Inflatie: Waarom stijgen voedselprijzen sneller dan andere landen?

door Juliane Kipper
3 minutenDe inflatie lijkt weer onder controle. Veel mensen voelen zich armer in de supermarkt dan vóór de pandemie. Terecht, zo blijkt.
Sinds ongeveer anderhalf jaar lijkt het spook van inflatie verdreven. Door de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne explodeerden de prijzen in Duitsland letterlijk, met een inflatie die maandenlang rond de 9 procent schommelde. Nu ligt de inflatie iets boven de 2 procent. Desondanks zijn de prijsstijgingen volgens een recent onderzoek nog steeds de belangrijkste oorzaak. De grootste zorg van Duitsers . Een reden is waarschijnlijk de aanhoudend hoge voedselprijzen. En er is geen einde in zicht.
Sinds februari overtreft de inflatie voor voedsel opnieuw de algemene inflatie. De prijzen waren de afgelopen jaren al dramatisch gestegen. Voedsel is nu 37 procent duurder dan eind 2019, vóór het begin van de coronapandemie – terwijl de totale prijzen in die periode met ruim een vijfde stegen. Vanaf april 2022, kort na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, ontkoppelden de voedselprijzen zich enorm van de algemene inflatie en bereikten ze een piek van meer dan 22 procent in maart 2023.
De huidige voedselinflatie ligt hier ruim onder, met een maximum van 3 procent sinds begin dit jaar – maar nog steeds boven de algemene prijsstijgingen, vooral gezien de toch al hoge prijzen. De drijvende krachten in de afgelopen maanden waren oliën en bak- en braadvetten – vooral aan het begin van het jaar – fruit en, tot de zomer, groenten en snoepgoed, met name chocolade.

Hoge voedselprijzen verhinderen ook een scherpere daling van de algehele inflatie – in de hele eurozone. Hoewel voedselprijzen sinds de invoering van de euro "over het algemeen iets sterker zijn gestegen dan andere prijzen", schrijven economen van de Europese Centrale Bank (ECB): "de kloof die sinds 2022 is ontstaan, is duidelijk, uitzonderlijk en aanhoudend." In de supermarkt voelen behoorlijk wat mensen zich "armer dan vóór de inflatiegolf na de pandemie."
Voedsel houdt inflatie hoogDit gevoel zal waarschijnlijk aanhouden. "We kunnen ervan uitgaan dat de prijzen voor relevante producten zoals koffie en chocolade permanent hoog zullen blijven", zegt Stephan Rüschen, hoogleraar levensmiddelendetailhandel aan de Coöperatieve Staatsuniversiteit Baden-Württemberg. Rüschen ziet momenteel geen tekenen van een heropleving van "greedflatie" of buitensporige prijsstijgingen. Ook tussen fabrikanten en retailers is er momenteel weinig onenigheid.

Een reden voor de aanhoudend hoge voedselprijzen zijn de stijgende kosten van voedselgrondstoffen. "In de toekomst zullen de gevolgen van structurele trends zoals klimaatverandering waarschijnlijk toenemen", schrijft de ECB. Droogtes en overstromingen kunnen de toeleveringsketens aanzienlijk verstoren. Misoogsten hebben bijvoorbeeld de cacaoprijzen de afgelopen jaren opgedreven. Producenten wijzen ook op klimaatverandering.
Chocolade en boter kosten een vijfde meerDe hoge cacaokosten worden weerspiegeld in sterk stijgende chocoladeprijzen. Maandenlang lagen de chocoladeprijzen ongeveer een vijfde hoger dan het jaar ervoor. "We zien de chocolademarkt geconfronteerd worden met een golf van inflatie zoals we die in de recente geschiedenis zelden hebben gezien", waarschuwde de Amerikaanse investeringsbank JP Morgan in het voorjaar. Dit ondanks het feit dat de prijzen in sommige gevallen het jaar ervoor al aanzienlijk waren gestegen.

Misoogsten zijn ook de reden voor de gestegen fruitprijzen, die al maanden meer dan 7 procent hoger liggen dan vorig jaar. De prijsexplosie voor olijfolie in de afgelopen twee jaar was eveneens het gevolg van tegenvallende oogsten door droogte.
Sinds begin dit jaar stabiliseert de prijs van olijfolie zich weer; in het voorjaar kostten bak- en braadvetten en -oliën ongeveer een tiende meer dan een jaar eerder. In mei daalde de prijs tot onder de 5 procent, maar moesten consumenten nog steeds bijna 18 procent meer betalen voor boter dan in dezelfde maand vorig jaar. In februari kostte boter bijna 28 procent meer dan een jaar eerder. De redenen zijn divers: minder melkveebedrijven en dus minder melk, maar ook een lager vetgehalte, waarbij blauwtong bij koeien een rol speelde. Door de hogere vraag naar kaas was er ook minder vet beschikbaar voor boter.

>> De Week – Nieuwsbrief <<
Het belangrijkste onderwerp van de week op het gebied van zaken, financiën en politiek – beknopt gecategoriseerd door Capital-hoofdredacteur Timo Pache. Elke vrijdag gratis toegankelijk en met tal van leestips voor de beste Capital-verhalen van de week.
U kunt zich hier abonneren op de nieuwsbrief
Naast boter, fruit en chocolade zijn zelfs levensmiddelen die momenteel niet tot de grootste prijsbepalende factoren behoren, in de eurozone veel duurder dan vóór de pandemie: vlees met 30 procent, melk met 40 procent. In andere landen zijn de voedselkosten nog sterker gestegen dan hier. Estland loopt voorop – met maar liefst 57 procent.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op ntv.de. Het nieuwsportaal is, net als Capital, onderdeel van RTL Deutschland.
capital.de