Politiek in wanorde, van één is één waard naar een institutionele leegte: de kroniek van een neergang

Bijna een kwart eeuw is verstreken sinds de cover van The Economist, die Silvio Berlusconi ongeschikt achtte om Italië te besturen. "Ongeschikt" . Het is jammer dat het Engelse weekblad niet een reeks is begonnen om jaarlijks het kenmerk "ongeschikt" toe te kennen aan een persoonlijkheid die zich had onderscheiden door onbekwaamheid (werkelijk of verondersteld) of ontoereikendheid. Het had een soort tegenhanger kunnen zijn van Time, dat al sinds 1927 de man van het jaar kiest. Het had een redactioneel idee kunnen zijn, en geen politieke aanval, even gratuit als welkom voor de rechtse linkerzijde van Italië en Europa.

Er zou geen gebrek zijn geweest aan echte "ongeschikten". Sterker nog, de concurrentie zou hevig zijn geweest, en misschien hadden we dan iets beter begrepen waarom we getuige zijn van een algemene degradatie van de geloofwaardigheid van de instellingen. Achter elke "rechtspersoon" staat een "natuurlijke persoon"; achter elke instelling staat een man of vrouw, van vlees en bloed, met al hun bagage aan vaardigheden en waarden, kennis en menselijke en professionele capaciteiten.

En toch lijkt het duidelijk dat er een soort historische verandering plaatsvindt, een verlangen naar een Instelling, evenredig aan de zwakte die zij tonen. Zelfs de paus draagt ​​weer mozzetta en rocchetto; hij verlaat Santa Marta voor het Apostolisch Paleis en kondigt een rustperiode aan in Castelgandolfo. Allemaal gebaren die sporen vertonen van een Instelling die door paus Franciscus enigszins op zijn kop was gezet.

Er is een verlangen naar een instelling , ook al zijn er steeds minder "institutionele" mensen. Het eenmansbewind is getheoretiseerd en in de praktijk gebracht, in de politiek en daarbuiten. In Italië en in veel andere delen van de wereld. Maar het lijkt erop dat er steeds minder kandidaten zijn om de last en het ritueel ervan te dragen. Een definitieve doorbraak, binnen onze nationale grenzen, is bereikt met de regel "één is één waard". Het "werkwoord" van de grillini. De methode die iedereen in staat heeft gesteld om bestuurlijke rollen en verantwoordelijkheid te vervullen, met resultaten – laten we zeggen – die minder dan middelmatig zijn.

Zoals altijd gaan onze gedachten uit naar de zoektocht naar een "symbool" voor deze personalisatie van de gewone man die de M5S-rangen bereikte na een provocerende suggestie van Guglielmo Giannini. En uiteindelijk zien we het lot van Luigi Di Maio als het paradigmatische voorbeeld van deze "ongeschiktheid" voor welke situatie dan ook. Toen hij minister van Buitenlandse Zaken was in de regering-Draghi, werd Di Maio bespot door zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov, na de invasie van Oekraïne.

"Westerse partners moeten leren diplomatie professioneel te gebruiken", zei Lavrov tegen Di Maio: "Diplomatie is in het leven geroepen om conflictsituaties op te lossen en spanningen te verlichten, niet voor lege reizen door landen en het proeven van exotische gerechten op gala-recepties." En toch blijft Di Maio naar exotische landen reizen, waar hij de Europese Unie vertegenwoordigt in de Golfregio, zonder veel reden. Mogelijk? Ongeschikt?

Maar zelfs als we hogerop gaan, willen we dan zeggen dat Ursula von der Leyen dezelfde "inhoud" heeft als Jacques Delors of Romano Prodi? Zeker niet. Desalniettemin heeft ze haar tweede termijn als voorzitter van de Commissie bereikt. Was er iets beters? Misschien was ze gewoon de "minst slechte".

Dit lage profiel helpt burgers er zeker niet bij om de instellingen, in dit geval de Europese, met het juiste respect en de legitieme verwachting van kwaliteit en competentie te bekijken. Op elk niveau lijkt het gehanteerde criterium voor het toewijzen van rollen en het bezetten van zetels slechts "loyaliteit" aan de machthebbers te zijn . Vroeger werd, naast het noodzakelijke "lidmaatschap" van onderdelen en partijen, ook competentie gemeten, en werden cv's getoond die respect, zo niet bewondering, konden afdwingen. Vandaag? De wereld is veranderd, maar niet ten goede. De speculatieve bubbel van "je bent er één waard" is definitief gebarsten, maar heeft slechts sporen van zeepsop achtergelaten, waarop men het risico loopt nog verder af te glijden.

LEES POLITIEK NIEUWS