Het mondiale economische evenwicht verandert met Trump

Trumps presidentschap begon met belangrijke signalen die het wereldwijde evenwicht veranderden. Na de Tweede Wereldoorlog werden verschillende belangrijke instellingen opgericht met als doel de wereldwijde economische ontwikkeling te bevorderen en zo een nieuwe oorlog te voorkomen. Hiertoe behoorden onder meer de Verenigde Naties, het IMF, de Wereldbank, de Internationale Handelsorganisatie, de Inter-Amerikaanse Bank en nog veel meer.

Dit leidde tot de langste periode van groei en armoedebestrijding die de mensheid ooit heeft gekend. Daarnaast bestonden er politiek-militaire afspraken tussen landen om de stabiliteit te handhaven. Zo mochten Europa en Japan zich bijvoorbeeld niet op grote schaal herbewapenen. In ruil daarvoor zouden de Verenigde Staten hen steunen in het geval van een militair conflict. Deze situatie was vergelijkbaar met die in Taiwan en Zuid-Korea.

De recente uitspraken en acties van de nieuwe Amerikaanse regering met betrekking tot het intrekken van de steun aan Oekraïne geven aan dat deze situatie verandert. Dit wordt bevestigd door de aankondiging dat de steun voor de NAVO zal worden verminderd. Daarom moeten Europese landen deze instelling meer steunen.

De Amerikaanse overheid waarschuwt daarentegen dat er een importheffing van 25 procent op importen uit Mexico en Canada zal worden geheven, ondanks het feit dat er een vrijhandelsovereenkomst met beide landen bestaat die dit expliciet verbiedt. Er zijn zorgen over de oplegging van deze hoge belasting aan hen, want zonder het verdrag zou het tarief in Mexico dicht bij de 5 procent liggen, aangezien het land als zeer achtergesteld wordt beschouwd. De reden voor het opleggen van deze hoge tarieven is volgens de overheid dat zij het handelsoverschot ziet als een manier om voordeel te halen uit de situatie van de Verenigde Staten. Het is de moeite waard om enkele opmerkingen te maken over het handelsdeficit van de landen:

Een handelsdeficit betreft slechts een deel van de handel tussen landen. Dat wil dus niet zeggen dat het altijd in het voordeel is van één partij. Er zouden ook andere concepten in acht moeten worden genomen, zoals de balans van diensten en de kapitaalstromen die tussen verschillende landen bestaan. Hierbij valt te denken aan concepten als royalty's, bedrijfsdividenden, betaling van schuldrente en dergelijke. De situatie verandert als alle concepten worden overwogen.

Het Amerikaanse handelsdeficit met de meeste landen ter wereld is niet het resultaat van anderen die er ‘voordeel uit willen halen’, maar eerder het resultaat van het buitengewone begrotingstekort en de monetaire expansie van de VS. Dit betekent dat de vraag groter is dan het binnenlandse aanbod. Het verschil tussen beide concepten wordt gecompenseerd door import uit het buitenland. Het tweede voordeel hiervan is dat de binnenlandse inflatie gematigd is.

Hoge tarieven zorgen ervoor dat andere landen ook compenserende tarieven opleggen, waardoor een handelsoorlog ontstaat. Dit zal de wereldhandel verminderen, wat resulteert in een hogere inflatie en minder hartelijke betrekkingen.

Soms wordt vergeten dat internationale handel voornamelijk in dollars plaatsvindt. De Verenigde Staten ontvangt auto's, voedsel, elektronische apparatuur en een grote hoeveelheid fysieke goederen uit het buitenland. Deze worden betaald met papier dat ze zelf printen en dat veel minder kost dan wat ze importeren. Dit betekent dat Mexico, Rusland, China en andere landen weliswaar dollars in de opslagplaatsen van hun centrale banken hebben liggen, of Amerikaanse staatsschulden kopen waar een lage rente op wordt betaald, maar dat zij zelf ook goederen en voorraden in hun land hebben.

Al het bovenstaande zal een negatieve impact hebben op ons land, maar dit betekent niet dat het handels- en dienstentekort zal afnemen. Het kan zelfs toenemen. Maar het zal wel gevolgen hebben voor de lagere groei in Mexico.