İspanya'da İspanyolcaya neden 'castellano' deniyor?

Eğer daha önce dil dersleri aldıysanız, İspanyolca elbette İspanyolca olarak adlandırılacaktır. Ancak İspanya'ya vardığınızda, tüm yerlilerin ona Castellano veya Castilian dediğini göreceksiniz.

Peki neden böyle? İspanyollar kendi dilleri için neden farklı bir isim kullanıyorlar?

Ayrıca bakınız: Valladolid'de neden 'mükemmel' İspanyolca konuşuluyor?

Öncelikle İspanyollar, yabancıların İspanyolca olarak bildiği Castellano'yu İspanya'daki diğer dört resmi dilden ayırıyorlar. Bunlar Katalanca, Baskça, Galiçyaca ve Valensiyaca'dır. Ayrıca Aragonca, Aranés ve Leonés gibi daha fazla azınlık dili ve lehçesi de vardır.

İkinci olarak, İspanya'da konuşulan İspanyolca ile Latin Amerika'da konuşulan İspanyolca arasında da fark vardır. Aynı dil olmalarına rağmen, kelime dağarcığında, dilbilgisinde ve tabii ki aksanlarda birçok fark vardır.

Castellano veya İspanyolca tüm İspanya'nın resmi dilidir, ancak iki resmi dili olan bazı bölgeler de vardır; örneğin Katalonya'da Kastilya ve Katalanca kullanılır.

Castellano, modern İspanya'nın varlığından önceki Kastilya Krallığı'ndan adını alır. İspanya'nın kuzey yarısının büyük bir bölümünü kaplayan bölge, dilin ilk konuşulduğu yerdir.

Başlangıçta bu bölgede konuşulan bir lehçe olarak ortaya çıkmış ve daha sonra 12. yüzyılda Kastilya ve Leon krallıklarının saray dili haline gelmiştir.

Ayrıca bakınız: Galiçya dili hakkında bilinmesi gereken beş şey

İspanya her zaman tek bir resmi dili olan tek bir ülke değildi, aslında birkaç farklı krallıktan oluşuyordu. İspanya'nın birleşmesi, 1496'da Aragon'lu II. Ferdinand'ın Kastilyalı I. Isabella ile evlenmesiyle başladı.

Bu, İber yarımadasının en büyük iki bölgesi olan Aragon ve Kastilya krallıklarını birleştirdi.

O dönemde Aragon Krallığı Katalonya, Mayorka, Valensiya, Sicilya ve Sardunya'yı kapsıyordu; Kastilya Krallığı ise Kastilya ve Leon, Asturias, Galiçya, Ekstremadura ve daha sonra Mağribilerden fethedilen Kordoba, Murcia, Jaén ve Sevilla gibi bölgeleri kapsıyordu.

Ancak, Kastilya dili o zamanlar yarımadada çoğunluk dili olmaya bile yakın değildi. Katalonya, Valensiya, Balear Adaları, Galiçya, Asturias ve Endülüs'ün doğu yarısında henüz duyulmamıştı bile.

Ve sadece Leon, Aragon, Navarra ve Bask Bölgesi'ndeki bazı insanlar bunu biliyordu veya en azından coğrafi olarak daha yakın oldukları için Kastilya diline aşinaydılar.

Ülkenin farklı bölgelerinde Kastilya dilini konuşan insanlar bile lehçe ve aksanların değişmesi nedeniyle birbirlerini anlamakta zorluk çekiyorlardı.

Ayrıca bakınız: Bilmenizde fayda olan 14 benzersiz Baskça kelime

1492'de, döneminin en etkili sözlükbilimcisi ve dilbilgisi uzmanı Antonio de Nebrija, Kastilya Dilinin Dilbilgisi adlı bir kitap tamamladı. Bu, Kastilya dilini gerçekten bir araya getiren ve kurallarını ortaya koyan ilk yayındı.

Bu aynı zamanda son Mağribi kalesi Granada'nın tacın eline geçtiği yıldı. Yani bu noktada, şu anda İspanya olarak bildiğimiz şeylerin çoğu bir araya geliyordu.

Nebrija, Kraliçe Isabella I'in bir arkadaşıydı ve Kastilya dili zaten Kastilya mahkemelerinin resmi dili olduğundan, İspanya'nın diğer Katolik Hükümdarı Aragonlu Ferdinand ile birlikte yönettiği ülkenin bazı bölgelerinde dili tanıtması için onu etkileyebildi. Zamanla, ülke genelinde tüccarlar ve diğer nüfuzlu kişiler arasındaki çeşitli güç mücadeleleri sayesinde Kastilya dili en baskın dil olarak öne çıktı.

Ancak şunu unutmamak gerekir ki, Katalanca her yerde baskın dil haline gelmedi; ülkenin doğusunda Katalanca ve Valensiyano hâlâ hüküm sürüyordu; bugün de hâlâ öyle; Galiçyaca ve Baskça ise İspanya'nın kuzeyinde ve kuzeybatısında daha çok kullanılıyordu.

Bu yüzden İspanya'da Kastilyaca'ya sıklıkla castellano denir. Ancak İspanyolca'dan español diye bahsederseniz kimse gözünü kırpmaz.

Hatta İspanya Kraliyet Dil Akademisi (RAE) bile español ve castellano kelimelerinin eş anlamlı olduğuna karar verdi; oysa İspanya'da castellano, yabancılara İspanyolca olarak bilinen şeyden bahsetmenin daha resmi bir yoludur.