İtalya'da vatandaşlık referandumu ülkeyi kutuplaştırdı

Sonny Olumati Roma'da doğdu ve hayatı boyunca İtalya'da yaşadı, ancak evim dediği ülke onu kendi ülkesi olarak tanımıyor.
İtalya'ya göre Sonny, pasaportu gibi Nijeryalı ve 39 yaşındaki adama yalnızca son oturma izni süresince izin veriliyor.
"Burada doğdum. Burada yaşayacağım. Burada öleceğim," diyor dansçı ve aktivist, bakımsız bir Roma parkındaki palmiyelerin altında, İtalyanca-İngilizce "makaroni" dediği bir dille.
"Ama vatandaş olmamak... ülkenizden reddedilmek gibi bir şey. Ve bence bu hissetmememiz gereken bir duygu".
İşte bu nedenle Sonny ve diğerleri, İtalyan vatandaşlığına başvuru süresinin yarıya indirilmesini öneren Pazar ve Pazartesi günü yapılacak ulusal referandumda "Evet" oyu için kampanya yürütüyorlar.
Bekleme süresinin 10 yıldan 5 yıla indirilmesi, bu ülkeyi Avrupa'nın çoğu ülkesiyle aynı seviyeye getirecektir.
İtalya'nın aşırı sağcı başbakanı Giorgia Meloni, vatandaşlık yasasının zaten "mükemmel" ve "çok açık" olduğunu belirterek oylamayı boykot edeceğini duyurdu.
Kendisine destek veren diğer partiler de İtalyanlara sandık başına gitmek yerine plaja gitmeleri çağrısında bulunuyor.
Sonny de katılmayacak. Vatandaşlık olmadan oy kullanma hakkı yok.

Kimin İtalyan olacağı sorusu hassas bir konudur.
Her yıl çok sayıda göçmen ve mülteci, kaçakçılık çetelerinin yardımıyla Kuzey Afrika'dan Akdeniz'i aşarak ülkeye geliyor.
Meloni'nin popülist hükümeti, gelenlerin sayısını azaltma konusunda büyük bir anlaşma yaptı.
Ancak bu referandum, hızla küçülen ve yaşlanan bir nüfusa sahip bir ülkeye yasal yollarla iş için seyahat edenleri hedefliyor.
Amaç sınırlı: Vatandaşlık alma sürecini hızlandırmak, katı kriterleri hafifletmek değil.
Referandumun destekçilerinden biri olan liberal parti More Europe'tan Carla Taibi, "İtalyanca bilmek, suç işlememiş olmak, sürekli ikamet etmek vs. - tüm çeşitli şartlar aynı kalıyor" diyor.
Reform, İtalya'da halihazırda uzun süredir çalışan yabancıları etkileyecek: Kuzeydeki fabrika üretim hatlarında çalışanlar ve Roma'nın lüks semtlerinde emeklilere bakanlar da dahil.
18 yaşından küçük çocukları da vatandaşlığa kabul edilecek.
1,4 milyona kadar insanın hemen vatandaşlık almaya hak kazanabileceği belirtilirken, bazı tahminlerin bu sayının daha yüksek olduğu belirtildi.
"Bu insanlar İtalya'da yaşıyor, okuyor, çalışıyor ve katkıda bulunuyor. Bu, onların artık yabancı değil, İtalyan olmaları için algılarını değiştirmekle ilgili," diye savunuyor Taibi.
Reformun pratik sonuçları da olacaktır.
İtalyan olmayan Sonny, kamu sektöründe iş başvurusunda bulunamıyor, hatta ehliyet almak için bile çabalıyor.
Geçtiğimiz yıl popüler reality şov Fame Island'da rol almak için anlaştığı Honduras'taki çekimlere iki hafta geç kalmıştı çünkü gerekli evrakları almakta çok fazla sorun yaşamıştı.

Meloni uzun süre referandumu tamamen görmezden geldi.
Meloni'nin yakın müttefiki olan İtalya'nın kamu medyası da oylamaya pek ilgi göstermedi.
Kapsamlı bir "Hayır" kampanyası olmadığı için dengeli bir tartışma yürütmek zorlaşıyor.
Ancak asıl neden stratejik görünüyor: Bir referandumun geçerli olabilmesi için tüm seçmenlerin yarısından fazlasının oy kullanması gerekiyor.
"Referandumun önemi konusunda farkındalık yaratmak istemiyorlar," diye açıklıyor Roma'daki Luis Üniversitesi'nden Profesör Roberto D'Alimonte. "Bu mantıklı, %50 barajına ulaşılmamasını sağlamak için."
Başbakan sonunda "sandıklara saygı göstermek için" sandık başına gideceğini duyurdu - ancak oy kullanmayı reddetti.
Meloni, eleştirmenlerin kendisini demokrasiye saygısızlık yapmakla suçlamasının ardından bu hafta bir televizyon programında yaptığı açıklamada, "Anlaşmaz olduğunuzda çekimser kalma seçeneğiniz de var" dedi.
İtalya'nın vatandaşlık sisteminin "mükemmel" olduğunu savunan uzman, ülkenin halihazırda Avrupa'daki çoğu ülkeden daha fazla yabancıya vatandaşlık verdiğini, ulusal istatistik kurumu Istat'a göre geçen yıl 217.000 yabancıya vatandaşlık verdiğini belirtti.
Ancak bunların yaklaşık 30.000'i dünyanın öbür ucunda yaşayan ve İtalyan kökenli Arjantinlilerdi; onların burayı ziyaret etme ihtimalleri bile düşük.
Bu arada Meloni'nin koalisyon ortağı, aşırı sağcı Lig Partisi'nden Roberto Vannacci, referandumun arkasındakileri "vatandaşlığımızı satmak ve kimliğimizi silmekle" suçladı.
Sonny'ye kendi vatandaşlık başvurusunun neden yirmi yıldan fazla sürdüğünü soruyorum.
"Bu ırkçılıktır" diye hemen yanıtlıyor.
Bir ara dosyası tamamen kaybolmuş, şimdi de davasının "beklemede" olduğu söylenmiş.
Aktivist, Meloni'nin kendi partisinden tarım bakanının 2023'te yaptığı bir yorumu hatırlatarak, "Beyaz üstünlüğünden - İtalya'nın ırksal olarak yer değiştirmesinden - bahseden bakanlarımız var." dedi.
"Siyahi göçü istemiyorlar ve bunu biliyoruz. 39 yıl önce burada doğdum, bu yüzden ne dediğimi biliyorum."
Başbakan'ın defalarca reddettiği bir suçlama.

Insaf Dimassi kendisini "vatandaşlığı olmayan İtalyan" olarak tanımlıyor.
"İtalya büyümeme ve bugün olduğum kişi olmama izin verdi, bu yüzden vatandaş olarak görülmemek son derece acı verici ve sinir bozucu," diye açıklıyor doktora yapmak için gittiği kuzeydeki Bologna şehrinden.
Insaf'ın babası, o bebekken iş için İtalya'ya gitti ve o ve annesi de ona katıldı. Ebeveynleri, Insaf 18 yaşına girdikten 20 gün sonra nihayet İtalyan vatandaşlığı aldı. Bu, onun sıfırdan kendisi için başvuruda bulunması ve istikrarlı bir geliri kanıtlaması gerektiği anlamına geliyordu.
İnsaf ise okumayı tercih etti.
"Dokuz aylıkken buraya geldim ve her şey yolunda giderse belki 33 ya da 34 yaşında nihayet İtalyan vatandaşı olabilirim" diyor bezgin bir şekilde.
"Dışlanmış" statüsünün ne kadar önemli olduğunu tam olarak ne zaman anladığını hatırlıyor: Kendisinden memleketinde belediye başkanlığına aday olan biriyle birlikte seçimlere katılması istendiğinde.
Haberini heyecanla ailesiyle paylaştığında, ona İtalyan olmadığını ve adaylık için uygun olmadığını hatırlatmak zorunda kaldılar.
"Vatandaş olmanın bir liyakat meselesi olduğunu, bunu kazanmanız gerektiğini söylüyorlar. Ama kendim olmaktan daha çok, neyi göstermem gerekiyor?" Insaf bilmek istiyor.
"Oy kullanma veya temsil edilme hakkına sahip olmamak, görünmez olmaktır."
Roma'da öğrenciler, referandum arifesinde şehir meydanındaki parke taşlarına oy çağrısı yazısı yazdı.
"8 ve 9 [Haziran]'da 'EVET' oyu verin" yazıyordu dev karton harflerle.
Hükümetin boykotu ve bu kadar yetersiz tanıtımla, %50 katılım barajına ulaşma şansı zayıf görünüyor.
Ancak Sonny, bu oylamanın sadece bir başlangıç olduğunu savunuyor.
"'Hayır' oyu verseler bile, biz burada kalacağız ve bir sonraki adımı düşüneceğiz," diyor. "Topluluğumuzun bu ülkedeki yeri hakkında konuşmaya başlamalıyız."
BBC