Murat Yakin is sinds de herfst bezig met het samenstellen van het nieuwe nationale team. Zal hij vooruitgang boeken in de VS?

De Zwitserse voetballers zijn alweer een paar dagen in de VS en toen ze vertelden wat ze hier nu eigenlijk willen, aan het einde van een lang seizoen, antwoordden ze iets in de trant van: heel veel.

Nu is het ‘serieus’, zei bondscoach Murat Yakin.

"We moeten presteren", zei Granit Xhaka, de kapitein.

Deze reis is geen ‘passeggiata’, geen wandeling, verduidelijkte Pierluigi Tami, de directeur van het nationale team.

Iedereen die over zo'n reis spreekt, geeft er betekenis aan. De Zwitsers doen hun best om hun reis naar de VS serieus te nemen. En binnenkort zal het voor hen ook serieus zijn.

Aan het einde van de zomer, wanneer ze elkaar weer treffen op een maandag in september, heeft het Zwitserse team nog maar een paar trainingssessies over en dan gaan ze op weg naar de WK-kwalificatiewedstrijden, met eerst twee thuiswedstrijden, in Kosovo en Slovenië, en dan reizen naar Zweden en Slovenië in oktober.

De opgave is zwaar. Ze nemen het op tegen een sterk bemande Zweden, de lastige Slovenen en tot slot de Kosovaren, die de Zwitsers nog nooit in drie wedstrijden hebben verslagen. Alleen de beste van de vier plaatst zich rechtstreeks. De nummer twee van de groep krijgt een herkansing via de lastige play-offroute.

Zes wedstrijden in iets meer dan twee maanden: het wordt een flitsende WK-kwalificatieronde, wat ook betekent dat het snel voorbij kan zijn. De droom van het WK van 2026, mogelijk het laatste voor invloedrijke voetballers als Xhaka en Ricardo Rodriguez, is voorbij. Ook Murat Yakins tijd als bondscoach is voorbij, want zijn contract loopt alleen automatisch door als hij zich kwalificeert.

Dit alles maakt de komende dagen in Amerika, met de wedstrijden tegen Mexico (zaterdag, 22.00 uur Zwitserse tijd) en de Verenigde Staten (woensdag, 02.00 uur), extra belangrijk. Er is dan namelijk tijd om aan dingen te werken, een plan te ontwikkelen en dit te testen.

Coach Yakin is al bijna een jaar bezig met het samenstellen van het nieuwe nationale team. Hij kwam als glansrijk winnaar uit de bus op het EK in Duitsland en bereikte de kwartfinales na een aantal schitterende prestaties, met name in de achtste finales, met een 2-0 overwinning op Italië.

Sindsdien hebben de Zwitserse voetballers slechts één van hun acht wedstrijden gewonnen, een 3-0 overwinning tegen Luxemburg in Sankt Gallen in maart. Afgelopen najaar degradeerden ze uit de Nations League, en noch de trainer noch de spelers hebben er veel moeite mee gehad om de oorzaak te achterhalen . Soms was het de schuld van de scheidsrechter, soms van het gebrekkige veld, en zelden van de Zwitsers zelf, hun gebrek aan veerkracht, hun inefficiëntie of hun gebrek aan creativiteit.

Tijdens de reis naar de VS liet Yakin doorschemeren dat zijn spelers in de herfst ook een gebrek aan motivatie hadden. Hij heeft zelden publiekelijk gereflecteerd op zijn eigen aandeel in de ellende. Yakin put nog steeds uit de eer die hij verdiende op het EK, waar hij zijn kwaliteiten als toernooicoach bewees.

Maar het grotere plaatje omvat meer dan alleen het EK. Ook de EK-kwalificatiecampagne van 2023, waarin de Zwitsers een flinke blunder maakten en Yakin op het punt stond ontslagen te worden, is meegenomen. In de afgelopen twee jaar heeft het team slechts zeven van de 25 wedstrijden gewonnen: tegen Andorra (twee keer), Ierland, Estland, Luxemburg – en op het EK tegen Hongarije en Italië.

Na het EK namen drie van de vaste steunpilaren van het team, Yann Sommer, Xherdan Shaqiri en Fabian Schär, afscheid. Yakin is er tot nu toe niet in geslaagd de ploeg te herbouwen, frisse ideeën en nieuw bloed te injecteren en een nieuwe hiërarchie te creëren.

Maar misschien komt daar nu verandering in, misschien inspireert de naderende WK-kwalificatie Yakin. Daar zijn tekenen van. In aanloop naar de wedstrijden tegen Mexico en de VS sprak de 50-jarige uitgebreid over zijn plannen. Over hoe hij op het middenveld ruimte wil maken voor Ardon Jashari, de jonge middenvelder die zo schitterde in België . En eigenlijk wilde hij ook een experiment proberen waar hij al lang over nadacht: Denis Zakaria, die vorig seizoen schitterde als aanvoerder van het middenveld van Monaco, zou in de VS in de verdediging getest worden. Maar vrijdag werd bekend dat Zakaria vertrekt vanwege spierproblemen.

Yakins overwegingen met betrekking tot Jashari en Zakaria illustreren de staat van de Zwitserse selectie. Er zijn tal van opties op het middenveld. Yakin heeft aanvoerder Xhaka en Remo Freuler, zijn favoriete duo. Hij heeft Jashari en, vóór zijn blessure, Zakaria, die zo briljant waren bij de club dat hij ze op de een of andere manier in zijn formatie wilde integreren. En hij heeft een hele reeks andere centrale middenvelders die hij waarschijnlijk het liefst zou omvormen. Bijvoorbeeld tot aanvallende spelers.

Van hen zitten er maar drie in de selectie: Breel Embolo, Dan Ndoye en Zeki Amdouni – omdat Ruben Vargas geblesseerd is, net als de jonge Alvyn Sanches. En er is niemand anders die creativiteit en doelgevaar in dit team kan brengen.

Geen wonder dat het debat over een mogelijke terugkeer van Xherdan Shaqiri maar niet lijkt te luwen. Het is makkelijk te vergeten waar Shaqiri zijn doelpunten en assists maakte: in de Zwitserse Super League, bij FC Basel, waar alles op hem gericht is op een manier die voor de nationale ploeg in een WK-kwalificatiewedstrijd nooit mogelijk zou zijn.

Voor Yakin is de situatie nog steeds ongemakkelijk. De twee communiceren nu alleen nog via de media . Dit laat zien hoe sterk de banden tussen Yakin en de jarenlange favoriet zijn geworden. Er was iets vreemds aan de manier waarop Shaqiri's tijd bij de nationale ploeg afgelopen zomer eindigde, net als Yann Sommer en verdediger Fabian Schär , en op de een of andere manier hangt dat nog steeds boven de nationale ploeg.

Maar alle drie zijn weg, en het nieuwe nationale team moet vorm krijgen. Wat aanvoerder Xhaka deze week in Salt Lake City zei over de ontwrichting van het team was veelzeggend. Hij sprak over zaken als honger, moed, instelling en zelfs leiderschap. Hij benadrukte dat het team "zeer goede" persoonlijkheden had verloren. En op een gegeven moment zei hij dat de huidige fase de grootste uitdaging was sinds hij zich bij het nationale team had aangesloten, "absoluut".