Miniberoerte: wat het is, hoe het vroegtijdig te detecteren en waarom het niet onderschat mag worden

Bij een voorbijgaande ischemische aanval (TIA), ook wel miniberoerte genoemd, is er sprake van een tijdelijke blokkade van de bloedtoevoer naar de hersenen. Twee recente onderzoeken hebben de nawerkingen van deze episodes blootgelegd, die aanzienlijke en blijvende gevolgen voor patiënten kunnen hebben.

De gevolgen van deze blokkades werden vastgesteld aan de hand van een analyse uitgevoerd door de Universiteit van Aalborg in Denemarken. Aan dit onderzoek namen 354 deelnemers deel met een gemiddelde leeftijd van 70 jaar. Uit het onderzoek bleek dat meer dan 50% van degenen die een ‘miniberoerte’ hadden gehad, aanhoudende vermoeidheid ervoer die tot wel een jaar kon aanhouden.

Eén manier om het te ontdekken is door te letten op langdurige vermoeidheid. Uit onderzoek blijkt dat vermoeidheid zich op verschillende manieren kan uiten: van algemene, fysieke vermoeidheid tot een vermindering van activiteit, een afname van motivatie en mentale uitputting. Bovendien gaf 61% van de deelnemers aan dat zij deze symptoom al twee weken na ontslag uit het ziekenhuis ervoeren, en 54% had hier tot een jaar na de gebeurtenis nog last van.

Het onderzoeksteam stond onder leiding van Dr. Boris Modrau, die lesgeeft aan het Universitair Ziekenhuis van Aalborg. Gezamenlijk stelden zij vast dat de TIA-gerelateerde nawerkingen niet konden worden verklaard door de aanwezigheid van hardnekkige bloedstolsels. Hersenscans lieten namelijk geen significante verschillen zien tussen patiënten met en zonder vermoeidheid.

Deskundigen ontdekten ook dat angst of depressie twee keer zo vaak voorkwam bij mensen die aantoonden langdurig vermoeid te zijn.

Bovendien hebben emotionele en psychologische factoren invloed op de manier waarop patiënten aanhoudende vermoeidheid ervaren. Daarom pleiten artsen voor uitgebreidere zorg na een kleine beroerte, waarbij ook de beoordeling en behandeling van deze psychologische aandoeningen is opgenomen.

Aan de andere kant gaf het onderzoek aan dat het monitoren van patiënten met de diagnose TIA essentieel was om te kunnen identificeren welke personen gespecialiseerde zorg nodig zouden kunnen hebben, met als doel de effecten van deze langdurige vermoeidheid tegen te gaan.

Een ander onderzoek werd in februari gepubliceerd in JAMA Neurology. Het resultaat? TIA's kunnen inderdaad een blijvende impact hebben op het cognitief vermogen van mensen.

Volgens neuropsycholoog Victor Del Bene van de Universiteit van Alabama in Birmingham en hoofdauteur van de studie, zijn deze effecten vergelijkbaar met die van een echte beroerte. En dat ondanks het feit dat de eerste symptomen snel verdwijnen. De bevinding onderstreept hoe belangrijk het is om TIA's serieus te nemen, aangezien ze op de lange termijn het cognitieve vermogen van mensen kunnen verstoren.

Het onderzoek van de Universiteit van Alabama in Birmingham, getiteld "Cognitieve achteruitgang na een eerste voorbijgaande ischemische aanval", analyseerde gegevens van meer dan 30.000 deelnemers ouder dan 45 jaar die geen voorgeschiedenis hadden van een beroerte of TIA.

Een andere bevinding geeft aan dat er bij patiënten in de eerste plaats geen sprake is van een abrupte cognitieve verandering. Vijf jaar later is de achteruitgang op dit gebied echter duidelijk zichtbaar, ongeacht demografische factoren, chronische ziekten of normale veroudering.

Eric Smith, neuroloog aan de Universiteit van Calgary, benadrukte in een redactioneel commentaar bij de studie gepubliceerd in JAMA Neurology dat TIA's niet zo voorbijgaand zijn als eerder werd gedacht. Hoewel ze niet altijd tot dementie leiden, veranderen ze wel iemands cognitieve traject. Daarnaast kunnen andere risicofactoren, zoals hartziekten, diabetes en roken, het risico op cognitieve achteruitgang en dementie op termijn vergroten.