De legende van de rondtrekkende muzikant die zijn ziel aan de duivel verkocht

In de pagina's van The Last Days of Robert Johnson is elk detail belangrijk. Er is een zeer suggestief moment dat op een bijna anekdotische manier wordt verteld: de mentor van de zeer jonge Robert Johnson, de man die hem gitaar leert spelen, is vol bewondering voor zijn vooruitgang. Hoe is het mogelijk om zo snel te leren? vraagt ​​hij. In deze scène brengt cartoonist en scenarioschrijver Franz Duchazeau verschillende dingen onder woorden. Ten eerste is het moeilijk uit te leggen hoe Johnson in zo'n korte tijd zoveel vooruitgang heeft geboekt. Ten tweede: de bevestiging van zijn immense talent, dat omgekeerd evenredig is aan de hoeveelheid muziek die hij voor het nageslacht naliet.

Robert Johnson nam tijdens zijn leven slechts 29 nummers op, maar zijn nalatenschap is enorm en hij heeft een enorme impact gehad op de geschiedenis van de populaire muziek, met name de moderne rock- en bluesmuziek. Zijn talent, en dat al zo vroeg, leidde tot het ontstaan ​​van vele legendes rondom de muzikant. De bekendste legende luidt dat hij op een kruispunt in zijn leven zijn ziel aan de duivel verkocht in ruil voor bovennatuurlijke gitaarvaardigheden.

The Last Days of Robert Johnson (vertaald door Regina López Múñoz), ook in het Catalaans uitgegeven onder de titel Els darrers dies de Robert Johnson (vertaald door Carlos Mayor), is een 236 pagina's tellende zwart-wit graphic novel die in ons land is uitgegeven door Andana Gràfica. In een soort roadcomic belicht Duchazeau niet alleen de laatste momenten van de beroemde bluesman in 1938, maar hij memoreert ook enkele momenten die zijn leven kenmerkten: een vader die hem in de steek liet, een jeugd op de katoenvelden, een gewelddadige stiefvader en zelfs de dood van de liefde van zijn leven en van zijn zoon in het kraambed. Johnson trekt van stad naar stad als een moderne middeleeuwse troubadour, erop gebrand om wat geld te verdienen met zijn gitaar.

Met nauwkeurige en delicate potloodstreken legt Duchazeau met oogverblindend talent het leven, de huizen, de auto's en de landschappen vast van de steden aan de oevers van de Mississippi Delta. Deze strip dompelt ons onder in de stoffige wegen en de hitte van een zomer die maar niet lijkt te eindigen. Het is een schitterend portret van het landelijke zuiden van de Verenigde Staten tijdens de Grote Depressie. We zien Johnson optreden in bars, waar hij te maken krijgt met een racistische en vijandige omgeving. Hij wordt verteerd door alcohol en zijn geesten en zakt steeds dieper weg in een zelfdestructieve spiraal. Ook verschijnt hij met zijn gitaar als een goochelaar, met een stijl die ertoe heeft geleid dat hij wordt beschouwd als een van de grondleggers van de zogenaamde Delta blues. Zijn gitaarspel, met complexe ritmische en melodieuze begeleidingen, leek wel door meer dan één persoon te worden bespeeld.

The Last Days of Robert Johnson is doorspekt met songteksten van zijn liedjes. Om dit werk goed te kunnen begrijpen, moet de lezer de teksten kunnen ontcijferen. Daarbij is aandacht voor nuances en flashbacks noodzakelijk. Een van de nummers in deze vignetten is Cross Road Blues (later gecoverd door Eric Clapton als Crossroads ), waarin hij zich herinnert dat hij naar een kruispunt liep ("I went to the crossroad, fell down on my knees / Asked the Lord above, 'Heb nu genade, red de arme Bob als het u belieft'"). In de loop van de tijd werd in deze tekst, die over hulpeloosheid gaat, gezocht naar een verbinding met de legende van het duivelse pact en werd de mythe gevormd. Het kruispunt werd een cultureel symbool van de blues en stond symbool voor het idee van de vervloekte kunstenaar.

Duchazeau doet denken aan veel meer dan alleen de laatste momenten van de beroemde bluesman.

The Last Days of Robert Johnson kiest ervoor om alle mythologie te laten varen en zich te verdiepen in een introspectieve en artistieke visie op iemand die ongetwijfeld een van de meest prominente figuren in de blues was, een buitengewone gitarist die op 27-jarige leeftijd vroegtijdig en onduidelijk overleed. Ja, zoals Jimi Hendrix, Janis Joplin, Jim Morrison, Kurt Cobain of Amy Winehouse. Nummers als Love in Vain , Sweet Home Chicago en Hellhound on My Trail zijn klassiekers in het genre geworden. De duistere sfeer van veel van zijn nummers, zoals 'Me and the Devil Blues ', waarin de duivel wél wordt genoemd, heeft geleid tot allerlei interpretaties van Johnsons leven en dood.

Lees ook De notitie Meer Robert Johnson in tekenfilms

Het is duidelijk geworden dat Duchazeau in The Last Days of Robert Johnson afstand neemt van gissingen en liever de veelzijdigheid en complexiteit toont die altijd gepaard gaan met de ongrijpbare figuur van de zwarte muzikant. Het is opmerkelijk dat dit niet de eerste tekenfilmbiografie van de gitarist en componist is. In 2015 verscheen in het Spaans een album met de titel Love in Vain: Robert Johnson 1911–1938 van Mezzo en Jean-Michel Dupont. Een werk, eveneens in zwart-wit, dat in dit geval veel meer nadruk legt op de mythe rondom Johnson. En het korte bestaan ​​ervan is genoeg voor meer dan één strip.