Oekraïne conflict | Bewapening ten koste van ontwikkelingshulp

Zal Keir Starmer net zo'n klap uitdelen als Hugh Grant wanneer hij donderdag Donald Trump ontmoet? Deze vraag houdt Britse hoofdredactioneel commentaar de afgelopen dagen bezig. Het gaat over een beroemde scène uit de film "Love Actually" uit 2003, waarin de Britse premier, gespeeld door Grant, het opneemt tegen een onaangename, schaamteloze Amerikaanse president tijdens een persconferentie.

"Een vriend die zich onbeschoft gedraagt, is niet langer onze vriend", zegt de Grant-premier, begeleid door opzwepende, triomfantelijke strijkersmuziek. "En omdat je pestkoppen alleen kunt imponeren met kracht, heb ik besloten om vanaf nu veel meer kracht te tonen."

Maar het echte leven is geen filmromance, dus het antwoord op de vraag of Starmer er inspiratie uit zal halen, is duidelijk: nee. In plaats daarvan zal de premier proberen Trump niet te veel voor de voeten te lopen . Tegelijkertijd wil hij hem ervan overtuigen om Oekraïne bij de vredesbesprekingen te betrekken en Poetin niet rechtstreeks in de kaart te spelen met zijn diplomatieke manoeuvres.

Starmers missie in Washington is “de moeder van alle evenwichtsoefeningen”, schrijft het tijdschrift “New Statesman.” In de dagen voorafgaand aan zijn reis naar de VS gaf de premier al inzicht in zijn strategie op het koord. In een toespraak op maandag prees hij Trump voor het "creëren van een kans" om de oorlog te beëindigen. Maar het is cruciaal dat Oekraïne "centraal staat bij alle onderhandelingen" over een staakt-het-vuren en een vredesverdrag - wat duidelijk in tegenspraak is met Trump. Om te voorkomen dat Poetin Oekraïne opnieuw binnenvalt, is een Amerikaanse veiligheidsgarantie essentieel.

Dinsdag werd een aankondiging gedaan waar Trump blij mee zal zijn. Groot-Brittannië zal zijn defensie-uitgaven verhogen van de huidige 2,3 naar 2,5 procent van de economische productie in 2027, zei Starmer in het Lagerhuis. Deze extra uitgaven zijn onvermijdelijk voor de veiligheid van Groot-Brittannië.

Maar de aankondiging is ook een belangrijke concessie aan de VS: een van Trumps belangrijkste eisen aan de Europeanen is dat ze meer geld in defensie investeren . Om aan het verzoek van de president te voldoen, is Starmer voorbereid op aanzienlijke kritiek vanuit eigen land. De extra uitgaven voor defensie gaan rechtstreeks ten koste van de internationale ontwikkelingshulp: deze daalt van 0,5 procent naar 0,3 procent van het bruto binnenlands product.

Het is niet verrassend dat ontwikkelingshulporganisaties woedend zijn. David Miliband, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van de Labourpartij en nu voorzitter van de hulporganisatie International Rescue Committee, zei: "Dit besluit zal verstrekkende en verwoestende wereldwijde gevolgen hebben voor mensen die meer hulp nodig hebben."

Maar ook binnen onze eigen gelederen is onvrede voelbaar. Sarah Champion, parlementslid voor de Labour Party en voorzitter van de Commissie Internationale Ontwikkeling van het parlement, zei dat ontwikkeling en defensie nauw met elkaar verbonden zijn: "Als we het ene bezuinigen om het andere te financieren, destabiliseren we de wereld". Anonieme Labour-parlementsleden waren directer: een van hen zei tegen het nieuwsportal Politico dat het "Trump-onzin" was, terwijl een ander de zet een "domme" poging noemde om de Amerikaanse president tevreden te stellen.

Als Starmer donderdag te duidelijk Trump zou willen vleien, zou dat bij het thuispubliek niet in goede aarde vallen. Omdat de meeste Britten Trump niet kunnen uitstaan: uit een onderzoek van het Yougov-instituut van half februari bleek dat 73 procent van de bevolking een negatief beeld heeft van de Amerikaanse president. Uit een ander onderzoek van vorige week bleek dat 48 procent van de Britten vindt dat steun aan Oekraïne de hoogste prioriteit heeft. Slechts 20 procent vond dat goede betrekkingen met de Verenigde Staten belangrijker waren.