Dekking in het licht van nieuwe onzekerheid



LONDEN – Volgens veel indicatoren kampt de wereld met recordniveaus van onrust, zowel in de wereldeconomie als in het geopolitieke landschap. Deze nieuwe wereldwijde wanorde weerspiegelt een breed scala aan factoren en zorgt ervoor dat investeerders en ondernemers zich afvragen hoe ze zichzelf het beste kunnen beschermen tegen deze onzekerheid.

Er zijn veel factoren die bijdragen aan de verslechterende BBP-vooruitzichten en de toegenomen volatiliteit, waaronder de deglobalisering, die nu wordt verergerd door tarieven, toenemende inflatierisico's en technologische concurrentie tussen de Verenigde Staten en China. Ondertussen neemt de geopolitieke onzekerheid toe als gevolg van de dieper wordende regionale scheuren, de heropleving van handelsblokken in opkomende markten, zoals de BRICS+ groep van grote opkomende economieën, en aanhoudende grote oorlogen. De maatschappelijke onzekerheid, die voortkomt uit recordaantallen migratie en ontheemding, wakkert in veel ontwikkelde economieën populisme en wantrouwen ten opzichte van overheden aan.

Tot voor kort was de volatiliteit op de financiële markten over het algemeen hoog, maar niet zo hoog als men zou verwachten. Dit duidt op een zekere mate van zelfgenoegzaamheid op de markt. Zo schommelde de VIX, een volatiliteitsindicator, in de eerste weken van 2025 tussen de 15 en 20 punten, vergeleken met 12 tot 14 punten in dezelfde periode het jaar ervoor. Ook de MOVE (Merrill Lynch Options Volatility Estimate), een maatstaf voor de volatiliteit van de rente, bleef sinds februari 2022 hoog, namelijk bijna 100 punten, vergeleken met 50-80 punten in voorgaande jaren. Na de invoertarieven op "Bevrijdingsdag" van Donald Trump steeg de VIX echter boven de 40 en de MOVE boven de 130.

Gezien deze onzekerheid zijn er drie manieren om dekking te beschouwen. De eerste, de ‘tier one coverage’, omvat de conventionele methoden die beleggers gebruiken wanneer de financiële markten normaal functioneren en de rechtsstaat niet in twijfel wordt getrokken. Al deze opties veronderstellen een stabiele relatie (de ‘basis’) tussen de financiële markten en reële activa. Financiële contracten worden op betrouwbare wijze afgehandeld en hedges beschermen investeerders zoals bedoeld.

Door bijvoorbeeld S&P 500 putopties te kopen of de CDX (Credit Default Exchange) te beschermen, beschermt u respectievelijk uw eigen vermogen en uw vastrentende waarden. Deze contracten blijven namelijk dividenden genereren, zelfs na een crisis. In deze gevallen zijn activa gedekt, aangezien het goed functioneren van de financiële markten en de rechtsstaat voldoende liquiditeit en transparantie garanderen.

Er is ook dekking op niveau twee, die wordt gebruikt wanneer de financiële markten uit evenwicht zijn en beleggers hierdoor risico lopen, ook al hebben ze een financieel contract. In dit scenario wordt uitgegaan van een gesloten systeem waarin het falen van de financiële dekking op niveau 1 niet op zichzelf of lokaal voorkomt, maar universeel is. Dergelijke situaties doen zich zelden voor in een geglobaliseerde wereld. Zelfs als een nationale effectenbeurs failliet gaat, kunnen financiële contracten voor wereldwijd verhandelde activa, zoals goud of olie, elders worden afgehandeld.

Denk aan de wereldwijde financiële crisis van 2008, toen overheden ingrepen om de liquidatie van contracten te garanderen en zo de economie en het financiële systeem effectief te beschermen door de rechtsstaat te respecteren. Hoewel de relatie tussen financiële en reële activa aanvankelijk verbroken was, was overheidsingrijpen voldoende om de markten te stabiliseren. Zolang de rechtsstaat gehandhaafd blijft, blijven eigendomsrechten, contracten, overeenkomsten met wederpartijen en de betaling van rekeningen en huur afdwingbaar. In deze gevallen kan de overheid een 'firewall' creëren om tijd te winnen en het systeem opnieuw te bouwen, zodat de Tier 1-dekking weer naar behoren kan functioneren. Overheidsmaatregelen die erop gericht zijn de maatschappij als geheel te beschermen tegen systeemrisico's vormen op zichzelf al een soort dekking.

Bij hedges op niveau 3 storten niet alleen de financiële markten in, maar ook de rechtsstaat. Hierdoor worden beleggers kwetsbaar en zijn ze niet verzekerd (omdat hedges op niveau 1 en 2 hun kracht hebben verloren). In deze scenario's kunnen financiële contracten niet worden opgelost en is de overheid terughoudend of niet in staat om in te grijpen. Dit komt vaker voor in relatief onderontwikkelde opkomende markten met zwakke financiële en juridische systemen.

In dit geval bestaat de enige bescherming uit het bezit van reële, fysieke en draagbare activa, zoals gouden munten, postzegels en kunstwerken, of uit de controle over hulpbronnen zoals land, water of energie. Als de rechtsstaat faalt, kan het fysieke bezit van een bezit voorrang krijgen op het juridische eigendomsrecht. In dat geval moeten eigenaren extra maatregelen nemen om hun bezit te beschermen.

De grootste zwakte van elk systeem is de institutionele infrastructuur die het ondersteunt. Als die faalt, faalt alles. Tegenwoordig kunnen beleggers niet meer uitsluitend vertrouwen op dekking van de hoogste categorie. Zij moeten overwegen welk beschermingsniveau ze nodig hebben voor scenario's op niveau twee en drie. Wanneer de relatie tussen het financiële en het fysieke minder stabiel is dan verwacht, is het noodzakelijk om de alternatieven te kennen.

De auteur

Dambisa Moyo, een internationaal econoom, is de auteur van vier New York Times-bestsellers, waaronder "The Edge of Chaos: Why Democracy Fails to Deliver Economic Growth—and How to Fix It" (Basic Books, 2018). © Project Syndicate 1995–2025.