętu AGD trwa nieprzerwanie od 6 miesięcy. Według raportu, spadek sprzedaży sprzętu AGD w ujęciu rocznym wyniósł 10,8 proc. w styczniu, 17,8 proc. w lutym i 16,5 proc. w marcu.
Słabe wyniki spółki Vestel odbiły się również na ocenie agencji ratingowej Moody's, co spowodowało spadek oceny spółki do poziomu Caa1 i negatywnej perspektywy w kwietniu. Poziom Caa1, który wskazuje na wysokie ryzyko kredytowe, jest znany jako poziom tuż przed niewypłacalnością, czyli poziom, przy którym nie można legalnie regulować długów.
Podczas gdy sygnały alarmowe w sektorach sprzętu AGD i elektroniki dotknęły firmę Vestel, cały Zorlu Holding odczuł skutki kryzysu finansowego. Dowiedziano się, że Holding od ubiegłego roku stara się o refinansowanie, czyli restrukturyzację, swojego istniejącego zadłużenia kredytowego w bankach. Twierdzi się, że Zorlu Holding, którego zadłużenie sięgnęło 4,9 miliarda dolarów, przygotowuje się do sprzedaży Zorlu AVM, jednego ze swoich najcenniejszych aktywów w branży nieruchomości. Twierdzi się, że sprzedaż, która ma przynieść 1,5 mld euro przychodu, zostanie wykorzystana na spłatę zadłużenia firmy Vestel. Holding nie wydał żadnego oświadczenia w tej sprawie, ale fakt, że Zorlu Holding nie ma innego wyjścia, jak restrukturyzacja zadłużenia i pozyskanie środków na pokrycie krótkoterminowych zobowiązań, wzmocnił roszczenia dotyczące sprzedaży.
W 2013 roku, pomimo wszelkich sprzeciwów, ziemia należąca do Generalnej Dyrekcji Autostrad w Zincirlikuyu, jedna z najcenniejszych ziem w Stambule, została nabyta przez Holding po „okazyjnej” cenie, z podpisami ówczesnego premiera Recepa Tayyipa Erdoğana i burmistrza metropolii Stambułu Kadira Topbaşa. Zorlu, który od 12 lat użytkuje tę ziemię, kupując ją na aukcji, może spłacić swoje długi, sprzedając nieruchomość, na której w ciągu 12 lat osiągnął duży zysk.
BirGün
